Skarżysko-Kamienna

Skarżysko-Kamienna
Fragment osiedla Milica
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Polska
Region	województwo świętokrzyskie
Wysokość	250 m n.p.m.
Ludność	43 067
Nr kierunkowy	(+48) 41
Kod pocztowy	26-110
Strona internetowa

Dzielnica Rejów i Jezioro Rejowskie

Osiedle Bór

Skarżysko-Kamienna – miasto powiatowe powiatu skarżyskiego, w województwie świętokrzyskim.

Charakterystyka

Z uwagi na specyficzne położenie stanowi ważny węzeł komunikacyjny – leży na przecięciu głównych szlaków drogowych oraz kolejowych z Warszawy do Krakowa i z Łodzi do Rzeszowa. Położona w granicach miasta duża stacja towarowa jest jedną z największych w Polsce. Powszechnie znane przede wszystkim z bazyliki Matki Bożej Ostrobramskiej i muzeum, gromadzącego ciekawe eksponaty z czasów II wojny światowej. Z negatywnej strony, Skarżysko-Kamienna znane jest z faktu, że było to drugie najbardziej zadłużone miasto w kraju w 2014 roku.

Połączenie oferowanego zaplecza noclegowego i gastronomicznego wraz z ciekawym położeniem – blisko innych ciekawych miejsc turystycznych – oraz interesujące miejsca w samym mieście sprawiają, że jest ono dobrą lokalizacją dla turystów, którzy chcą się zatrzymać podczas dłuższych wycieczek z innych miast, są zainteresowani są okolicami Skarżyska, a podróż chcą kontynuować w dalszym kierunku.

Historia

Prehistoria i starożytność

Pierwszy człowiek w dorzeczu rzeki Kamiennej pojawił się już w epoce plejstocenu. Pierwszymi mieszkańcami tych terenów byli neandertalczycy, którzy wiedli koczowniczy tryb życia. Żyli w niewielkich grupach, a podstawą ich przetrwania było głównie zbieractwo oraz prymitywne łowiectwo.

Około 25 000 lat temu tereny nad Kamienną zaczęli stopniowo zasiedlać przedstawiciele naszego gatunku – homo sapiens, którzy umieli już oni posługiwać się prostą bronią, na przykład łukiem.

Pod koniec okresu paleolitu oraz we wczesnym mezolicie, około 10000–7000 lat p.n.e., w okolicy obecnego Skarżyska, Grzybowej Góry, Marcinkowa i Wąchocka produkowana była broń kamienna i narzędzia, co potwierdzają wykonane badania archeologiczne i liczne znaleziska w tych okolicach. Znajdowały się tutaj także prymitywne kopalnie hematytu, czerwonego barwnika, który używany był do malowania ciała i prawdopodobnie także do malowania broni łowieckiej. Czerwona barwa przypominała kolor krwi, co mogło ówczesnym symbolizować zdrowie i życie. Był on także atrybutem wierzeń. Barwnik ten i produkowane narzędzia kamienne stały się później przedmiotami wymiany handlowej.

Średniowiecze

Z czasem opisywane tereny zamieszkane zostały przez plemiona pasterskie. Grupy ludzi wyspecjalizowały się w wydobywaniu z ziemi krzemienia i produkcją z tego surowca broni i narzędzi. Zajmowano się handlem. W epoce brązu zamieszkiwała tu ludność kultury łużyckiej. Wielu badaczy utożsamia ten lud z Prasłowianami. W okresie wpływów Rzymu, około 1400 r. n.e., w dorzeczu Kamiennej istniał ośrodek hutniczy, działający w oparciu o kopalnie rudy żelaza.

Z wykonanych badań wynika, że w okresie średniowiecza około VIII-IX w. tereny te należały do Księstwa Wiślan.

W następnych okresach nad Kamienną rozwijał się przemysł górniczy i hutniczy. Niezbędnej do prac energii mechanicznej dostarczały rzeki, a lasy – węgla drzewnego, niezbędnego surowca, stosowanego w dymarkach do wytopu rudy. Ważnym elementem osadnictwa na tym terenie były drogi. Dzięki zakonnikom z klasztoru Cystersów w Wąchocku w tych obszarach wysoce rozwinęła się gospodarka. Byli oni właścicielami znacznych obszarów dzisiejszego Skarżyska i powiatu skarżyskiego.

