Młoszowa

Młoszowa – wieś w Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Trzebinia przy drodze krajowej 79 oraz przy linii kolejowej (LK-linia 133) Kraków – Katowice.

Współrzędne geograficzne: 50°09′00″N 19°29′29″E

Młoszowa graniczy od zachodu z Trzebinią, od południowego zachodu z Piłą Kościelecką, od południa z Bolęcinem, od wschodu z Karniowicami i Dulową a od północy z Myślachowicami. Ze względu na różnorodność ukształtowania powierzchni, bogatą szatę roślinną i różnorodną architekturę siedlisk ludzkich Młoszowa ma duże walory turystyczne.

Ma powierzchnię 1300 ha i zamieszkuje ją 2680 osób (stan z 2012 r.).

Początki istnienia wsi Młoszowa oraz dworu są bardzo niejasne i trudne do sprecyzowania. Głównym powodem, są niezwykle skąpe informacje. Pierwsze dokumenty nie są nawet zgodne co do samej nazwy wsi. Przypuszczalnie na tym terenie mogły nawet stać 4 drewniane budynki dworskie, gdyż obok istniały 4 folwarki. Kolejne informacje podają już dwie prawdopodobne nazwy rodów: Młoszowscy herbu Nowina i Młoszowscy herbu Przeginia. Najstarsze wzmianki o Młoszowej pochodzą z XIV wieku, jednak istniejący tu teraz pałac nie sięga początkami aż tak daleko. Prawdopodobnie Mikołaj Młoszowski, syna Stanisława zbudował na przełomie XVI/XVII w. murowany dwór o czym świadczyć miały piwnice sklepione kolebkowo z kamienia łupanego z dodatkiem cegieł.

Kajetan Florkiewicz, adwokat z Kęt, kupił dobra młoszowskie w 1798 r., a jego syn - Juliusz Ozdoba Florkiewicz - postanowił przebudować klasycystyczny dwór w Młoszowej i nadać mu bardziej „starożytny” charakter. Jego zamierzeniem było nie tylko upiększenie rezydencji, ale też ubarwienie jej wizerunku i przekonanie współczesnych, że w tym miejscu już w początkach XVII wieku istniał zamek, zniszczony w czasie wojny północnej przez Szwedów. Rzekomy zamek miał być przez niego zaledwie „odbudowywany”, a całą „odbudowę” przeprowadzono na podstawie fikcyjnego inwentarza z 1705 r. Prace trwały kilkanaście lat i realizowane były pod kątem uwiarygodnienia spreparowanej historii i tradycji rycerskiej mieszczańskiej rodziny Florkiewiczów. Do zaprojektowanych na początku XIX w. budynków w początku lat 50. dodano stylizowaną bramę wjazdową i duży staw od frontu, a cały teren wraz z parkiem otoczono murem z łamanego kamienia. Pod koniec lat 50. XIX w. rozpoczęto przebudowę samego budynku dworu.

Pałac w Młoszowej

11 stycznia 1862 r. poświęcono „odbudowany” dwór już jako zamek i udostępniono go zwiedzającym. Detale architektury, wykrój okien, wieże, epitafia oraz wmurowana w północną ścianę loggi kamienna tablica „upamiętniająca” wymyślone przez właściciela wydarzenia miały sugerować i uprawdopodobnić kolejne przemiany w bryle budynku i jego dziejach. Młoszowski pałac, wzniesiony jako fałszywy średniowieczny zamek, wielokrotnie potem jeszcze przebudowywano, aż zyskał bardzo oryginalny wygląd i atmosferę. Prawdopodobnie z ostatnią, planową przed wojną przebudową pałacu zmieniono jego otoczenie, zniknął posąg Jana III Sobieskiego, a statua Kajetana Florkiewicza przeniesiona została z parku do portyku wejściowego. Inne rzeźby, oddalone od pałacu, pozostały na swoich miejscach aż do II wojny światowej, kiedy okupanci hitlerowscy wywieźli posągi Molossusa, Apollina i Dyskobola oraz dwie kamienne rzeźby lwów z mostu nad stawem. Hitlerowcy zrabowali także bibliotekę Florkiewiczów z cennym zbiorem rycin i starodruków.

