Europa Środkowa
Europa Środkowa – region subkontynentu europejskiego na kontynencie eurazjatyckim.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Central_Europe_Regions_%28pl%29.svg/400px-Central_Europe_Regions_%28pl%29.svg.png)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Siegessaeule_Aussicht_10-13_img4_Tiergarten.jpg/220px-Siegessaeule_Aussicht_10-13_img4_Tiergarten.jpg)
Charakterystyka
edytujObszar ten zajmuje ok. 1 037 000 km² i jest zamieszkiwany przez blisko 155 454 000 mieszkańców.
Większość terenu stanowią obszary górskie lub wyżynne, a najwięcej nizin występuje na północy (w Polsce i Niemczech). Głównymi pasmami górskimi są Alpy, Karpaty, Sudety, Schwarzwald, Harz i Góry Dynarskie.
Przez Europę Środkową przepływa jedna z najdłuższych rzek Europy - Dunaj, którego źródła są w Alpach.
Państwa
edytujDo regionu zaliczane są najczęściej:
Miasta
edytuj- Berlin (Niemcy) - 3,75 mln mieszkańców
- Wiedeń (Austria) - 1,90 mln mieszkańców
- Hamburg (Niemcy) - 1,84 mln mieszkańców
Wiedeń - Budapeszt (Węgry) - 1,75 mln mieszkańców
- Monachium (Niemcy) - 1,47 mln mieszkańców
- Praga (Republika Czeska) - 1,32 mln mieszkańców
- Kolonia (Niemcy) - 1,08 mln mieszkańców
Hamburg - Frankfurt nad Menem (Niemcy) - 0,75 mln mieszkańców
- Łódź (Polska) - 0,68 mln mieszkańców
- Wrocław (Polska) - 0,64 mln mieszkańców
- Stuttgart (Niemcy) - 0,63 mln mieszkańców
Katedra w Kolonii Katedra w Monachium - Norymberga (Niemcy) - 0,52 mln mieszkańców
Warto zobaczyć
edytujNiemcy
edytujJezioro Feldsee w Schwarzwaldzie - Rugia i Uznam - dwie największe niemieckie wyspy, o powierzchni kolejno 926 i 445 km², stanowią blisko połowę powierzchni wszystkich wysp państwa. Posiadają piękne plaże, lasy i wiele interesujących atrakcji. Odwiedzając Rugię obowiązkowo trzeba zobaczyć Jasmundzki Park Narodowy i miasteczko Binz. Wypadałoby również odbyć podróż do Parku Narodowego "Vorpommersche Boddenlandschaft”. Z kolei na wyspie Uznam znajdują się liczne uzdrowiska i miejscowości wypoczynkowe (Bansin, Ahlbeck, Heringsdorf, Świnoujście).
Stare Miasto w Zurychu Zamek Chillon Lodowiec Zmuttgletscher Katedra i starówka w Bazylei Panorama Innsbrucka - Heidelberg i Mannheim - to dwa miasta oddalone od siebie o kilkadziesiąt kilometrów, położone nad Renem. Oba są ważnymi centrami naukowymi, a także poważnymi ośrodkami kultury. W Mannheim wznosi się piękny pałac, siedziba dawnych elektorów Palatynatu oraz Teatr Narodowy. Co roku odbywa się tu także festiwal filmów krótkometrażowych. Heidelberg natomiast to podgórska metropolia, z potężnym gotycko-renesansowym zamkiem, wieloma uroczymi uliczkami Starego Miasta oraz pięknymi kościołami. Od strony kulturalnej znane jest przede wszystkim dzięki licznym jarmarkom i festiwalom muzycznym.
Belweder w Wiedniu Großglockner Kaiserstraße w Bregencji
Szwajcaria
edytujLublana Jaskinia Postojna - Bellinzona - to niewielkie miasto jest stolicą jednego ze szwajcarskich kantonów, w którym co ciekawe językiem urzędowym jest włoski. Miejscowość leży na trasie Kolei Gotarda, poniżej szczytu Cima dell'Uomo. Najważniejszym obiektem w Bellinzonie jest zamek Montebello, poniżej którego wznosi się zabytkowa zabudowa. Odwiedzając miasto warto odwiedzić również nieodległe Lugano i Locarno.