W XIV w. rozpoczęły się początki osadnictwa na terenach obecnych wsi: Lipowego Pola, Gadki, czy Grzybowej Góry.

Nowożytność

W II połowie XV w. powstawały nowe osady: Żyrcin – obecny Rejów, a później Bzin, z kuźnicą i wielkim piecem. W XVII w. kształtowały się osady Łyżwy, Usłów i Nowy Młyn, wybudowano także nowe kościoły.

Drugim ośrodkiem, mającym duży wpływ na zagospodarowanie terenów, będących obecnie północną częścią Skarżyska-Kamiennej był bogaty ród Odrowążów i Szydłowieckich, a potem Radziwiłłów. Rozwijało się Skarżysko Rycerskie – dziś Skarżysko Książęce, część miasta, Pogorzałe, a także osada Kamienna. W dolinie rzeki Bernatki rozwijała się wieś Milica (obecnie główna z dzielnic) oraz Ciurów, zwany także Dziurdziowem. Nad rzeką Kamienną dalej rozwijała się gospodarka i przemysł – powstały młyny i nowe osady: Szczepanów i Nowy Młyn.

I połowa XVII w. to dalszy szybki rozwój gospodarczy terenów dzisiejszego powiatu skarżyskiego – czynnych tu było wiele kuźnic: Bzin, Ciurów, Baranów, Berezów, Gilów, Goszków (dzisiejszy Gostków), Kamienna, Majków, Mroczków, Łączna, Ogonków, Mostki, Jędrów, Suchedniów, Płaczków, Wołów (Bliżyński), Zbrojów oraz mniejsze nad rzeczkami, trudne do lokalizacji w dzisiejszych czasach. Czynne były również kopalnie rudy żelaza i kamieniołomy. W rejonie obecnych ulic Żytniej (przy zachodniej granicy miasta) i ulicy Grota-Roweckiego, czynne były dwie kopalnie rudy żelaza: „Siadek” i „Olejówka”, noszące wspólną nazwę „Piotr”. Jedna z nich funkcjonowała do roku 1857.

Kolejne lata były okresem dalszego wzrostu ilości ludności w osadach i wsiach, rozwijał się handel i rzemiosło. Znaczący dalszy rozwój przemysłu za czasów Królestwa Polskiego jest głównie związany z działalnością projektanta i budowniczego Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego, Stanisława Staszica. Zagospodarowano całą dolinę rzeki Kamiennej – od Mroczkowa aż do Ostrowca Świętokrzyskiego. Powstało wiele zakładów hutniczych i górniczych.

Czasy najnowsze

Tragiczne w skutkach następstwa spowodowało powstanie styczniowe w 1863 roku. Rosjanie poprzez stosowane represje znacząco wpłynęli na zahamowanie rozwoju tego regionu.

Ponowne ożywienie gospodarcze w okolicach Skarżyska-Kamiennej przyniosła budowa linii kolejowej Dęblin – Dąbrowa Górnicza, z odgałęzieniem w osadzie Kamienna do Koluszek w kierunku Łodzi i na wschód do Ostrowca Świętokrzyskiego, w 1885 roku. Nastąpił wtedy szybki rozwój osady nad Kamienną. Wybudowano duży węzeł kolejowy oraz odlewnię i stalownię. Powstały także inne mniejsze zakłady. Rozwijał się handel i rzemiosło.

W dniu 28 grudnia 1922 roku, na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów, została utworzona gmina miejska Kamienna z dotychczasowej osady Kamienna i gruntów rządowych Milica Pastwisko, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 1923 roku. W roku 1928 natomiast zatwierdzono współczesną, dwuczłonową nazwę miasta – Skarżysko-Kamienna.

W dwudziestoleciu międzywojennym nastąpił ponowny szybki rozwój miasta. Wybudowano Państwową Fabrykę Amunicji, rozbudowywano i rozwijano węzeł PKP, powstawały inne mniejsze jednostki produkcyjne. Miasto, obok innych należących do Centralnego Okręgu Przemysłowego, skorzystało na masowym budownictwie mieszkaniowym, z tzw. „wielkiej płyty” dla pracowników fabryki amunicji. W 1928 roku powołana została spółka pod nazwą Zjednoczenie Elektrowni Okręgu Radomsko-Kieleckiego (ZEORK) z siedzibą w Skarżysku-Kamiennej. Mimo różnych przekształceń i zmian, przetrwała ona w pewnym sensie do dnia dzisiejszego. Wtedy głównym jej zadaniem była sprzedaż i produkcja energii oraz elektryfikacja.