Niewielkie naprawy muru czy portyku wejściowego to były jedyne wykonywane prace. W 1945 r. częściowemu zburzeniu uległa "Baszta Florkiewiczów" wskutek ostrzału artyleryjskiego.

Po wojnie w pałacu miała zostać ulokowana szkoła podstawowa, jednak ostatecznie powstała tam Szkoła Górnicza. W miejscu dawnej chlewni wybudowano dwuskrzydłowy internat.

Po kolejnych zmianach w użytkowaniu obiektu i po postępującej degradacji, dopiero w 1964 r. zdecydowano o kapitalnym remoncie wszystkich obiektów. Po wielu pracach konserwatorskich, uratowano pałac przed zupełną degradacją. Na skutek szkód górniczych (związanych z Kopalnią Węgla Kamiennego Siersza) runęło ok. 150 m zabytkowego muru granicznego. Zaburzeniu uległ system wodny okolicznych terenów. Zniknęło źródło Młoszówka, co doprowadziło do wyschnięcia stawów przed pałacem, oraz zwaliła się Brama Królewska. Pieniądze otrzymane z funduszu szkód górniczych przeznaczono na kolejne prace remontowe. Aktualny użytkownik – Akademia Ekonomiczna w Katowicach im. Karola Adamieckiego nie kontynuuje większych prac remontowych.

30 grudnia 2013 r. w Trzebini odbyła się nadzwyczajna sesja Rady Gminy na której radni zdecydowali, że chcą od starostwa odkupić Zespół Pałacowo-Parkowy w Młoszowej.

Więcej ciekawych informacji na temat historii Młoszowej można przeczytać w książce Stanisława Orłowskiego „Zespół Pałacowo–Parkowy na tle dziejów Młoszowej”, którą można kupić i wypożyczyć w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Adama Asnyka w Trzebini.

Pałac otacza spory park, chętnie odwiedzany przez ptaki i drobne zwierzęta, gdzie każdej wiosny bogato kwitną kwiaty, z tych powodów Zespół Pałacowo-Parkowy w Młoszowej polecamy jako miejsce szczególnie interesujące dla amatorów fotografii, nie tylko zresztą przyrodniczej.

Wyprawa do Młoszowej to dobra propozycja na wycieczkę rowerem z całą rodziną. Przed bramą wjazdową pałacu przygotowano zadaszone miejsce wypoczynkowe, parking dla rowerów oraz plac zabaw z urządzeniami dla dzieci w różnym wieku.

Do Młoszowej można z Trzebini odległej o kilkaset metrów dotrzeć drogą 79, która na tym odcinku jest ulicą Krakowską.

W Młoszowej znajduje się kościół pw. św. Józefa Robotnika.

Spacer po parku może być jednym z punktów większej wycieczki, ponieważ w odległości zaledwie kilku kilometrów znajduje się kilka innych atrakcyjnych miejsc.

Stąd często rozpoczynają swoje spacery amatorzy nordic walking. Ulicą Szembeka można dotrzeć do Puszczy Dulowskiej, natomiast ulicami Florkiewicza (1043K) i Kamiowicką (szlakiem pomarańczowym) do ciekawego rezerwatu buków „Ostra Góra” w Psarach.

W promieniu około 3 km od pałacu znajdują się: kawiarnie na Rynku w Trzebini, otoczony pięknym parkiem zabytkowy Dwór Zieleniewskich, kino 3D przy Domu Kultury „Sokół” oraz akwen „Balaton” niezwykłe miejsce do kąpieli urządzone w zatopionym kamieniołomie.

Zachęcamy również do odwiedzenia Młoszowej w czerwcu każdego roku. W niezwykłej scenerii parku, gdzie ukształtowanie terenu tworzy naturalny amfiteatr, realizowane są plenerowe wystawienia operetek.

Młoszowa dodatkowo może pochwalić się dużym zakładem produkującym pełny system dociepleń ,,Polstyr'', który działa nieprzerwanie od ponad 30 lat.

Więcej informacji na stronie: www.trzebinia.pl i portalu internetowym sołectwa Młoszowa: http://mloszowa.com.pl/