- Alpy Berneńskie i Pennińskie - dwa duże pasma Alp, pośród których wznoszą się najwyższe szczyty Szwajcarii i całej Europy. Na uwagę zasługuje m.in. Matterhorn, Dufourspitze, Mont Collon, Monte Rosa, Dom, Nadelhorn, Finsteraarhorn, Jungfrau, Eiger i Mönch.
- Berno - stolica Szwajcarii, pomimo swojej wielkości względem Zurychu czy Bazylei, posiada wiele interesujących atrakcji. Większość pięknego Starego Miasta okala rzeka Aare, która wije się pośród wielu unikatowych budowli. Należą do nich Muzeum Historyczne, Dom Einsteina, Markthalle, Wieża zegarowa, Katedra św. Piotra i Pawła oraz Berner Münster. Odwiedzając miasto warto wspiąć się na szczyt Gurten, z którego roztacza się wspaniała panorama Zurychu i jego okolic.
- Val Müstair - jest to niewielka gmina położona w otoczeniu szczytów Alp Retyckich, w pobliżu przełęczy Forno. Jej główną atrakcją jest średniowieczny klasztor benedyktyński Św. Jana, wzniesiony w XII wieku. Znajduje się on na Liście Dziedzictwa UNESCO. Poza zabytkami sakralnymi głównym celem turystycznym są tutejsze góry, spośród których mocno wyróżniają się szczyty Piz Starlex, Piz Murtaröl i Schumbraida.
Liechtenstein
edytuj- Vaduz - stolica Liechtensteinu, pomimo swojej wielkości, góruje nad wieloma alpejskimi miastami, np. dzięki atrakcjom turystycznym. Najważniejszą jest wznoszący się nad miastem zamek (Schloss Vaduz). Innymi wartymi uwagi obiektami są: neogotycka katedra św. Floriana, Muzeum Narciarstwa, ratusz oraz Kunstmuseum Liechtenstein - państwowe muzeum sztuki nowoczesnej.
Austria
edytuj- Achensee - jezioro Achensee jest pięknym zbiornikiem, położonym pomiędzy miejscowościami Maurach i Achensee, w Tyrolu. Cała okolica to przede wszystkim strome zbocza porośnięte lasami i niewielkie kompleksy narciarskie. Kilka kilometrów na południe płynie rzeka Inn, nad którą wznosi się zamek Tratzbeg i niewielkie miasteczko Jenbach.
- Innsbruck - stolica Tyrolu i miasto, które słynie przede wszystkim z odbywającego się tam trzeciego konkursu Turnieju Czterech Skoczni. Poza sportami zimowymi miasto słynie także z bardzo ciekawego i pięknego Starego Miasta, gdzie zobaczyć można między innymi słynny Złoty Dach, pałac cesarski Hofburg czy Katedrę św. Jakuba.
- Salzburg - miasto znane dzięki wybitnemu kompozytorowi - Mozartowi. Z tego też powodu najpopularniejszym celem turystów jest tam Mozarts Geburtshaus czyli dom, w którym sławny muzyk się urodził. Poza tym warte odwiedzenia są między innymi pałac Mirabell z przepięknymi ogrodami, wąskie średniowieczne uliczki starego miasta, liczne kościoły i górująca nad miastem Twierdza Hohensalzburg
- Wiedeń - stolica kraju i największe miasto, przyciągające swym urokiem rzesze turystów. Pełne jest ono atrakcji, zarówno rozrywkowych jak i architektonicznych. Do najpopularniejszych miejsc należą: Gmach Opery, Katedra św. Szczepana, Kościół św. Piotra, Ratusz, Hofburg, Parlament, Burgtheater, Muzeum Historii Sztuki, Muzeum Historii Naturalnej, Muzeum Zegarów, Naschmarkt, Karlskirche, fontanna na Schwarzenbergplatz, Belveder, Hundertwasser Haus, Prater czy pałac Schonbrunn. Przy okazji wizyty w stolicy Austrii warto też skosztować lokalnych przysmaków, do których zaliczają się między innymi kawa po wiedeńsku, tort Sachera, Apfelstrudel, Tafelspitz, sznycel po wiedeńsku i wiele innych.
