Sucha Beskidzka

Sucha Beskidzka – miasto w Polsce, w południowo-zachodniej części województwa małopolskiego, w powiecie suskim, siedziba starostwa powiatowego.

Sucha Beskidzka
Sucha Beskidzka widok ogólny
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo małopolskie
Powierzchnia	27,65 km²
Wysokość	350 m n.p.m.
Ludność	9541
Nr kierunkowy	(+48) 33
Kod pocztowy	34-200
Strona internetowa

Miasto leży w niewielkiej kotlinie na skraju Beskidu Makowskiego i Beskidu Małego, u ujścia rzeki Stryszawki do Skawy.

Sucha Beskidzka, zamek

Sucha Beskidzka, Kaplica-dzwonnica

Sucha Beskidzka, zajazd

Karczma „Rzym”

Oranżeria

Sucha Beskidzka - stary kościół dawnego klasztoru kanoników regularnych p.w. Nawiedzenia NMP

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 49°44′25″N 19°35′19″E

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa bielskiego.

Miasto stanowi 4% powierzchni powiatu.

Najciekawszym obiektem miasta jest zamek, którego historia rozpoczyna się pod koniec XVI w., kiedy złotnik krakowski Gaspar Castiglione, florentczyk z pochodzenia, zakupił od Stanisława Słupskiego Suchą (obecnie Beskidzką) i pod górą Jasień rozpoczął budowę dworu obronnego, który dał początek obecnej budowli. Od nowo nabytych dóbr przyjął on polskie nazwisko Suski. Wszedł w związki ze szlachtą oświęcimską przez ożenek z Jadwigą Słupską, córką Andrzeja, i rychło zyskał nobilitację, czyli tytuł szlachecki. Fortunę rodową potomkowie Kaspra szybko roztrwonili. Ich majątek wraz z dworem przejął potężny ród Komorowskich z Żywca.

Dojazd

Koleją

Przez miasto przechodzą dwie linie kolejowe: linia kolejowa nr 97 Skawina – Żywiec oraz linia kolejowa nr 98 Sucha Beskidzka – Chabówka. Sucha Beskidzka jest węzłem kolejowym, z którego odchodzą pociągi do Krakowa, Zakopanego i Żywca. Wcześniej również do Wadowic, jednak w latach 1988–1992 odcinek Skawce – Wadowice został zlikwidowany, w związku z budową zbiornika Świnna Poręba.

Samochodem

Przez miasto przechodzą drogi:

• Droga krajowa nr 28 Zator – Wadowice – Sucha Beskidzka – Limanowa – Nowy Sącz – Gorlice – Biecz – Jasło – Krosno – Sanok – Medyka,
• Droga wojewódzka nr 946: Żywiec – Łękawica – Okrajnik – Las – Kuków – Lachowice – Stryszawa – Sucha Beskidzka

