Roztoczański Park Narodowy

Roztoczański Park Narodowy – polski park narodowy zlokalizowany na wschodzie Polski, w województwie lubelskim. Swoją nazwę bierze od krainy geograficznej w której leży (Roztocze). Został utworzony 10 maja 1974 i zajmuje obszar o powierzchni 80,7 km². Siedziba dyrekcji parku znajduje się w miejscowości Zwierzyniec. Leży ona w odległości 22 km od Biłgoraja i 30 km od Zamościa. Nieco dalej leżą także Tomaszów Lubelski i Janów Lubelski.

Charakterystyka

Historia

Początki ochrony przyrody na Roztoczu sięgają XVI wieku, gdy na obszarze należącym wówczas do ordynacji założonej przez kanclerza Jana Zamoyskiego, utworzono zwierzyniec. Teren zwierzyńca otoczono parkanem o długości ok. 30 km, a obejmował on obszar obecnego obszaru ochrony ścisłej Bukowa Góra oraz część obwodu Florianka. W zwierzyńcu Zamojskich znajdowały się jelenie, rysie i dziki, wilki, żbiki i tarpany. Zlikwidowano go pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku – zwierzęta zostały wypuszczone bądź oddane okolicznym mieszkańcom.

Duże walory przyrodnicze Roztocza spowodowały, że tym obszarem zainteresowali się liczni badacze. Dzięki ich staraniom od I połowy XX wieku zaczęto tworzyć rezerwaty leśne i florystyczne. Pierwszym z nich był utworzony w 1936 rezerwat przyrody Bukowa Góra. Do 1974 pod ochroną znajdowało się 11 rezerwatów leśnych i florystycznych o łącznej powierzchni 1263 ha. W 1974 powołano park narodowy, powstały na obszarze Lasów Państwowych, Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, obejmujący początkowo 4801 ha. Obecnie jest on prawie dwa razy większy.

Dojazd

Samolotem

W okolicy parku nie ma żadnych portów lotniczych. Najbliższy położony jest w Świdniku pod Lublinem (Port Lotniczy im. Jana III Sobieskiego), 87 km na północ od siedziby parku, a drugi zlokalizowany jest w miejscowości Jasionka koło Rzeszowa i leży on około 110 km od parku (pokonanie tej trasy samochodem to około 1 godz. 40 minut).

Samochodem

Na północ od parku przebiega droga krajowa nr 74 (Wieluń – Kielce – Zamość). Oprócz niej do RPN można dojechać kilkoma drogami wojewódzkimi (DW 858 – prowadzi od zachodu, DW 849 – przebiega na południe i wschód od parku).

Warto zobaczyć

Zwierzyniec – jest to niewielkie miasteczko, zlokalizowane zaraz przy granicy parku. Obok wielu atrakcji przyrodniczych, posiada także sporo zabytków, a także muzeum. Głównymi celami turystycznymi Zwierzyńca są: pałac ordynacji magnackiej Zamoyskich, Kościół „Na Wyspie”, zabytkowy browar, park miejski oraz siedziba dyrekcji RPN – Pałac Plenipotenta. Oprócz wspomnianych atrakcji chętni mogą odwiedzić Ośrodek Edukacyjno-Muzealny RPN czy wspiąć się na wieże widokowe ustawione na Tartacznej Górze oraz na Białej Górze.
Stawy Echo – kompleks czterech stawów, powstał przed wojną w 1934 roku. Przez pewien czas liczba ta ulegała zmianom, ale ostatecznie po założeniu parku częściowo ograniczono działania gospodarcze. Skrawek zbiorników został udostępniony dla plażowiczów i przeznaczony do rekreacji (część znajdująca się w granicach miasta). Przy jednej ze skarp wybudowany został taras widokowy.
Florianka – osada powstała w XIX wieku, a jej założycielami byli Zamojscy. Obecnie w wiosce znajduje się kilka obiektów m.in. gajówka, izba leśna i hodowla koników polskich. W związku ze swoją lokalizacją, osada nie ma bezpośredniego połączenia z innymi miejscowościami w gminie. Ze względu przepisy parku, nie można się tu dostać samochodem.
Gajówka Krzywe – ta niewielka osada od kilkudziesięciu lat jest letnią bazą Roztoczańskiej Konnej Straży Ochrony Przyrody. Historia leśniczówki związana jest z gospodarką leśną ordynacji magnackiej, a w okresie okupacji stanowiła miejsce spotkań partyzantów. Pomimo swego wieku gajówka posiada niezmieniony charakter i warunki bytowania bez wszelkich mediów są mocno utrudnione. Przy budynku działa stajnia, a w okresie od lipca do września można skorzystać z działającej tu informacji turystycznej.
Wzgórze Polak – niepozorne, niczym nie wyróżniające się od okolicznych krajobrazów. Stanowi jednak ważne miejsce, w którym roku 1863 stoczona została zwycięska bitwa powstańców styczniowych z czterokrotnie silniejszymi oddziałami rosyjskimi. Dla turystów wyznaczono wytyczono specjalną ścieżkę historyczno-przyrodniczą. Bardziej zainteresowani kulturą regionu mogą odwiedzić pobliską Panasówkę, w której wznoszą się pozostałości dworku, a za wioską znajduje się Bagno Tałandy, leżące u źródeł rzeki Gorajki.

Najbliższe okolice

Zamość
Biłgoraj
Frampol
Szczebrzeszyn
Janów Lubelski
Tomaszów Lubelski
Józefów Biłgorajski

Nocleg

Zwierzyniec

Hotel Roztocze – ul. Partyzantów 11 – tel. 84 600 51 48
Pensjonat Telimena – ul. Zamojska 8A – tel. 604 663 161
Pensjonat Pan Tadeusz – ul. Biłgorajska 2 – tel. 730 714 576
Noclegi Sielanka – ul. Monopolowa 32 – tel. 501 496 105
Noclegi Czar Roztocza – ul. Rudka 5D – tel. 84 643 92 23
Apartamenty Roztocze – ul. Miodowa 9/12 – tel. 502 533 094

Informacja turystyczna

Ośrodek Edukacyjno-Muzealny – Punkt Informacji Turystycznej – ul. Plażowa 3a, 22-470 Zwierzyniec, tel. 84 67 72 025

Leśniczówka Dębowiec (dawna Gajówka Krzywe) – okolice wsi Lipowiec-Kolonia, w pobliżu obszaru ochronnego Jarugi

Ceny wstępu – karta wstępu normalna – 6 ,00 zł, karta wstępu ulgowa – 3,00 zł, karta tygodniowa – 12,00 zł

Według regulaminu Roztoczańskiego PN wszystkie grupy złożone z więcej niż 10 osób zobowiązane są do poruszania się ścieżkami z przewodnikiem.