- Jezioro Nezyderskie - jezioro leży na Nizinie Nezyderskiej, w północno-zachodniej Austrii przy granicy z Węgrami. Ze względu na swe walory w 2001 roku znalazło się na Liście Dziedzictwa UNESCO. Głównym celem przyjazdu nad zbiornik jest jego wysychanie, po którym ponownie napełnia się on wodą. Jego otoczenie oraz wygląd sprawiają raczej wrażenie jakby był on stepowym zbiornikiem wodnym.
- Graz - drugie największe miasto w Austrii, ze szczególnie atrakcyjną i doskonale zachowaną starówką z epoki Habsburgów. W mieście zwiedzić można między innymi największą na świecie i zachowana w stanie nienaruszonym zbrojownię oraz cudowne wzgórze zamkowe. Wielu z pewnością zainteresuje także Muzeum Narodowe oraz nowoczesna bryła galerii sztuki Kunsthaus Graz.
- Eisriesenwelt - to największa na świecie naturalna jaskinia lodowa, znajdująca się w pobliżu niewielkiej miejscowości Werfen. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 1641 metrów n. p.m. A dotarcie się tam możliwe jest za pomocą kolejki linowej. Za oświetlenie jaskini służą przenośne latarnie, a zwiedzanie zajmuje trochę ponad godzinę.
- Krimml - jest niewielką turystyczną miejscowością w północno-zachodniej części parku narodowego Wysokie Taury, gdzie znajduje się wodospad Krimmler Wasserfälle. Ma on trzy progi, a różnica poziomów między nimi wynosi 380 metrów. Warto przespacerować się poprowadzoną tam ścieżką i nacieszyć wzrok na jednym z wielu punktów widokowych. Jedną z atrakcji stanowi także kolejka, łącząca Krimml z miastem Zell am See.
- Malta Hochalmstrasse - to najwyższa austriacka zapora wodna, znajdująca się na wysokości 1933 m. Przyciąga turystów głównie ze względu na niezwykły taras widokowy umieszczony nad 200 metrową przepaścią.
- Villach - miasto położone w pobliżu granicy ze Słowenią i Włochami, w dolinie Drawy, w Alpach Karnickich. Przyciąga swym urokliwym Starym Miastem i wieloma ciekawymi wydarzeniami. Co roku miasto stanowi miejsce rozgrywek hokeja, a tutejsze skocznie narciarskie Villacher Alpenarena są znanymi dzięki organizowanemu tu Pucharowi świata w skokach.
Słowenia
edytuj- Bled - jest znanym górskim uzdrowiskiem, położonym w Alpach Julijskich. Atrakcjami turystycznymi są Alpy, jezioro Bled z wyspą Blejski Otok oraz gorące źródła, z których woda zasila lecznicze baseny. Oprócz samego miasta warto odwiedzić położoną obok wioskę Bohinjska Bela w której można znaleźć piękne skały i zabytkowy kościół.
- Park Narodowy Triglav - to jedyny park narodowy w Słowenii, położony w Alpach Julijskich. Nazwa parku pochodzi od góry Triglav, najwyższego szczytu w Słowenii, który wznosi się niemal w samym środku parku, górując nad całym jego obszarem. Cała powierzchnia parku jest górzysta, a najniższym punktem jest wąwóz Tolminka (180 m n.p.m.).
- Lublana - stolica, największe miasto Słowenii i prawdziwy poligon doświadczalny Jože Plečnika, wybitnego europejskiego architekta, który zasłynął m.in. renowacją zespołu zamkowego na praskich Hradczanach. Jego dziełem jest w Lublanie większość wyróżniających się budowli m.in. Biblioteka Narodowa i Potrójny Most.
- Postojna - to 24-kilometrowy labirynt przejść, galerii oraz komnat, które w asyście doświadczonych przewodników, w ostatnich 200 latach, odwiedziło już ponad 38 milionów turystów. To także największa i najczęściej odwiedzana w Europie jaskinia typu „klasyczny kras”, a do tego jedna z najpiękniejszych.
