Zamość
Zamość | |
Stare miasto | |
Herb | |
Mapa | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Region | Województwo lubelskie |
Powierzchnia | 30,34 km² |
Wysokość | 212 m n.p.m. |
Ludność | 60 148 |
Nr kierunkowy | 0-84 |
Kod pocztowy | 22-400 do 22-410 |
Strona internetowa |
Zamość nazywany „Perłą Renesansu”, „Miastem Arkad” i „Padwą Północy” jest jednym z najpiękniejszych miast Polski dzięki unikalnemu, zabytkowemu Staremu Miastu wpisanemu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest miastem na prawach powiatu (tzw. "powiatem grodzkim" i siedzibą powiatu "ziemskiego" zamojskiego) położonym na Wyżynie Lubelskiej, w województwie lubelskim. W pobliżu, na południe od miasta, rozciąga się malownicza, również warta poznania kraina Roztocze.
Charakterystyka
edytujHistoria
edytujZamość został założony przez Jana Zamojskiego w 1580 roku. Uczynił go stolicą Ordynacji Zamojskiej. To idealne miasto miało program wielofunkcyjny: mieściło rezydencje ordynata, było nowoczesną twierdzą, ośrodkiem oświaty i nauki, życia religijnego, sądownictwa, rzemiosła i handlu. Bardzo szybko zaczęła się tutaj osiedlać ludność nie tylko polska, ale także innych narodów. Największy rozwój miasta przypadł na okres od końca XVI do połowy XVII. Pojawiło się w tym czasie wiele budowli, ratusz, podcieniowe kamienice oraz świątynie różnych wyznań. Zamość rozwijał się także naukowo i kulturalnie.
Dojazd
edytujAutobusem
edytujDworzec autobusowy położony jest na wschód od Starego Miasta (ok. 2 km, tzw. Nowe Miasto), przy ul. Hrubieszowskiej. Tuż obok niego znajduje się dodatkowo główny przystanek busów (ul. Gminna). Autobusy i busy dojeżdżające do miasta zatrzymują się jednak także na wybranych przystankach w pobliżu Starego Miasta. Z dworca bądź przystanku busów, bez problemu można dojechać tam autobusami komunikacji miejskiej (MZK; linie nr: 0, 3, 8, 11, 21, 44, 47, 49, 56).
Do Zamościa można bezpośrednio dojechać licznymi połączeniami z takich miast jak:
- Częstochowa, Katowice, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Rzeszów, Sandomierz, Słupsk, Stalowa Wola, Warszawa, Wrocław.
Samochodem
edytuj- Drogi krajowe:
- 17 (E372) Warszawa – Lublin – Hrebenne (dalej do Lwowa)
- 74 Piotrków Trybunalski – Kielce – Opatów – Hrubieszów – Zosin
- Drogi wojewódzkie:
- 837 Zamość – Piaski (w kierunku Lublina)
- 843 Zamość – Chełm (i dalej do Białej Podlaskiej)
- 849 Zamość – Józefów (na południe, na Roztocze)
Pociągiem
edytujOd grudnia 2014 r. po rocznej przerwie przywrócono kursowanie do/z Zamościa pociągu pospiesznego - od 2017 r. jest to InterCity "Hetman/Galicja" do Wrocławia/Jeleniej Góry przez Rzeszów, Kraków, Częstochowę, Opole. Od czerwca 2011 r. inna spółka kolejowa – "Przewozy Regionalne" – obsługuje połączenia do Lublina. Niektóre z nich kursują dodatkowo podczas wakacji – do Rzeszowa i Bełżca. W połowie 2015 r. uruchomione zostały nowe przystanki kolejowe (osobowe) Zamość Starówka (w centrum, na wschód od Starego Miasta) i Zamość Wschód (Nowe Miasto), do których dojeżdżają wybrane połączenia (głównie szynobusy).
Komunikacja
edytujW Zamościu działa Miejski Zakład Komunikacji, który obsługuje 25 autobusowych linii miejskich i podmiejskich.
Cena biletu normalnego w strefie miejskiej wynosi 2,70 zł, a ulgowego: 1,35 zł (uczniowie, studenci, kombatanci, emeryci, renciści). Dostępne są w kioskach oraz wybranych sklepach. Można je kupić również u kierowców, ale z dopłatą 0,40 zł (bilety normalne) i 0,20 zł (bilety ulgowe).
