Góra Puławska

Góra Puławska - wieś we wschodniej Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie puławskim. Góra Puławska usytuowany jest obok Wisły

Informacje

Historia

Początki Góry Puławskiej sięgają przełomu XV i XVI wieku. Pierwotna nazwa tej miejscowości brzmiała Góra Lassoty. Mieszkał tu zapewne rycerz o imieniu Lasota, który jednak sprzedał lub przekazał część wsi dziedzicom pobliskiego Jaroszyna, Jarockim. W spisie podatkowym powiatu radomskiego z 1508 roku można znaleźć informację o tym, że dziedzicem części wsi był wówczas Jan Jarocki z Jaroszyna herbu Rawicz. Po nim właścicielem został Mikołaj Jarocki, który w 1538 roku tytułował się dziedzicem Jaroszyna i Gór.

Następne informacje można odnaleźć w lustracji dóbr królewskich województwa sandomierskiego z 1564 roku. Wymienia się tam miejscowość Gora Jarosky w parafii Jaroszyn. W tym czasie miejscowość ta liczyła 3 łany obszaru, a płacono od nich 6 groszy podatku.

W końcu XVIII wieku Góra Puławska przeszła na własność Czartoryskich. W tym czasie wzrosła rola Góry Puławskiej, która leżała tuż przy Puławach, siedziby rodu. Tracił, jako ośrodek religijny pobliski Jaroszyn i właśnie do Góry Puławskiej przeniesiono kaplicę katolicką, na początku XVIII wieku zniszczoną przez wylewy Wisły. W 1781 roku z fundacji Augusta Aleksandra Czartoryskiego, wojewody ruskiego powstał w Górze Puławskiej istniejący do dziś kościół. Na początku XIX wieku dziedzicem tych dóbr był Adam Czartoryski, który brał udział w powstaniu listopadowym. Wyrokiem rosyjskiego sądu z 1832 roku folwark Nasiłów i wieś Góra Puławska przeszły pod władanie rządu Królestwa Polskiego, zarządzane przez Komisję Skarbu. W 1863 roku Górę Puławską i Nasiłów nadano generałowi – majorowi Reinthalowi. Dochód tych folwarków wyceniono na 1500 rubli rocznie, a liczyły sobie 2192 morgi. Dobra te stanowiły majorat rządowy, czyli dobra nie podlegające podziałowi ani sprzedaży. W 1867 roku ustanowiono gminę Góra Puławska w powiecie kozienickim w guberni radomskiej. Tu też mieściła się siedziba urzędu gminy.

Według opisu wsi ze Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego z 1882 roku wieś liczyła 54 domy i 462 mieszkańców. Na przełomie XIX i XX wieku część ziemi rządowej została wyprzedana okolicznym mieszkańcom i w ten sposób powstała osada Góra Puławska Kolonia. Po odzyskaniu niepodległości nadal istniała gmina Góra Puławska oraz powiat kozienicki, od 1919 roku należący do województwa kieleckiego. Dawna ziemia carska stała się własnością rządu polskiego. W latach 1919–1921 proboszczem w Górze Puławskiej był ks. dr Władysław Chrzanowski, który jednocześnie pełnił funkcje posła na Sejm Ustawodawczy, pierwszy po ponad stu latach nieistnienia państwowości polskiej. W tym czasie zabiegał i to skutecznie o parcelację byłego majątku carskiego, wskutek czego część gruntów otrzymali małorolni i bezrolni a część Instytut Agronomiczny w Puławach, a także o budowę nowej przeprawy przez Wisłę (zachowanej do dziś).

Pierwszy spis powszechny z 1921 roku wykazywał, że w Górze Puławskiej znajdowało się 155 domów i 929 mieszkańców. Prawie wszyscy mieszkańcy byli Polakami i katolikami, jednak mieszkała tu również grupa Żydów licząca 41 osób. W okresie międzywojennym miejscowość była siedzibą urzędu gminy, ale też ważnym ośrodkiem handlu i usług. Po II wojnie światowej wieś straciła na znaczeniu z powodu zniszczeń wojennych i wysiedleń ludności. Obecnie wieś liczy ponad 2000 mieszkańców.

Geografia

Góra Puławska leży w zachodniej części województwa lubelskiego, na granicy oddzielającej Wyżynę Lubelską od Niziny Mazowieckiej, nad lewym brzegiem Wisły. Wieś położona jest 3 km od Puław, 8 km od Końskowoli, 54 km od Radomia, 48 km od Lublina i 110 km od Warszawy.

Dojazd

Pociągiem

Najbliższa linia kolejowa to linia nr 7 Warszawa-Dorohusk, przechodzi przez Puławy, gdzie są 4 stacje kolejowe, główna to Puławy Miasto, zatrzymują tam się pociągi intercity.

Samochodem

Niedaleko miejscowości jest droga ekspresowa S12, którą można dojechać do Lublina, a w kierunku Radomia jest dk12.

Przez wieś przechodzą trzy drogi wojewódzkie:

874 którą można dojechać do Radomia lub Lublina

738 którą można dojechać do Kozienic, kończy się w Słowikach

743 którą prowadzi w kierunku Janowca, kończy się w Nasiłowie

Autobusem

We wsi jeżdżą autobusy MZK Puławy

Dzielnice

Wieś jest podzielona na dwa sołectwa Góra Puławska i Góra Puławska Osiedle.

Warto zobaczyć

W miejscowości jest Parafia św. Wojciecha w Górze Puławskiej

We wsi jest także cmentarz z I wojny światowej

Obok głównego skrzyżowania jest pomnik pomordowanych cywilów podczas II wojny światowej

Bezpieczeństwo

Zdrowie

We wsi jest przychodnia NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ "GÓRA-MED"