- Zamek Predjamski - twierdza we wsi Predjama, została zbudowana na skale wapiennej w XII wieku. Wznosi się u dołu stumetrowej przepaści położonej wśród krasowych tworów. Pod zamkiem znajduje się niewielka jaskinia, która została wydrążona przez rzeczkę Lokva, wpływająca do Morza Adriatyckiego.r
- Maribor - drugie co do wielkości miasto w kraju, położone przy pięknej rzece Drawie (dopływie Dunaju). Zachwyca swym pięknym Starym Miastem i górskim masywem Pohorje. Spośród zabytków i atrakcji warto przytoczyć bazylikę, zamek, wybrzeże Lent, basztę Vodni stolp i starą winorośl - będącą najstarszą na świecie i rosnącą od ponad 400 lat.
- Piran - jest jednym z najbardziej atrakcyjnych turystycznie miejsc nad słoweńskim Adriatykiem. Miasteczko przypomina swoją architekturą włoską Wenecję. W przeszłości było wenecką twierdzą na wybrzeżu Istrii. Z tego okresu pochodzi większość zabudowy, a także imponujące, średniowieczne mury, oddzielające miasto od reszty lądu.
- Planica - to stroma górska dolina, położona w północno-zachodniej części Słowenii w Alpach Julijskich, niedaleko Kranjskiej Gory. Sławna jest dzięki skoczniom narciarskim i pięknym górskim szczytom. Turystów przyciąga zarówno latem, jak i zimą, jest więc atrakcją całoroczną.
- Novo Mesto - miasto leży przy granicy z Chorwacją w zakolu rzeki Krka. To właśnie na jednym z meandrów rzeki znajduje się ciasny i piękny zespół Starego Miasta. Charakterystycznymi obiektami miejscowości są Kościół św. Mikołaja, Kandijski Most, Zamek Grm, klasztor franciszkański i muzeum archeologiczne (Dolenjska Museum).
Węgry
edytuj- Budapeszt - uznawany za jedno z najpiękniejszych miast w Europie. Słynie dziś dzięki wysokiej klasy scenie muzycznej, pięknym budowlom i geotermalnym łaźniom, które doceniano już wiele lat temu. Miasto składa się z 2 części: Budy (położonej na zachodnim brzegu Dunaju) i Pesztu (leżącego na lewym brzegu). Ta pierwsza urzeka wieloma zabytkami (Wzgórze Zamkowe, Cytadela), a druga posiada piękny parlament, bazylikę św. Stefana, Plac Bohaterów i wiele interesujących muzeów.
Budynek parlamentu w Budapeszcie Jezioro Balaton - Miszkolc - jedno z największych miast w kraju i drugi najważniejszy po stolicy ośrodek miejski pełen kąpielisk. Najwięcej z nich znajduje się w dzielnicy Tapolca. Działa tu dużo sanatoriów i obiektów wypoczynkowych. Ponadto w Miszkolcu można znaleźć wiele interesujących zabytków m.in. zamek, synagoga, wiele kościołów i kilka muzeów. Warto także odwiedzić nieodległy kurort Lillafüred.
Bazylika w Ostrzyhomiu - Pannonhalma - to niewielkie miasteczko słynie ze znanego klasztoru benedyktyńskiego. Opactwo wznosi się na niewysokim wzniesieniu, w otoczeniu winnic i niewielkich lasów. Obiekt otacza arboretum, które wraz z kompleksem kościelno-klasztornym zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Park Narodowy Hortobágy - głównym jego elementem jest puszta Hortobágy, która jest ogromną bezleśną formacją traw i roślin stepowych. Park prezentuje dawny wygląd Niziny Węgierskiej, mocno przypominającej stepy, z których pochodzą Węgrzy. Teren ten jest nawadniany przez rzekę Cisę, dającą tym ziemiom wodę, będącą ważną dla żyjącego tutaj ptactwa wodnego.
