Istebna

Istebna – wieś w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie cieszyńskim siedziba gminy Istebna. Wieś leży w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego.

Mapka województwa śląskiego na tle Polski
Dom drewniany o konstrukcji zrębowej. Istebna-Kiepki 358
Istebna 163 Chata Kawuloka
Istebna centrum
Istebna centrum
Istebna Jasnowice potok Olecka pod przejściem granicznym
Kiczory (szczyt)-skalki
Kosciół pw. św. Krzyża w Istebnej
Chatka AKT na Pietraszonce
Stecówka
Krzyż żeliwny na cmentarzu w Istebnej

Informacje edytuj

Współrzędne geograficzne: 49°32′22″N 18°52′15″E

Miejscowość turystyczna położona w Beskidzie Śląskim w pobliżu granicy z Czechami i Słowacją na zboczach Złotego Gronia na wysokości 590–620 m n.p.m.

Powierzchnia sołectwa wynosi 4741 ha, a liczba ludności 5078 (mężczyźni: 2497, kobiety: 2581), co daje gęstość zaludnienia równą 107,1 os/km².

Krajobraz miejscowości to głównie tereny górzyste z zalesieniami. Przez miejscowość przepływa rzeka Olza. Wraz z Jaworzynką i Koniakowem tworzy tzw. Beskidzką Trójwieś.

Obecnie jedynie niewielka część ludności utrzymuje się z rolnictwa. Większość żyje z pracy w usługach, obsłudze ruchu turystycznego lub z pracy w sąsiednich miastach: Wiśle, Ustroniu lub Skoczowie. Część mieszkańców nadal pracuje w kopalniach węgla kamiennego w rejonie Jastrzębia-Zdroju.

Wieś jest ośrodkiem sportowym, szczególnie dzięki rozbudowanym trasom biegowym na przełęczy Kubalonka oraz kompleksowi narciarskiemu Zagroń Istebna, często odwiedzanemu przez prezydenta Bronisława Komorowskiego.

Warto zobaczyć edytuj

  • W Istebnej warto zobaczyć kościół pw. Dobrego Pasterza z 1792 r. (Istebna Centrum 67), którego tradycje parafialne sięgają XVI w. Początkowo górale chodzili do kościoła w Jabłonkowie (dziś w Czechach), a dopiero w 1716 r. misjonarz Tempes zaczął odprawiać msze św. na ołtarzu z kamienia położonego na pniach pod gołym niebem albo pod namiotem pod Złotym Groniem. Wreszcie zabrano się do budowy drewnianego kościółka (później rozebranego) - dziś w tym miejscu w parku stoi figura Matki Bożej. Pozostała po starym kościółku drewniana belka z datą 1721 r. została umieszczona w przedsionku obecnego kościoła, a krzyż z drzewa lipowego - w bocznym ołtarzu. Wyposażenie kościoła (wykonane przez Jana Wałacha i rodzinę Konarzewskich) łączy motyw wody: ambona w kształcie łodzi płynącej po wzburzonych falach, chrzcielnica w kształcie muszli, a nad chrzcielnicą scena chrztu Jezusa w Jordanie oraz postać Chrystusa Dobrego Pasterza, z którym górale (pasterze wołoscy) się utożsamiają.
  • W przysiółku Dzielec w Istebnej znajduje się Ośrodek Edukacji Ekologicznej (Istebna 749, tel. 33 8556014), gdzie można zobaczyć i usłyszeć prezentację multimedialną z panoramą beskidzką oraz najbardziej charakterystycznymi elementami flory i fauny okolicznych lasów. Do eksponatów należą również trofea myśliwskie. Całości dopełnia spacer ścieżkami edukacyjnymi i odpoczynek na akacjowym placu zabaw.
  • Wyjątkowym miejscem jest zabytkowa, drewniana Kurna Chata Jana Kawuloka, gdzie można zobaczyć, jak dawniej się żyło w góralskiej izbie (Istebna Wojtosze 824, tel. 33 8556231, czynne codziennie po uprzednim kontakcie telefonicznym, http://www.chatakawuloka.pl). Kurna chata (bez komina - dym z pieca unosił się w izbie), jest wyposażona w dawne sprzęty, meble, a co najciekawsze, w liczne instrumenty pasterskie - wykonane przez Jana Kawuloka. Na uwagę zasługują tu m.in.: trombity, gajdy, piściołki, okaryna i inne, których brzmienia można posłuchać za sprawą Janka Macoszka.
  • Jadąc z Istebnej w kierunku Jaworzynki, 50 m za głównym skrzyżowaniem po prawej stronie drogi mijamy Warsztat Kowalstwa Artystycznego i Użytkowego Jana Juroszka (Istebna 894, tel. 509860730, czynne codziennie po uprzednim kontakcie telefonicznym). Jan Juroszek, inspirowany przyrodą, stara się w metalu oddać wrażenie lekkości i zwiewności motywów i wzorów roślinnych. Warto zobaczyć jego warsztat pracy i dzieła, które wykonał, zwłaszcza, że pan Jan nie ma następców w rodzinie i okolicy.
  • Kościółek pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z 1779 r. w Istebnej na Kubalonce (Istebna Kubalonka 1100) był miejscem, w którym związek małżeński zawarł słynny himalaista Jerzy Kukuczka (zginął 24 października 1989 r. podczas wyprawy na ośmiotysięcznik Lhotse w Nepalu).
  • W rodzinnym domu Jerzego Kukuczki powstała Izba Pamięci Jerzego Kukuczki (Istebna Wilcze 340, tel. 33 8556974, 508389558; zwiedzanie po uprzednim kontakcie telefonicznym), której opiekunką jest żona Jerzego Kukuczki, Cecylia. Z ogromnym wzruszeniem, mimo upływu czasu, pani Cecylia pokazuje pamiątki po zmarłym mężu, jego sprzęt taternicki, medale, puchary i inne cenne pamiątki. Aby dotrzeć do Izby Pamięci, można iść niebieskim szlakiem z Kubalonki albo podjechać samochodem - łatwo znaleźć dom z zielonym dachem - na pobliskiej stacji benzynowej jest umieszczony znak.
  • Na uwagę w Istebnej zasługują także drewniane kościółki znajdujące się na Szlaku Architektury Drewnianej. Nie można pominąć wspominanego już kościółka drewnianego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego na Kubalonce, w którym znajdują się barokowe ławki z XVII w., główny ołtarz z XVIII w., a także ambona z 1697 r.
  • Z kolei na Stecówce, przy czerwonym szlaku z Kubalonki na Baranią Górę, miejscowi cieśle zbudowali w latach 1957-1958 urokliwy kościółek pw. Matki Bożej Fatimskiej (Stecówka 955).
  • Filią parafii na Stecówce jest kościółek w Mlaskawce pw. św. Józefa, przeniesiony z Trzycatka. Można tam trafić, kierując się na szkołę podstawową na Zaolziu i strażnicę OSP. Na szlaku tym znajduje się także kapliczka na Buczniku.
  • Na Buczniku również mieści się galeria rodziny Konarzewskich (Istebna Bucznik 596, tel. 33 8557509).
  • Muzeum Jana Wałacha jest usytuowane na Andziołówce, a można w nim podziwiać szeroką i bogatą twórczość artysty (Istebna Andziołówka 293, tel. 33 8557201, www.janwalach.pl). W Galerii Kukuczka na Jasnowicach zapoznamy się z czeską, polską i słowacką twórczością w salonie sztuki „Na granicy" (Istebna Jasnowice 1549, tel. 33 8556027, http://www.galeriakukuczka.pl).