Rezerwat przyrody Ostra Góra
Rezerwat przyrody Ostra Góra – leśny i geologiczny rezerwat przyrody położony w Polsce, w zachodniej części województwa małopolskiego, w powiecie chrzanowskim, w gminie Trzebinia na południe od drogi łączącej wsie Myślachowice i Psary, na obszarze Nadleśnictwa Chrzanów. Jest to jedyny tego rodzaju obiekt w gminie Trzebinia.
Współrzędne geograficzne: 50°10′31″N 19°30′24″E
Jeden z mniejszych rezerwatów (7,59 ha [w starszej literaturze 7,22 ha]), ustanowiony 25 listopada 1959 r. w celu ochrony buczyny karpackiej porastającej szczyt triasowego zalesionego wzgórza Ostra Góra o wysokości 438 m n.p.m. charakteryzującego się ostrą granią (stąd nazwa). Strome zbocza porastają grube, dziuplaste buki w wieku 150-200 lat, a niektóre z nich nawet do 250 lat.
Najstarsze drzewa, te dziuplaste, głównie w zachodniej części, stosunkowo niskie, rozkonarzone, osiągają w pierśnicy średnicę ponad 100 cm. Sporadycznie w drzewostanie bukowym spotykana jest również sosna. Kształt starych drzew świadczy, że dawniej rosły one jako wolno stojące drzewa narażone na podmuchy wiatru, silne nasłonecznienie czy też uszkodzenia spowodowane przez zwierzęta wypasane w ich pobliżu. Było tak dzięki intensywnemu wyrębowi drzew, służących do opalania okolicznych wapienników (do końca XIX w. pozyskiwano z tego obszaru kamień), w wyniku czego wzgórze zostało niemal całkowicie ogołocone z lasu. Gdy zakończono eksploatację kamienia, w ciągu XX wieku nastąpił proces samoistnego zalesienia Ostrej Góry.
Buczyna karpacka, otoczona lasem iglastym, jest tu niezwykle ciekawa z uwagi na występowanie wielu roślin chronionych (botanicy rozpoznali w tym rezerwacie występowanie 15 gatunków): żywca gruczołowatego, przylaszczki, czworolistu, fiołka leśnego, kopytnika, dąbrówki rozłogowej, bluszczu, orlika, kruszczyka szerokolistnego, buławnika czerwonego i mieczolistnego, a takżemarzanki wonnej, wilczej jagody, podagrycznika i szczyru trwałego. Występuje także ponad 100 gatunków roślin leczniczych.
W wielu miejscach znajduje się tylko gruba warstwa ściółki na której rosną gatunki niewielkich grzybów. Grzyby kapeluszowe tworzą czasem regularne koła, potocznie zwane „czarcimi kręgami”.
Skład gatunkowy występujących w rezerwacie roślin odpowiada lasom regla dolnego.
W warstwie podszytu występuje jałowiec, jarzębina i głóg.
Ze zwierząt nietrudno zaobserwować dziki, jelenie, sarny, zające, lisy, kuropatwy, bażanty, różne gatunki jaszczurek, węże i ponad 30 gatunków ptactwa przelotowego i miejscowego.
Oprócz walorów faunistycznych i florystycznych rezerwat ten jest interesujący również dla pasjonatów geologii, gdyż gdzieniegdzie na zboczach północnych pojawiają się skały wapienne, na południowych dolomitowe, które rozdziela przebiegająca równoleżnikowo grań, a na północnym zachodzie występują tzw. zlepieńce myślachowickie. Na terenie rezerwatu wzdłuż grzbietu wzgórza znajdują się ślady dawnych wyrobisk i hałd odłamków skalnych.
Miejsce to posiada również swoją tajemniczą historię. Na terenie rezerwatu znajdują sie bardzo tajemnicze ruiny. Noszą one zwyczajową nazwę "Owczarnia" i nie zostały nigdy przebadane archeologicznie.
Ekosystem występujący na obszarze rezerwatu powstawał w wyniku wielokrotnej regeneracji po zaniechaniach różnych form działalności człowieka (wyręby, wywóz ściółki, wypas owiec i innych zwierząt).
Jest to rezerwat częściowy.
Ze względu na piękny urozmaicony krajobraz i mnogość gniazdujących ptaków, rezerwat winien być szczególnie chroniony przed wszelkimi zagrożeniami, jakie stwarza bezpośrednie sąsiedztwo siedzib ludzkich i przemieszczających się ludzi. Dlatego w czasie spacerów winna być zachowana szczególna ostrożność.
 |