Warto zobaczyć

• Zamek. Piotr Komorowski w latach 1608–1614 rozbudował siedzibę Suskich w okazałą rezydencję magnacką w stylu renesansowym – zamek otoczony parawanowym murem. Pomieszczenie w wieży zegarowej zamku przeznaczył na kaplicę rodową, natomiast na tzw. Pagórku Wesołym (obecna ul. Kościelna) w latach 1613-1630 ufundował parafię, budując kościół, klasztor i zespół 7 kaplic. Kolejna przebudowa zamku nastąpiła ok. 1701 r., kiedy to Anna Lubomirska z Wielopolskich wzbogaciła najstarszą część obiektu o dwie bliźniacze wieże z charakterystycznymi dachami namiotowymi. W latach 1707-1708 dokonała także gruntownej przebudowy wnętrz południowego skrzydła na tzw. modę francuską. Przylegającemu do zamku od południowej strony ogrodowi nadała wygląd barokowy. W II poł. XIX w. kolejni właściciele - Braniccy rozebrali fragment muru od strony wschodniej, zastępując go kutym w suskich hutach ogrodzeniem żelaznym. Za ich czasów barokowy ogród został przekomponowany na angielski park krajobrazowy. Braniccy, zapaleni kolekcjonerzy i bibliofile, do zamku sprowadzili cenne zbiory biblioteczno-muzealne, tworząc jedną z najcenniejszych bibliotek prywatnych w kraju, znaną jako Zbiory Biblioteczno-Muzealne hr. Branickich (a później Tarnowskich) w Suchej. W 1905 r. zamek uległ pożarowi, a jego renowację i odbudowę nadzorował Tadeusz Stryjeński, wybitny krakowski architekt. W czasie I wojny światowej w przyziemiu rezydencji funkcjonował Szpital Polskiego Czerwonego Krzyża. W takim kształcie zamek pozostał do czasów ostatnich właścicieli, Tarnowskich, którzy na początku II wojny światowej wyemigrowali. Podczas okupacji był siedzibą garnizonu niemieckiego, a po wojnie szkoły średniej. Jego wnętrza uległy zniszczeniu, a wyposażenie rozgrabieniu. W latach 70. XX w. Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu rozpoczęły parce renowacyjne w celu dostosowania wnętrz obiektu na potrzeby muzeum. Zostały one przerwane w latach 80. XX w., gdyż brakło funduszy ministerialnych. Gmina Sucha Beskidzka, nie mogąc zaakceptować faktu, że ten cenny dla polskiej kultury zabytek jest niedostępny i grozi mu zniszczenie, przejęła go od Skarbu Państwa w 1996 r. Dzisiaj zamek pełni rolę centrum kulturalnego dla miasta i regionu. W jego wnętrzach funkcjonują: Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej, Miejski Ośrodek Kultury - Zamek z Galerią Sztuki, Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii oraz restauracja i hotel „Kasper Suski”. Zaś punktualnie o północy na zamkowych krużgankach pojawia się Biała Dama, będąca duchem Anny z Lubomirskich Wielopolskiej.
• Park typu krajobrazowego z XVIII/XIX w.,
• Neogotycka oranżeria z 2. poł. XIX w. położona w parku zamkowym,
• Drewniana karczma „Rzym” z XVIII w. znajdująca się na rynku,
• Muzeum Ziemi Suskiej ul. Batalionów Chłopskich 22, „Domek Ogrodnika” – zamieszkały niegdyś przez zamkowego ogrodnika,
• Budynek stacyjny, powstały w latach 1881–1882, z typową dla galicyjskich kolei architekturę,
• 3 dworki drewniane oficjalistów z lat 80. XIX w. przy ulicy Mickiewicza 36,38 i 40,
• drewniany dom z II. połowy XVIII w. przy ul. Role 182 oraz inny drewniany dom z przełomu XIX. i XX. w. przy ul. Mickiewicza 68
• murowany budynek browaru dworskiego z ok. 1800 r. przy ul. Mickiewicza 32,
• kamienice przy suskim rynku z XIX w.,
• mini-skansen taboru kolejowego, fila skansenu w Chabówce; 2 parowozy: normalnotorowy z 1909 r. i wąskotorowy z 1919 r., parowozownia z 1886 r.
• ścieżka przyrodniczo – leśna „Jasień”,
• grób konfederatów barskich,
• wiąz Sobieskiego.

Nauka

• Szkoły podstawowe, gimnazja i licea
• Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii, ul. Zamkowa 1Szkoły – gmina Sucha Beskidzka.

Zakupy

Centrum handlowe Juhas

Informacje turystyczne

Muzeum Miejskie Suchej Beskidzkiej mieści się na I piętrze południowo - wschodniego skrzydła zamku. Do muzeum można wejść od strony parku zamkowego lub od strony dziedzińca. Do zamku przylega bezpłatny parking niestrzeżony, gdzie można zostawić samochód. Bilety wstępu kupuje się w kasie muzeum na parterze (tam też znajduje się Punkt Informacji Turystycznej, gdzie można zaopatrzyć się w pamiątki, przewodniki oraz mapy). W sezonie druga kasa uruchomiona jest również na I piętrze w holu głównym. W cenie biletu jest również usługa przewodnicka. Wystawy zwiedza się indywidualnie lub z przewodnikiem, który oprowadza grupy o pełnej godzinie. Zwiedzanie: od 1 maja do 31 października: od wtorku do piątku w godz. 9.00-17.00, w soboty i niedziele godz. 10.00-18.00, w poniedziałki muzeum jest nieczynne. Zwiedzanie: od 1 listopada do 30 kwietnia: od wtorku do piątku w godz. 8.00-16.00, w soboty i niedziele w godz. 9.00-15.00.

Zobacz też