Dostępne są także bilety czasowe: na 1 godzinę (3,00 zł), 2 godz. (4,90 zł) i 12 godz. (6,80 zł) (również ulgowe – 50%); rodzice z dziećmi mogą ponadto skorzystać z biletu rodzinnego, ale ważnego tylko w weekendy (sob., niedz.) i święta (5 zł w strefie miejskiej, 7 zł we wszystkich podmiejskich).
Warto zobaczyć
edytujZabytki
edytuj- Ratusz – symbol miasta
- Rynek Wielki – główny plac Starego Miasta
- Kamienice przy Rynku Wielkim – m.in. dawnych Ormian
- Rynek Solny
- Rynek Wodny – z jedyną fontanną na Starym Mieście
- Akademia Zamojska – jedna z pierwszych polskich uczelni
- Pałac Zamoyskich – pierwszy wznoszony gmach od założenia miasta; przed nim wspaniały pomnik założyciela miasta, Jana Zamoyskiego
- Katedra – renesansowy zabytek klasy zerowej; obok dzwonnica z możliwością wejścia (sezonowo) i podziwiania widoku na zamojskie Stare Miasto
- Kościół św. Katarzyny
- Kościół św. Mikołaja
- Kościół Franciszkanów
- Dawny kościół i klasztor klarysek przy Rynku Wodnym – obecnie szkoła muzyczna
- Arsenał – dawna zbrojownia
- Twierdza – pozostałości umocnień zamojskiej twierdzy:
- bramy (Lubelskie, Lwowskie, Szczebrzeska),
- nadszańce,
- bastion,
- kojec,
- fragmenty murów obronnych
- Rotunda – na południe od Starego Miasta, miejsce upamiętniające zbrodnie z czasu II wojny światowej
- Synagoga – jedna z najcenniejszych i najlepiej zachowanych w Polsce
Inne obiekty, spoza listy zabytków, ale godne uwagi
edytuj- Jatki – obiekty dawnej ludności żydowskiej
- Mykwa – dawna łaźnia żydowska
Muzea i galerie
edytuj- Muzeum Zamojskie – ul. Ormiańska 24–30 (północna strona Rynku Wielkiego, tuż obok Ratusza, wejście w kamienicy nr 26)
- Muzeum Fortyfikacji i Broni "Arsenał" – ul. Zamkowa 2 (w Arsenale, na zachód od Katedry, pobliskiej dawnej prochowni oraz nowym pawilonie wystawowym)
- Muzeum Sakralne Katedry Zamojskiej – ul. Kolegiacka 3 (przy Katedrze, w tzw. "Wikarówce")
- Muzeum "Rotunda" – ul. Męczenników Rotundy (na południe od Starego Miasta)
- Centrum "Synagoga" oraz punkt informacyjno-kulturalny Szlaku Chasydzkiego – ul. Zamenhofa 9/ul. Bazyliańska (z wystawami o różnej tematyce)
- Okręgowe Muzeum Techniki Drogowej i Mostowej – ul. Rynek Wielki 6 (niewielkie, ale jedno z niewielu tego typu w Polsce)
- Muzeum 3 Dywizji Piechoty Legionów – ul. Piłsudskiego 36 (klub batalionowy jednostki wojskowej)
- Biuro Wystaw Artystycznych-Galeria Zamojska – ul. Staszica 27 (południowa strona Rynku Wielkiego)
- Galeria Fotografii "Ratusz" – ul. Rynek Wielki 13 (Ratusz)
- Galeria "Nadszaniec" – ul. Łukasińskiego 2 (w nadszańcu przy bastionie VII)
- Kojec – park miejski, ul. Akademicka (duża makieta Starego Miasta i wystawa dotycząca jego rozwoju)
- Zamojskie Centrum Wystawowe "Szachy Świata" –
Trasy turystyczne
edytuj- Trasa turystyczna Bastionu VII i nadszańca (wnętrze bastionu, kurtyny, wnętrze nadszańca oraz wyjście na dach nadszańca) – ul. W. Łukasińskiego 4 (przejście tylko z przewodnikiem)
- Trasa turystyczna w podziemiach oficyny przy ratuszu – ul. Rynek Solny/ul. Pereca 35 (budynek Urzędu Miasta; przejście tylko z przewodnikiem w okresie od V do IX)
- Szlak im. Władysławy Podobińskiej
