Górne Łużyce

Górne Łużyce Oberlausitz
Panorama Bogatyni
Herb
Informacje
Państwo	Polska, Niemcy
Stolica	Budziszyn
Powierzchnia	ok. 8000 km²
Liczba ludności	ok. 800 000
Język	polski, niemiecki, górnołużycki

Górne Łużyce (niem. Oberlausitz) – region położony w Niemczech oraz w Polsce. Głównym miastem i historyczną stolicą regionu jest Budziszyn. Największym miastem Łużyc jest Görlitz (Zgorzelec).

Na tych ziemiach wykształcił się język górnołużycki, którym obecnie posługuje się kilkanaście procent mieszkańców.

Okolice pomiędzy rzekami Nysą Łużycką a Kwisą należy do Polski, a okolice na zachód Nysy Łużyckiej należą do Niemiec.

Turystyka

Cechą charakterystyczną Górnych Łużyc jest obecność na jej terenie licznych tzw. domów przysłupowych, czyli konstrukcji z muru pruskiego. Największe polskie miasto leżące na jej terenie - Zgorzelec jest miastem nietypowym, gdyż do 1945 r. wraz z sąsiadującym Görlitz stanowił jeden organizm miejski przedzielony Nysą Łużycką, która stanowi od tego czasu rzekę graniczną. Wskutek tego podziału większość zabudowy staromiejskiej, m.in. z rynkiem i ratuszem, została po stronie niemieckiej. W ostatnim 20-leciu dzięki olbrzymim dopływom gotówki Görlitz zyskało nowy blask i jest dziś przez wielu nazywane najpiękniejszym miastem Niemiec. W Zgorzelcu największą atrakcją jest secesyjny budynek Miejskiego Domu Kultury. Pozostałe górnołużyckie miejscowości to m.in. Lubań – miasto o dającym się wyczuć klimacie średniowiecznym, a także niemieckie Zittau, Löbau czy Budziszyn, w którym da się usłyszeć relikt języka pierwszych słowiańskich osadników – serbołużycki, właśnie tam ze statutem mniejszości narodowej mieszkają Serbołużyczanie, a znaki drogowe są w dwujęzycznych nazwach. W Budziszynie i okolicach społeczność serbołużycka liczy ok. 40 000 mieszk., lecz liczba ta systematycznie maleje.

Warto zobaczyć

Polska strona

• Zgorzelec – budynek Miejskiego Domu Kultury, Muzeum Łużyckie, Dom Jakuba Böhme, Przedmieście Nyskie, cmentarz wojskowy;
• Lubań – Baszta Bracka, rynek, słup dystansowy, mury miejskie;
• Bogatynia – domy przysłupowe, punkt widokowy na odkrywkę kopalni „Turów”;
• Białogórze – kurhany starosłowiańskie z IX w.;
• Żarka nad Nysą - zbiornik i zabytkowy kościół ewangelicki.

Niemiecka strona

• Budziszyn – starówka, Muzeum Serbołużyckie, barokowy ratusz, katedra dwuwyznaniowa z XIII w., Stary Wodotrysk z XVI w., gotycki zamek Ortenburg, krzywa wieża;
• Görlitz – odnowiona starówka, rynek, ratusz z XIV w., kościół św. Piotra i Pawła, kopia Grobu Pańskiego,  wieże miejskie, Łuk S zeptów, Apteka Ratuszowa;
• Löbau – najwyższa w Europie wieża żeliwna, słupy dystansowe;
• Reichenbach – pałac neogotycki Schloss Krobnitz
• Königshain – pałac barokowy, kopalnie granitu, cmentarz wojenny z 1945 r.
• Niesky – miejscowość założona w XVIII w. jako azyl dla uchodźców religijnych (bracia morawscy);
• Marienthal – barokowe opactwo cysterek, najstarszy zakon kobiecy w Niemczech- z XIII w.;
• Marienstern – barokowe opactwo cysterek;
• Zittau – zasłona wielkopostna z XV w., ratusz, starówka;
• Oybin – malowniczo położone uzdrowisko w Parku Narodowym Gór Żytawskich, ruiny zamku i klasztoru z XIV w., kolej wąskotorowa;
• Jonsdorf – uzdrowisko, Dom Motyli, kolej wąskotorowa;
• Bad Muskau – Park Mużakowski wpisany na listę UNESCO, zamek z XVI w., kolej wąskotorowa;
• Kleinwelka – Park Dinozaurów, labirynt przygód;
• Herrnhut – miejscowość założona w XVIII w. jako azyl dla uchodźców religijnych (bracia morawscy), kościół, układ urbanistyczny, Muzeum Etnograficzne
• Rammenau – barokowy pałac z XVIII w.;
• Taubenheim – 25 zegarów słonecznych;
• Obercunnersdorf – jedna z najpiękniejszych wsi w Niemczech, ponad 250 domów przysłupowych, drewniany wiatrak;
• Kromlau – park rododendronów;
• Pulsnitz – Muzeum Piernika;
• Cunewalde – największy wiejscki kościół w Niemczech;
• Weißwasser – Miasto serbołuzyckie w pobliżu Bad Muskau;
• Krauschwitz – Miasto serbołuzyckie w pobliżu Bad Muskau; park rozrywkowy Erlebniswelt;
• Hoyerswerda – Miasto serbołuzyckie z zamkiem królewskim Augusta II. Mocnego oraz starym miastem.

---