Trudnym okresem dla mieszkańców miasta i okolic była II wojna światowa i okres okupacji niemieckiej. Działały tutaj organizacje dywersyjno-sabotażowe. Miejscowe zakłady zbrojeniowe Skarżyska i sąsiedniego Suchedniowa zaopatrywały w broń i amunicję oddziały partyzanckie. W związku z tym dochodziło do masowych mordów ludności cywilnej. Państwową Fabrykę Amunicji przejęła niemiecka firma „Hasag”, utworzone zostało tam getto dla Żydów i przymusowy obóz pracy. Do śmierci doprowadzono tutaj około 33000 ludzi, głównie Żydów.

Miasto zostało zdobyte przez żołnierzy Armii Czerwonej 17 stycznia 1945 roku. Na obecnej ulicy Legionów stoczono bój z niemieckim oddziałem, a czołg T-34 wygrał artyleryjski pojedynek z załogą niemieckiego czołgu Pantera (co upamiętniał stojący jeszcze kilkanaście lat temu posąg przy tym skrzyżowaniu). Po przejęciu władzy przez komunistów pierwszym burmistrzem został Antoni Gruszczyński, który 20 stycznia 1945 roku władzę przekazał burmistrzowi Leonowi Wudzkiemu. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 1953 roku ustanowione zostało miasto-powiat Skarżysko-Kamienna. Do miasta zostały przyłączone dzielnice: Bzinek, Milica, Rejów i Borki.

Lata 1956–1970 charakteryzują się dynamicznym rozwojem przemysłu w mieście. W 1957 roku uruchomiona zostaje Fabryka Obuwia „Fosko”. W 1968 roku zakończono elektryfikację węzła PKP. Powstały nowe osiedla: Milica i Pięćdziesięciolecia, w dzielnicy Kolonia Górna wybudowane zostały nowe bloki mieszkalne. W sposób niezwykle dynamiczny trwała rozbudowa oraz produkcja w Zakładach Metalowych. Wzrastało zatrudnienie i liczba mieszkańców Skarżyska.

W latach 70. wybudowane zostały: Kombinat Budowlany, Fabryka Domów i nowe, duże osiedle mieszkaniowe. W latach wcześniejszych wybudowany został też szpital miejski i Zakładowy Dom Kultury Zakładów Metalowych (obecne Miejskie Centrum Kultury). W 1969 roku z inicjatywy miłośnika miasta, inż. Stanisława Sławińskiego i Towarzystwa Miłośników Miasta otwarto muzeum w dzielnicy Rejów. Rozwijała się sieć linii autobusowych Miejskiej Komunikacji Samochodowej, infrastruktura miejska stale i systematycznie podlegała rozbudowie.

Transformacja ustrojowa po 1989 roku była dla Skarżyska-Kamiennej negatywna w skutkach – wielkie zakłady przemysłowe, metalowe, odlewnicze i kolejnictwo, a także budownictwo mieszkaniowe przeżywały olbrzymi kryzys zakończony likwidacją produkcji i masowymi zwolnieniami pracowników. Następne lata to próby stopniowego wyjścia z tego kryzysu; widoczne ożywienie gospodarki dotyczy małych i średnich firm, handlu i usług. Lata zastoju spowodowały, że młodzi ludzie zasilili duże miasta. Tworzone programy naprawcze pod postaciami Skarżyskiej Strefy Ekonomicznej, nowej produkcji przyszłościowej w sektorze przemysłu zbrojeniowego są szansą na poprawę materialną mieszkańców miasta i powiatu.

W ubiegłym wieku w mieście wybudowano 6 kościołów, które skupiają życie religijne. Wybudowanie kościoła przy ulicy Wileńskiej, jako repliki wileńskiej Ostrej Bramy, stało się właściwie wizytówką miasta. Z biegiem lat sanktuarium zyskało tytuł bazyliki mniejszej. Bazylika przyciąga rzesze pielgrzymów z Polski, a także Polonię z całego świata. Wyznaczony czerwony szlak turystyczny ze skarżyskiej bazyliki do Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Kałkowie-Godowie jest rozszerzeniem możliwości poznawczo-turystycznych powiatów skarżyskiego oraz starachowickiego.

