Radgoszcz (województwo wielkopolskie)

Radgoszcz
Radgoszcz fragment wsi
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo wielkopolskie
Wysokość	54 m n.p.m.
Nr kierunkowy	(+48) 95
Kod pocztowy	64-400
Strona internetowa

Radgoszcz – wieś w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód, na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich 160 oraz 198, 5 km na północ od Międzychodu.

Mapa gminy Międzychód

Radgoszcz, widok na jezioro Radgoskie

Informacje

W latach 1975-1998 miejscowość znajdowała się w ówczesnym województwie gorzowskim.

Współrzędne geograficzne: 52°37′57″N, 15°51′42″E

Radgoszcz jest największą wsią w gminie Międzychód, położoną w Puszczy Noteckiej. Wioska leży nad Jeziorem Radgoskim, płytkim, liczącym około 48 ha jeziorem morenowym, stanowiącym główny walor turystyczny miejscowości. Współczesna wieś położona jest na wzniesieniach o wysokości 54-56 m n.p.m., stąd – zwłaszcza z południowego krańca wsi rozciąga się rozległy widok na dolinę Warty i Międzychód.

Historia

Wieś posiada starą metrykę. Założona została prawdopodobnie przez cystersów z Zemska koło Bledzewa. Wymieniono ją w dokumencie z 1378 r., wydanym z okazji zamiany Rokitna, posiadłości Domarata z rodu Grzymalitów, na wsie cysterskie Muchocin oraz Radgoszcz.

Wieś posiada bardzo zróżnicowaną zabudowę, stanowiącą swego rodzaju prezentację form budownictwa wiejskiego od XIX w. po dzień dzisiejszy. Najstarszy jest drewniany budynek nr 17 z końca XVIII w., stojący w centrum wsi. Ponadto jest tu kilka szachulcowych obiektów mieszkalnych i gospodarczych.

Kontrastują z nimi współczesne domy — wille. We wschodniej części wsi widzimy bloki małego osiedla przy istniejącej w latach 1978-1981 fermie bydła dla 640 krów, później zamienionej na fermę trzody chlewnej.

W 1939 r. hitlerowcy zorganizowali w Radgoszczy getto dla ludności żydowskiej z powiatu międzychodzkiego.

1,1 km na pn. wsch. od Radgoszczy, przy drodze do Kaplina, w lesie, znajdują się dwie samotne mogiły jeńców radzieckich, zastrzelonych w czasie ucieczki z obozu. W październiku 1973 r. przy mogiłach odsłonięto pamiątkową tablicę.

Gdzie dalej

• W odległości 6 km na wschód Zatom Stary o której pierwsze wzmianki pochodzą z 1388 r. Wieś początkowo należała do dworu, ale w końcu XIX w. była już wsią gospodarską. Powierzchnia wioski wynosiła 585 ha, w 1908 r. – 586,2 ha. Mieszkańcy brali udział w powstaniu wielkopolskim. Na rzece Warcie czynna jest przeprawa promowa (prom górnolinowy ustawiany siłą mięśni i zestawem kół do prądu rzecznego) do Zatomia Nowego.
• W odległości niespełna 4 km na południe Międzyrzecz, miasto które leży w kotlinowatym rozszerzeniu doliny Obry, w miejscu ujścia do niej Paklicy. Położone w północnej części Bruzdy Zbąszyńskiej. Położone na wysokości 49,8 m n.p.m. Jeden z najstarszych ośrodków na terenie Polski. W czasie panowania Bolesława Chrobrego, gród został wzmocniony i włączony w linię obronną zachodnich rubieży Polski. W 1002 roku w okolicach grodu ulokowany został klasztor. W 1157 r. Międzyrzecz został złupiony przez wojska Fryderyka Barbarossy. Prawa miejskie z 1248 potwierdzone w 1259 r. W październiku w czasie wojny 1519-1521 Międzyrzecz zostaje zrównany z ziemią. Dzięki pomocy króla Zygmunta Augusta i pracy mieszkańców miasto szybko się podniosło. Stulecia XVII i XVIII przynoszą miastu serię klęsk, wynikających z wojen, przemarszów wojsk, epidemii, powodzi i pożarów, które doprowadziły do wyniszczenia miasta i załamania jego rozwoju. W 1793 r., Międzyrzecz zostaje zagarnięty przez Prusy podczas II rozbioru Polski.

Najciekawsze zabytki to: zespół zamkowy, z XIV wieku, przebudowany w XIX w., ratusz z 1813 r., zespół stacji kolejowej przy pl. Powstańców Wielkopolskich, sąd, obecnie areszt śledczy, ul. Wojska Polskiego 7, z 1890 r., Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela wzniesiony w 1474 r. i szereg innych.

• W odległości niespełna 10 km na południowy wschód Kolno (powiat międzychodzki) a w nim pozostałości parku oraz zabudowań dworskich przy Jeziorze Koleńskim. Jezioro Koleńskie (o powierzchni zwierciadła wody 41 ha, położone na wysokości 36,0 m n.p.m., średniej głębokości 5,4 m i głębokości maksymalnej 15,4 m) znajduje się w gminie Międzychód, na terenie Pojezierza Poznańskiego. Jezioro położone jest razem z Jeziorem Bielskim oraz Jeziorem Kludno przy końcu długiej rynny polodowcowej, ciągnącej się do wsi Lewice. Na zachodnim brzegu jeziora leży rezerwat „Kolno Międzychodzkie”, bardzo atrakcyjny turystycznie i przyrodniczo fragment gminy Międzychód.
• Muchocin

O historii wsi świadczy dokument z 18 grudnia 1378 r., na mocy którego w posiadanie wsi drogą zamiany wszedł Mikołaj z Bytynia, herbu Łodzia. Karczma wspomniana była w 1563 r. w 1580 r. przypisane do niej było ¼ łana ziemi. Mimo protestanckiego wyznania dziedziców, wieś zachowała katolicki charakter.

XV w. sięga tradycja dwóch młynów w Muchocinie nad Dormowską Strugą (której odcinek od jeziora Tuczno do Warty już w 1462 r. nosił nazwę Młyńskiej), większy z nich miał aż 6 kół z turbiną. W końcu XIX w. była tu kopalnia węgla brunatnego i gorzelnia parowa. Do niedawna wydobywano tu torf nawozowy. Obecny dom podworski, prosta, jednopiętrowa budowla zbudowany został w XIX w. Po remoncie od 1989 r. mieszczą się tam pracownie naukowe Akademii Rolniczej z Poznania, wylęgarnia ryb oraz doświadczalna obora.

W parku z połowy XIX w. (o powierzchni 3,3 ha) rośnie okazała lipa o obwodzie 400 cm. Przy drodze, w centrum wsi, dorodny dąb o obwodzie 540 cm. Grupa pięciu dębów o obwodach do 500 cm rośnie na dawnym cmentarzu.

W obrębie sołectwa Muchocin zlokalizowanych jest 5 jezior:

• 1,5 km na pd., w rynnie jeziornej położone jest jezioro Tuczno (pow. 50 ha)
• 1,5 km na zach. leży jezioro Winnogórskie (pow. 64 ha, głęb. 31 m) o urozmaiconej linii brzegowej, pięknie otoczone lasami mieszanymi.

W kierunku pn.-zach. ciągną się 3 dalsze jeziora:

• Głębokie (pow. 8 ha),
• Płytkie (Płotkowe, zwane też Pleśno, pow. 9 ha),
• Mieszyn (Wielka Maszyna, pow. 19 ha; nazwa ta związana jest z istniejącym tam dawniej tartakiem).