Piwniczna-Zdrój

Piwniczna-Zdrój
Piwniczna-Zdrój widok ogólny
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo małopolskie
Powierzchnia	38,3 km²
Wysokość	562 m n.p.m.
Ludność	6000
Nr kierunkowy	(+48)18
Kod pocztowy	33-350
Strona internetowa

Piwniczna-Zdrój – miasto w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, siedziba władz miasta i gminy leży nad rzeką Poprad.

Nazwa miejscowości Piwniczna-Zdrój pisana z łącznikiem (dywizem) jest formą zatwierdzoną urzędowo. Forma nazwy pisana bez łącznika, tzn. Piwniczna Zdrój, jest natomiast formą potoczną.

Piwniczna-Zdrój kaplica

Kościół w Kosarzyskach (Piwniczna-Zdrój)

Pomnik upamiętniający kurierów II wojny światowej w Piwnicznej-Zdroju (osiedle Kosarzyska)

Piwniczna-Zdrój cmentarz polegli podczas II wojny światowej

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 49°26′07″N 20°42′41″E

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa nowosądeckiego. Do 6 lutego 1998 r. nosiło nazwę Piwniczna.

Osada lokowana w 1348 r. na tzw. surowym korzeniu przez króla Kazimierza Wielkiego. Lokacja związana była z koniecznością założenia tu komory celnej na szlaku handlowym wiodącym z głębi kraju na Węgry. Dzięki korzystnemu położeniu, w czasie od XIV do połowy XVII w. osada rozwinęła się gospodarczo.

Historia Piwnicznej jako miejscowości klimatycznej zaczęła się w poł. XIX w., a jako uzdrowiska od 1931 r., po odkryciu źródeł szczawy alkaliczno-ziemnej.

W latach okupacji hitlerowskiej zalesiona, górzysta, a zarazem przygraniczna okolica Piwnicznej była terenem działań oddziałów partyzanckich. Wielu mieszkańców zginęło z rąk sądeckiego gestapo. Miejsca ich śmierci upamiętniają pomniki i tablice pamiątkowe: w Łomnickiem, w przysiółku Kosarzyska, w Rynku. W Suchej Dolinie znajduje się głaz z tablicą pamiątkową, poświęconą pamięci kurierów organizacji konspiracyjnych i oddziałów partyzanckich, którzy zginęli z rąk okupanta podczas pełnienia ważnej roli utrzymania łączności między okupowanym krajem a rządem emigracyjnym.

W pobliżu mostu nad Popradem rozwidlenie dróg: w prawo — do przejścia granicznego Piwniczna — Mniszek, a nieco dalej droga do Suchej Doliny przez Kosarzyska.

Gospodarczo ważne jest wydobycie wody mineralnej, największym przedsiębiorstwem w mieście jest Zakład Butelkowania Naturalnej Wody Mineralnej „Piwniczanka”.

Dojazd

Pociągiem

Przez miasto przechodzi linia kolejowa ze stacją Piwniczna i przystankiem kolejowym Piwniczna-Zdrój.

Samochodem

Przez miasto przechodzi droga krajowa 87 łącząca Nowy Sącz z miejscowym, byłym przejściem granicznym Piwniczna-Mníšek nad Popradom.

Warto zobaczyć

• Zachowany układ urbanistyczny z okresu lokacji, z czworobocznym rynkiem i wychodzącymi z jego narożników ulicami.
• Przy ulicy wychodzącej z pd.-wsch. narożnika rynku stoi neobarokowy kościół wzniesiony w l. 1881-86.
• W zachodniej pierzei rynku znajduje się ratusz, którego zalążek powstał w XIX w. i pełnił funkcję wartowni.
• Na wschodniej pierzei znajduje się budynek Muzeum Regionalnego i biblioteka. W pozostałych pierzejach rynku XIX-wieczne domy mieszczańskie.
• Na środku rynku znajduje się zabytkowa cysterna z 1913 r. – studnia, która zaopatrywała mieszczan w wodę do użytku codziennego, a później była zbiornikiem przeciwpożarowym. Pierwsza studnia powstała w 1801; w czasie wielkiego pożaru w 1876 spłonęła wraz z całym wyposażeniem. Uratowała się (wpadła do wody) jedynie figura św. Floriana. Po zrekonstruowaniu studni na jednym ze zwieńczeń wymalowano wizerunek Kazimierza Wielkiego. Obecnie na studni ustawiony jest odrestaurowany konny wóz strażacki.
• Naprzeciw kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, wybudowany w latach 1881-1986, z kamienia i cegły, na miejscu starszych świątyń. Jest to kościół bazylikowy z wieżą i dzwonem z 1523 r. W prezbiterium zwraca uwagę obraz pędzla Bolesława Barbackiego – św. Józef z Dzieciątkiem.

Najbliższe okolice

• Sucha Dolina, 7 km na pd. zach. lokalne centrum sportów zimowych w który działają hotele, wyciągi narciarskie i są wspaniale trasy zjazdowe.
• W pobliżu Wierchomla – długa połemkowska wieś z cerkwią z 1821 r.

Nocleg

• Hotel*** NAT Piwniczna Zdrój

Informacje turystyczne

• Wycieczki piesze

l. Na Radziejową (1262 m) przez Niemcową (1026 m) i Wielki Rogacz (l 182 m), zn. żółte i czerwone, 3.45 godz. 2. Na przełęcz Obidza (931 m), zn. czerwone, 2.30 godz.

• Do atrakcji turystycznych należy też
  • spływ łodziami doliną Popradu,
  • ponad 280 km tras i oznakowanych szlaków turystycznych dla pieszych, rowerzystów i jazdy konnej oraz ścieżki zdrowia (Park Zdrojowy „Kicarz”),
  • pijalnia wód mineralnych oraz tzw. kopuła, gdzie można zaczerpnąć świeżej wody mineralnej prosto z ujęcia, oraz kilka źródeł na terenie gminy m.in. w Głębokim, Łomnicy, Wierchomli,
  • zwiedzanie Muzeum Regionalnego w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Piwnicznej Zdroju które powstało z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Piwnicznej. Bogactwem muzeum jest zasobny dział etnograficzny ze zbiorami sprzętu domowego i gospodarskiego, narzędzi rzemieślniczych, strojów i zabytkami dawnego rękodzieła. Zbiory historyczne to fotokopie i reprodukcje dokumentów lokacyjnych i przywilejów miasta Piwniczna oraz zdjęcia i pamiątki po bohaterach lokalnego życia. Unikatowa jest największa w Europie kolekcja dawnego sprzętu narciarskiego (gromadzona przez Zygmunta Bielczyka) – nart biegowych i zjazdowych, ukazująca rozwój techniczny tego rodzaju sportowego wyposażenia.

Zobacz też