- Debreczyn - popularny cel turystów omijających miejsca zagęszczone i niekomercyjne. Znane jest z dzięki Wielkiemu Kościołowi Reformowanemu, Katedrze św. Anny, uroczym kamieniczkom i pięknym lasom akacjowym. Odwiedzając Debreczyn warto zobaczyć także muzeum, uniwersytet i termy.
- Tokaj - jest jedną z najbardziej znanych miejscowości w Europie. Zachwyca swą zabudową i winnicami, z których pochodzi wspaniałe wino Tokaj. Jest stolicą tokajskiego regionu winiarskiego, w skład którego wchodzi ponad 30 miejscowości. Głównym elementem krajobrazu oprócz winnic są lasy i góry, a ważną częścią każdej mieściny są winiarnie oraz piwnice, w których można kupić wino lub je degustować.
- Segedyn - nazywany "Małym Budapesztem", mocno przypomina stolicę kraju. Jest bardziej kameralny i nie tak licznie odwiedzany przez turystów. Szczególnymi perłami jego architektury są katedra, Nowa Synagoga, Wieża Dömötör, Kościół franciszkanów, ratusz, Teatr Narodowy i budynek Uniwersytetu Segedyńskiego.
Słowacja
edytuj- Bratysława - stolica i największe miasto w Słowacji. Posiada wiele cennych zabytków, jak choćby Zamek Bratysławski, stary Zamek Devín, liczne gotyckie i barokowe kościoły. Spośród zabudowy mocno wyróżniają się eklektyczny Teatr Narodowy, Pałac Prezydencki, Uniwersytet Bratysławski i Pałac Prymasowski. Odwiedzając miasto warto zajrzeć na rynek, odwiedzić filharmonię lub jedno z wielu interesujących muzeów. Blisko od Bratysławy znajduje się Wiedeń i Budapeszt, które warto zobaczyć podczas dłuższego pobytu na Słowacji.
Rynek w Bardiowie - Tatrzańska Łomnica - ta podgórska miejscowość doskonałe miejsce na wypoczynek zarówno w sezonie letnim jak i zimowym. Tatrzańska Łomnica jako drugi pod względem wielkości ośrodek narciarski na Słowacji oferuje najdłuższą trasę narciarską w Karpatach oraz kolejki linowe na Hrebeniok. Latem to doskonała baza wypadowa do pieszych wycieczek górskich.
Dolny Kubin - Zamek Spiski - pierwsze wzmianki o twierdzy pochodzą z XII wieku. Twierdza pełniła wówczas funkcję strażnicy granicznej, którą utrzymywała przez blisko 500 lat. Obecny wygląd zamku jest efektem pożaru, który wybuchł w 1780 roku. Pomimo to obiekt prezentuje się bardzo okazale, a położenie na wzgórzu dodaje mu dodatkowego uroku.
Czeski Krumlov - Żylina - jest czwartym co do wielkości miastem na Słowacji. Posiada ładną starówkę, zamek Budatin i katedrę. Warto także odwiedzić położoną obok miasta zaporę. Żylina, choć nie posiada wielu atrakcji, może stanowić ciekawą opcję miejsca postojowego, w drodze w okoliczne góry czy do stolicy.
Czechy
edytuj- Praga - stolica i największe miasto Czech, położone w zachodniej części kraju, nad rzeką Wełtawą. Uznawane jest za jedno z najpiękniejszych miast w Europie, między innymi z powodu urokliwych uliczek, majestatycznych budowli i wielu kameralnych miejsc. Najważniejszymi obiektami wartymi zobaczenia są Katedra św. Wita, Złota Uliczka, Most Karola, Zamek Praski, Kościół Najświętszej Marii Panny, Wzgórze Wyszehrad, Rynek, Ratusz Starego Miasta, Ratusz Nowego Miasta, Teatr Narodowy, Clementinum, Tańczący Dom, Muzeum Narodowe oraz ZOO.
- Český Krumlov - ta nieduża miejscowość przyciąga, choć nie należy do największych, z pewnością zachęci do odwiedzenia. Miasto posiada dobrze zachowaną starówkę, a większość centrum stanowią średniowieczne kamienice i kościoły. Powyżej rzeki Wełtawy góruje majestatyczny zamek wybudowany w XIII wieku, przez rodzinę Witigonen.