Współczesność

Miasto dzięki funduszom unijnym zyskiwało i zyskuje na nowych obiektach – hala sportowa, lodowisko, poprawie ulega infrastruktura i transport, szkolnictwo – sieć szkół o różnym profilu kształcenia umożliwia zaspokojenie oczekiwań wszystkim uczniom.

Geografia

Położone jest nad rzeką Kamienną oraz jej dopływami Kamionką, Bernatką i Oleśnicą, na pograniczu Płaskowyżu Suchedniowskiego i Garbu Gielniowskiego oraz na północnym obrzeżu Gór Świętokrzyskich. Graniczy bezpośrednio z województwem mazowieckim; jeden z największych ośrodków miejskich województwa.

Klimat

Klimat jest stosunkowo urozmaicony, ma charakter przejściowy – od klimatu oceanicznego Europy Zachodniej, do kontynentalnego Europy Wschodniej. Na przedwiośniu i późną jesienią odczuwalna jest najbardziej jego wyraźna kontrastowość.

Okres wegetacyjny trwa 205 dni, średnia temperatura roczna wynosi +12,9 °C. Średnie opady roczne wynoszą 633 mm.

Dojazd

Widok na budynek dworca od strony peronów, nocą

Widok na stację kolejową Skarżysko-Kamienna

Pociągiem

Przez Skarżysko-Kamienną przejeżdżają zarówno pociągi regionalne, jak i pospieszne różnych spółek. Z Radomia dotrzeć można pociągami Kolei Mazowieckich, obsługiwanych zarówno jednostkami bezprzedziałowymi drugiej klasy, jak i wagonami piętrowymi z pierwszą klasą. Z Kielc, Suchedniowa i Ostrowca Świętokrzyskiego można dojechać pociągami Przewozów Regionalnych (tylko druga klasa). Przebiegające przez stację pociągi pospieszne marki TLK spółki PKP Intercity prowadzą m.in. do Warszawy, Lublina, Wrocławia, Krakowa, Kołobrzegu, Helu, czy też Gdyni.

Na dworcu kolejowym znajdują się kasy biletowe, sprzedające bilety Przewozów Regionalnych, Kolei Mazowieckich i PKP Intercity oraz punkt informacyjny. W hali poczekalni znajdują się też kiosk i sklepik.

Samochodem

Przez miasto przebiegają następujące trasy:

• Droga krajowa nr 7 (Żukowo – Gdańsk – Warszawa – Radom – Skarżysko-Kamienna – Kielce – Kraków – Chyżne)
• Droga ekspresowa S7
• Droga krajowa nr 42 (Kamienna – Radomsko – Skarżysko-Kamienna – Starachowice – Rudnik).

Autobusem

Z Kielc prywatnymi przewoźnikami (BUS), ze Starachowic – prywatnymi przewoźnikami (BUS)

Szlaki turystyczne

Skarżysko-Kamienna jest punktem początkowym czerwonego Szlaku Milenijnego prowadzącego do Kałkowa, zielonego szlaku turystycznego prowadzącego na Wykus, żółtego szlaku turystycznego prowadzącego poprzez okolice miasta, czarnego szlaku rowerowego prowadzącego do Mostek oraz niebieskiego szlaku rowerowego prowadzącego do Ostrowca Świętokrzyskiego.

Dzielnice

• Osiedle Borki
• Osiedle Bór
• Osiedle Bzinek
• Osiedle Dolna Kamienna I
• Osiedle Dolna Kamienna II
• Osiedle Kolejowe
• Osiedle Kolonia Górna – Młodzawy
• Skarżysko Książęce
• Osiedle Łyżwy
• Osiedle Metalowiec
• Osiedle Milica-Przylesie
• Osiedle Odrodzenia
• Osiedle Paryska
• Osiedle Piłsudskiego
• Osiedle Place
• Pogorzałe
• Osiedle Przydworcowe
• Rejów
• Osiedle Skałka
• Osiedle Usłów
• Osiedle Zachodnie
• Osiedle Żeromskiego

Transport

Autobus MKS na trasie

W mieście działa zbiorowa komunikacja autobusowa obsługiwane przez przedsiębiorstwo Miejskiej Komunikacji Samochodowej. Przez miasto przebiega 21 linii autobusowych dziennych miejskich i podmiejskich, brak jest linii nocnych.