- Szlak Renesansu Lubelskiego
- Szlak rowerowy czerwony Zamość - Nielisz (Green Velo)
Inne atrakcje
edytuj- Ogród Zoologiczny – jedyny w województwie lubelskim (ul. Szczebrzeska 12, na zachód od Starego Miasta, naprzeciwko stacji kolejowej)
- Park miejski – z fontannami na stawie
Najbliższe okolice
edytujImprezy
edytujW ciągu roku w Zamościu organizowane są liczne imprezy i wydarzenia kulturalne, zwłaszcza w półroczu letnim, które warto zobaczyć. Odbywają się one głównie na płycie Rynku Wielkiego, a są to m.in.:
- Zamojskie Lato Teatralne, podczas którego odbywają się spektakle na Rynku Wielkim,
- podobnie Międzynarodowy Festiwal Folklorystyczny „Eurofolk” z udziałem zespołów z całego świata (nie tylko z Europy),
- „Szturm Twierdzy Zamość” z inscenizacją bitwy z Kozakami i Tatarami przy zamojskich murach,
- Zamojski Festiwal Kultury z koncertami na Rynku Wielkim,
- Festiwal Kultury Włoskiej „Arte, Cultura, Musice E...” z koncertami i wystawami,
- Letni Festiwal Filmowy z projekcją filmów na Rynku Wielkim,
- festiwal jazzowy „Jazz na Kresach”
oraz wiele innych.
Liczne koncerty odbywają się także w niektórych pubach i klubach, m.in. w kawiarni „Pod Rektorską” – ul. Rynek Wielki 2, restauracji „Corner Pub” – ul. Żeromskiego 6. W pobliżu Starego Miasta położone są otwarte tereny zielone, gdzie organizowane są podobne wydarzenia.
Rozrywka
edytujDla rozrywki w mieście służy kilka obiektów, w których odbywają się dyskoteki bądź podobne imprezy, m.in. klub muzyczny "Retro" (Stare Miasto, ul. Staszica 2), "Broadway Club" (w pobliżu Starego Miasta, ul. Peowiaków 94), w wybranych pubach. W niektórych na Starym Mieście odbywają się ponadto nieco bardziej kameralne koncerty, m.in. Jazz Klubie "Kosz" (ul. Szczebrzeska 3 - dawna Brama Szczebrzeska) i w pubie "Corner Pub" (ul. S. Żeromskiego 6).
Poza większą kręgielnią "Balaboom" (CH Hop Stop, ul. Sadowa 8), niewielkie dostępne są także w hotelach "Artis" oraz "Wojto" (ul. Lwowska - Wólka Panieńska 21d), a w bilard można pograć w klubie "Metro" (ul. Łukasińskiego 2 - Nadszaniec). Aktywniejsze spędzanie wolnego czasu w formie wspinaczki oferuje Centrum wspinaczkowe "Climb Up" w Jatutowie pod Zamościem (przy drodze krajowej nr 17 w kierunku Tomaszowa Lub.).
Gastronomia
edytujNajlepiej rozwinięta baza gastronomiczna (bary, restauracje, pizzerie, kawiarnie) znajduje się na Starym Mieście, zwłaszcza przy Rynku Wielkim, gdzie w letnim okresie rozkładane są dodatkowo liczne ogródki. Ponadto bary i restauracje zapewnione są w niemal każdym obiekcie noclegowym.
Noclegi
edytujOpisy, ceny, fotografie oraz dane teleadresowe:
- Zamojskie Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej – noclegi
- Zamość – noclegi, hotele i apartamenty
Najwięcej obiektów noclegowych skupia się na Starym Mieście, są tu dostępne:
- hotele:
- pozostałe obiekty:
W pobliżu zamojskiej Starówki nocleg można znaleźć także w pobliskich pokojach gościnnych „Pod Bastionem” (ul. Podwale 4b) , w Gościńcu „Kanclerz” (ul. Partyzantów 6) oraz w większym Ośrodku Sportu i Rekreacji, gdzie dostępne są liczne pokoje gościnne (ul. Królowej Jadwigi 8) .
