Żywiecczyzna

Żywiecczyzna
Widok na Korbielów z przysiółka Na Groniu
Lokalizacja
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Stolica	Żywiec
Powierzchnia	około 1060 km²
Liczba ludności	około 160 000
Język	polski, gwara żywiecka
Kod samochodowy	SZY, SBI, KSU
Strona internetowa

Mapa Żywiecczyzny

Żywiecczyzna – region geograficzny i etnograficzny w południowej Polsce, historycznie najbardziej wysunięta na zachód, część Małopolski, w południowej części, obecnego województwa śląskiego.

Tereny Żywiecczyzny pomimo swego położenia, należą do historycznej Małopolski, z którą utożsamia się kultura żywiecka (widoczna np. w stroju ludowym). Oprócz tego region zamieszkuje grupa Górali Żywieckich, posiadających własną gwarę i styl budownictwa ludowego. Co ciekawe położona poza obszarem powiatu wsie Wilkowice, Buczkowice, Rybarzowice, Lachowice, Stryszawa, Kuków, Kurów, Hucisko, Krzeszów, Targoszów, Pewelka, Tarnawa Górna oraz miasta Szczyrk i Sucha Beskidzka, przynależą historycznie do tych terenów.

Główne atrakcje

• Żywiec (Wzgórze Grojec, Park Zamkowy, Pałac Habsburgów, Muzeum Zamkowe, Muzeum Browaru Żywiec, Starówka, Plaża miejska)
• Łodygowice (drewniany kościół, zespół pałacowo-parkowy Habsburgów, kamieniołom, góra Czupel)
• Wilkowice (zabytkowy kościół, schronisko na Magurce, narciarskie trasy biegowe i trasy rowerowe)
• Tresna (zapora, Jezioro Międzybrodzkie, szlaki turystyczne)
• Lipowa (Dolina Zimnika, szlaki na Skrzyczne, zabytkowy kościół)
• Szczyrk (stoki narciarskie, szlaki na Skrzyczne, Jaskinia Malinowska, Stara Karczma, Kościół św. Jakuba, Sanktuarium MB na Górce)
• Węgierska Górka (bunkry bojowe, Aleja Zbójników, Bulwary nad Sołą)
• Jeleśnia (zabytkowa karczma, rynek)
• Sopotnia Wielka (wodospad (najwyższy w polskich Beskidach), obserwatorium astronomiczne, Rysianka)
• Korbielów (stoki narciarskie, Pilsko, Redyk góralski (wypasanie owiec))
• Rajcza (sanktuarium, pałac, rynek)
• Milówka (skansen, cmentarz żydowski, Kościół WNMP, rynek)
• Sucha Beskidzka

Największe miejscowości

• Żywiec (30 tys. mieszkańców)
• Sucha Beskidzka (10 tys. mieszkańców)
• Łodygowice (7 tys. mieszkańców)
• Wilkowice (7 tys. mieszkańców)
• Szczyrk (7 tys. mieszkańców)
• Stryszawa (5,5 tys. mieszkańców)
• Lipowa (5 tys. mieszkańców)
• Pietrzykowice (4,5 tys. mieszkańców)
• Radziechowy (4,5 tys. mieszkańców)
• Milówka (4,5 tys. mieszkańców)
• Cięcina (4,5 tys. mieszkańców)
• Buczkowice (4 tys. mieszkańców)
• Węgierska (4 tys. mieszkańców)
• Gilowice (4 tys. mieszkańców)
• Jeleśnia (4 tys. mieszkańców)

Strój ludowy

Na Żywiecczyźnie występuje powszechnie jeden strój ludowy, w kilku różnych odmianach (zazwyczaj są to regionalne odmiany o niewielkich różnicach we wzornictwie). Wyróżnia się strój góralski męski i żeński oraz żywiecki strój mieszczański, również damski i męski. Górale żywieccy, a później mieszczanie odeszli od swojego ubioru już prawie zupełnie przed rozpoczęciem I wojny światowej, głównie w wyniku masowych wyjazdów do sezonowych prac rolnych na Węgrzech, Morawach, a także – już w mniejszym stopniu – do pracy w przemyśle na pobliskim Śląsku (głównie w Bielsku i Białej). W okresie międzywojennym, staraniem miłośników folkloru, próbowano zachować i odtworzyć strój górali jako reprezentacyjny dla wsi żywieckiej i zespołów folklorystycznych. Obecnie nowe stroje bazujące na dawnych projektach noszą np. członkowie zespołu Grojcowianie.

• 
  Damski strój górali żywieckich
• 
  Żywieckie stroje mieszczańskie
• 
  Męski strój górali żywieckich
• 
  Dzieci w góralskich strojach ludowych