- Litomyśl - zlokalizowane niedaleko Pardubic miasteczko, ściąga do siebie rzesze, dzięki kilku ważnym zabytkom. Należą do nich: renesansowy pałac z XVI w., Stary Rynek, klasztor augustianów i zespół kościelno-klasztorny pijarów. Dodatkowo można zwiedzić Portmoneum - galerię z malowidłami artysty Josefa Váchala.
- Holaszowice - ta niewielka wioska, stanowi idealny przykład dobrze zachowanej środkowoeuropejskiej wioski, zachowującej średniowieczny układ urbanistyczny. Znajdują się tu liczne domostwa z XVIII i XIX wieku, wzniesione w stylu tzw. południowoczeskiego wiejskiego baroku. Miejscowość od roku 1998 widnieje na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
- Brno - drugie co do wielkości miasto Republiki Czeskiej, które choć mniejsze od stolicy, posiada równie wiele atrakcji. Do największych należą Zamek Špilberk (wzniesiony w średniowieczu i wielokrotnie powiększany, stał się ostatecznie twierdzą miejską), Katedra św. Piotra i Pawła (piękna gotycka świątynia, wzniesiona na wzgórzu Petrov), Stary Ratusz (najstarszy budynek świecki w Brnie), Plac Wolności oraz wpisana na Listę UNESCO Willa Tugendhatów.
- Pałac w Lednicach - położony na południu pałac, powstał w XVI wieku. Przez następne dwa wieki obiekt przebudowywano, aż do czasów Jerzego Wingelmüllera. Obiekt otacza wielohektarowy zespół parkowy, w skład którego wchodzą liczne zadrzewienia, stawy i kwietniki. Dodatkową atrakcją jest oranżeria, w której hodowana jest 300-letnia palma. Największe wrażenie robią jednak piękne drewniane wnętrza.
- Karlowe Wary i okolice - w leżących u podnóża Sudetów Zachodnioczeskim Trójkącie Uzdrowiskowym znajdują się 3 największe uzdrowiska w kraju: Karlowe Wary, Mariańskie Łaźnie i Franciszkowe Łaźnie. Każde z nich cechuje wielka różnorodność, czego przykładem jest wielostylowa zabudowa nad rzeką Teplej w Karlowych Warach. Oprócz zabytków i obiektów sanatoryjnych, ważne dla regionalnej turystyki są góry oraz lasy, które z pewnością zachęcą fanów trekkingu.
- Park narodowy Czeska Szwajcaria - teren parku zajmuje prawie 80 kilometrowy obszar, w pobliżu granicy z Niemcami. Jego główną atrakcją są zbudowane z piaskowców i wapieni skały, luźno rozlokowane w tutejszych drzewostanach. Park posiada cenną florę i faunę, która od wieków przyciągała w te strony przyrodników. Swym wyglądem i charakterem Czeska Szwajcaria jest zbliżona do Błędnych Skał, leżących w polskich Górach Stołowych.
Język
edytujChcąc komunikować się w Europie Środkowej warto znać język niemiecki (używany w Niemczech, Austrii, Szwajcarii i Liechtensteinie), język polski lub jakikolwiek język zachodniosłowiański (Polska, Słowacja, Republika Czeska), język słoweński oraz język węgierski. W przypadku podróżowania po Szwajcarii przydatne mogą być także francuski czy włoski. Jeżeli natomiast podróżujemy po Węgrzech czy krajach germańskich do podstawowej komunikacji wystarczy język angielski. Na terenach przygranicznych porozumiewanie się bywa czasem prostsze np. przy granicach pomiędzy Polską, a Słowacją, gdzie rozmawianie obejdzie bez zwykłej znajomości języka słowackiego.
Waluty
edytujGłównymi środkami płatniczymi w regionie są: euro (obowiązujące w Niemczech, Austrii, Słowenii i Słowacji), złoty (Polska), korona czeska (Republika Czeska), forint (Węgry) i frank szwajcarski (Szwajcaria i Liechtenstein).