Przy tej samej ulicy (nieco dalej na zachód) położony jest Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy „Duet” (ul. Królowej Jadwigi 14), oferujący w pełni wyposażone domki i pole namiotowe (kemping) .
Sporo obiektów znajduje się ponadto przy wylocie z miasta na północ w kierunku Lublina:
- hotele:
We wschodniej części Zamościa - na Nowym Mieście, tuż przy dworcu autobusowym mieści się hotel „Jubilat”*** (ul. Wyszyńskiego 52), a bliżej centrum czynny jest hotel „Polak” (ul. Orla 3a, dawniej motel) .
Można skorzystać także z innych obiektów, takich jak:
- zajazd „Orzeł” (ul. Lipska 63c)
- bursy międzyszkolne (nr 1 – ul. Okrzei 6, nr 2 – ul. Szczebrzeska 41 )
W okresie wakacji dostępne jest schronisko (sezonowe) w szkole podstawowej nr 4 (ul. Zamoyskiego 4) .
Informacja turystyczna
edytujNajwięcej szczegółów można dowiedzieć się w Zamojskim Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej, jakie mieści się w Ratuszu (na parterze) i jest czynne cały rok. Turysta znajdzie tam wiele informacji o obiektach wartych zwiedzenia, o bazie noclegowej i gastronomicznej, o połączeniach komunikacyjnych z innymi miastami, również przewodniki, mapy i pamiątki. Tu można także załatwić usługi przewodnickie.
Drugi, nowy punkt informacji turystycznej ZCITiH mieści się przy ul. W. Łukasińskiego 2e (budynek dawnych koszar kozackich, Planty za bastionem VII).
Zakupy
edytujNa Starym Mieście nie brakuje sklepów z podstawowymi produktami, tj. są tu liczne sklepy spożywcze, ale także konkretnych branż (obuwie, odzież, pamiątki, księgarnie). Większe obiekty handlowe to markety i supermarkety położone w pobliskich częściach miasta. Najbliższy większy sklep to market PSS „Delikatesy” przy ul. Piłsudskiego 2a (niedaleko na północ od Starego Miasta).
W jednym z nadszańców (ul. Łukasińskiego 2) mieści się największy obiekt handlowy na Starym Mieście – ten fragment dawnych fortyfikacji w latach 2008–2010 został gruntownie wyremontowany, a obecnie, poza stoiskami handlowymi, mieści się w nim wystawa związana z rozwojem zamojskiej twierdzy (Muzeum Rozwoju Fortyfikacji). W jego pobliżu, w dobudowanym wzdłuż ul. W. Łukasińskiego pasie boksów handlowych, dostępne są inne sklepy (m.in. z pamiątkami, dziełami sztuki).
Inne większe obiekty handlowe to:
- CH Hop Stop Sadowa (m.in. market "Biedronka") – ul. Sadowa 8 (centrum miasta, nie daleko na północ - ok. 250 m - od parku miejskiego)
- CH Galeria Twierdza (największe w mieście, m.in. supermarket „Intermarché”) – ul. Przemysłowa 10 (ok. 1,5 km na północ od Starego Miasta)
- CH E.Leclerc (dawniej CH Echo/CH Atrium) – ul. Wyszyńskiego 13 (niedaleko dworca autobusowego)
- CH Hop Stop Hrubieszowska (m.in. market "Stokrotka") – ul. Hrubieszowska 9 (dworzec autobusowy)
- CH Lwowska („Carrefour”) – ul. Lwowska 56 (przy wylocie z miasta na południowy wschód)
- CH Galeria Revia Park („Biedronka”, „Spar”) – ul. Lubelska 40 (przy wylocie z miasta na północ)
- Kaufland – ul. Wyszyńskiego 1
Wyjazd
edytujBusem
edytujW Zamościu działa kilka firm oferujących transport busem:
Busami można dostać się stąd także do pobliskich mniejszych miejscowości, również chętnie odwiedzanych przez turystów i podróżników, szczególnie na Roztoczu – Józefów, Krasnobród, Szczebrzeszyn, Zwierzyniec.
Zamość jest również dobrym miejscem, z którego można dostać się do Lwowa, a szczególnie z położonego bliżej granicy Tomaszowa Lubelskiego (dojazd z Zamościa licznymi autobusami i busami), skąd dostępne są bezpośrednie połączenia autobusowe.