Miasto położone jest na prawym brzegu Nysy Łużyckiej, w Kotlinie Żytawskiej. Przed 1945 stanowiło prawobrzeżną część miasta Görlitz. Jest jednym z najbardziej wysuniętych na zachód miast w Polsce.
Najstarsza wzmianka o Zgorzelcu pojawia się dokumencie wystawionym przez cesarza Henryka IV w 1071 roku. Zgodnie z jego wolą biskupowi miśnieńskiemu Benonowi zostało przekazanych 8 łanów królewskich w „villa Goreliz”. Kolejne wzmianki o miejscowości pochodzą z okresu panowania księcia Sobiesława – kronika czeska podaje, że w roku 1126 i 1131 książę kazał wznieść strażnice nad brzegiem Nysy. Szczególnie silny wpływ na powstanie i rozwój miasta miało korzystne położenie komunikacyjne. To właśnie tutaj krzyżowały się najważniejsze szlaki ówczesnej Europy: Via Regia (Droga Królewska) oraz trakt z Pragi do portów bałtyckich.
W 1220 r. dzięki akcji kolonizacyjnej Zgorzelec uzyskał prawa miejskie, rozszerzone w 1303 roku (miasto relokowano na prawie magdeburskim). W latach 50. XIII wieku w Zgorzelcu osiedliła się duża liczba flamandzkich sukienników – konieczna była rozbudowa miasta i utworzenie drugiego, Nowego Rynku – produkcja sukna rozsławiła szeroko gród nad Nysą. W latach 1253-1319 Zgorzelec wraz z Łużycami był pod panowaniem Askańczyków - jednak po śmierci margrabiego Waldemara Wielkiego przechodzi w panowanie Henryka I, księcia jaworskiego z rodu Piastów.
W 1346 roku Zgorzelec był jednym ze współzałożycieli Związku Sześciu Miast - konfederacji skupiającej królewskie miasta Górnych Łużyc (Bautzen/Budziszyn, Löbau/Lubiniec, Lubań/Lauban, Kamenz/Kamieniec Łużycki, Zgorzelec/Görlitz i Zittau/Żytawa).
W 1377 powstało oddzielne księstwo Görlitz utworzone przez króla czeskiego i cesarza Karola IV.
W XV i XVI wieku miasto uczestniczyło w handlu międzynarodowym, występując w roli pośrednika gospodarczego pomiędzy krajami niemieckimi, państwem polsko-litewskim, państwem moskiewskim i Węgrami. Bardzo tragicznie w dziejach miasta zapisała się wojna trzydziestoletnia - miasto było nieustannie zajmowane przez walczące ze sobą strony. W II połowie XVII wieku miasto powoli dźwigało się ze zniszczeń wojennych - ponownie rozwija się miejscowy handel i rzemiosło.
Po II wojnie światowej osiedlono tu dużą kolonię greckich oraz macedońskich uchodźców (głównie komunistycznych partyzantów), którzy szukali schronienia w Polsce po greckiej wojnie domowej 1946-1948.
Skwer Jerzego Popiełuszki
Na początku lat 60. ludność miasta przekroczyła 20 tysięcy osób, by w 1985 roku osiągnąć blisko 35 tys. W 1957 roku wznowiono kolejowy ruch graniczny, a po wprowadzeniu w 1971 r. bezpaszportowego ruchu drogowego Zgorzelec stał się jednym z najważniejszych przejść granicznych na zachodzie kraju.
Miasto posiada bardzo dogodne położenie i jest dobrze skomunikowane. Na północ od Zgorzelca przebiega autostrada A4 (europejska droga E40), łącząca m.in. Kraków i Wrocław z granicą niemiecką. Poza autostradą możemy się tu dostać DK30 (Zgorzelec - Lubań - Jelenia Góra) oraz DK94 (Zgorzelec - Legnica - Opole - Bytom - Kraków - Tarnów - Rzeszów - granica PL-UA).
W związku z rozwiązaniem miejskich PKS-ów komunikacja miasta z i innymi miejscowościami jest mocno utrudniona. Na dzień dzisiejszy autobusem można się tu dostać tylko autobusami PKS Voyager, które obsługują połączenia z Lubania do Zgorzelca.
Warto wiedzieć, że w przypadku potrzeby przejazdu autobusem w okolicach Zgorzelca, możliwy jest zakup biletu ZVON – Euroregionu NYSA , które pozwalają podróżować w krajach Polska/Niemcy/Czechy środkami transportu publicznego na podstawie jednego biletu. Jednym z przewoźników oferujących taki bilet jest Astel Travel (prywatna firma obsługująca komunikację miejską w Zgorzelcu)
W Zgorzelcu zatrzymują się dalekobieżne autobusy, których operatorem jest Flixbus. Można nimi dojechać m.in. z Warszawy, Wrocławia, Jeleniej Góry, Brukseli, Maastricht, Monachium, Drezna czy Chemnitz.
Hala sportowo–widowiskowa PGE Turów Arena, mogąca pomieścić od 4,5 tys. osób przy ulicy Lubańskiej.
Centrum Sportowo-Rekreacyjne przy ul. Maratońskiej, w którego skład wchodzą: dwa boiska do piłki nożnej, kompleks boisk o nawierzchni sztucznej, hala sportowa, basen kryty, basen odkryty, korty tenisowe, siłownia, sauna, gabinet odnowy biologicznej.
Przez miasto przebiega Dolnośląska Droga św. Jakuba odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii. Oprócz szlaków kościelnych, przez Zgorzelec prowadzi Szlak Historycznych Parków i Ogrodów Borów Dolnośląskich. Szlak przebiega przez pagórkowate tereny Dolnego Śląska i Górnych Łużyc - od Lubina po Kostrzynę, przy czeskiej granicy.
.jpeg)