Dostępne są bilety normalne i ulgowe, karnety 10-przejazdowe, bilety miesięczne i dwutygodniowe. Możliwość zakupu biletu u kierowcy (z prowizją). Ceny jednorazowych biletów miejskich:

• bilet normalny – 2,60 PLN (u kierowcy 3,00 PLN);
• bilet z ustawową ulgą 50% – 1,30 PLN (u kierowcy 1,50 PLN);
• bilet z ulgą gminną – 1,60 PLN (u kierowcy 2,00 PLN);
• bilet socjalny (po ukończeniu 70 lat) – 1,00 PLN (u kierowcy 1,50 PLN);
• bilet za przewóz bagażu lub psa – 2,60 PLN (u kierowcy 3,00 PLN);
• bilet dla osób z Kartą Dużej Rodziny: 0,50 PLN (u kierowcy także 0,50 PLN)

Uwagi

Opracowano na podstawie: http://www.mks.skarzysko.pl/images/stories/cennik/Cennik_miejski_01.01.2014r..pdf

Funkcjonujące linie

nr	przebieg trasy
1	ŁYŻWY-CMENTARZ • 1 Maja • Towarowa • Piłsudskiego • Niepodległości • Słowackiego • Tysiąclecia • Krasińskiego • Armii Krajowej • Wileńska • Grottgera • Piłsudskiego • Norwida • Sikorskiego • Okrzei • Słowackiego • Niepodległości • Piłsudskiego • Towarowa • 1 Maja • Łyżwy • ŁYŻWY-CMENTARZ
5	MAJKÓW PIASKI • 3 Maja • Żurawia • 1 Maja • Towarowa • Piłsudskiego • Tysiąclecia • Sokola • Wiejska • Armii Krajowej • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Szkolna • JARACZA
7	DWORZEC GŁÓWNY • Niepodległości • Sokola • Wiejska • Armii Krajowej • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Staffa • Sportowa (Dworzec Zach.) • Wioślarska • Słoneczna • REJÓW-SŁONECZNA
9	BAZA MKS • 1 Maja • Towarowa • 11 Listopada • Ekonomii • Legionów • Metalowców • Norwida • Piłsudskiego • Krakowska • Warszawska • Książęca • Kopernika • Rycerska • Warszawska • Krakowska • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Ekonomii • 11 Listopada • Towarowa • 1 Maja • BAZA MKS
10	SZPITAL • Szpitalna • Wiejska • Sokola • Tysiąclecia • Piłsudskiego • Towarowa • 1 Maja • Skarżysko Kościelne: Kościelna • Iłżecka • Grzybowa Góra • JAGODNE
12	PRZYCHODNIA KOLEJOWA • Wiejska • Szydłowiecka • Rejowska • Sokola • Niepodległości • Słowackiego • Tysiąclecia • Krasińskiego • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Ponurego • Grota Roweckiego • Jodłowa • Wojska Polskiego • Brzask • Bliżyn • UBYSZÓW
14	PRZYCHODNIA KOLEJOWA • Wiejska • Szydłowiecka • Niepodległości • Sokola • Wiejska • Moniuszki • Żeromskiego • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Młodzawy • MŁODZAWY
15	SZYDŁOWIECKA • Szydłowiecka • Niepodległości • Sokola • Wiejska • Armii Krajowej • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Staffa • Sportowa (Dworzec Zach.) • Skalna • Wysoka • SKAŁKA
16	SZYDŁOWIECKA • Szydłowiecka • Rejowska • Sokola • Wiejska • Armii Krajowej • Krasińskiego • Okrzei • Słowackiego • Niepodległości • Piłsudskiego • 11 Listopada • Ekonomii • Legionów • Grota Roweckiego • JODŁOWA
18	BAZA MKS • 1 Maja • Towarowa • 11 Listopada • Ekonomii • Legionów • Metalowców • Norwida • Piłsudskiego • Krakowska • Główna • Rajdowa • POGORZAŁE
19	ŁYŻWY-CMENTARZ • Łyżwy • 1 Maja • Towarowa • Piłsudskiego • Niepodległości • Słowackiego • Krasińskiego • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Staffa • Sportowa (Dworzec Zach.) • Wioślarska • Słoneczna • KILIŃSKIEGO
22	ŁYŻWY-CMENTARZ • Łyżwy • 1 Maja • Towarowa • Piłsudskiego • Tysiąclecia • Sokola • Rejowska • Szydłowiecka • Kopernika • LIPOWE POLE
25	RYNEK • Czerwonego Krzyża • 1 Maja • Towarowa • Piłsudskiego • Niepodległości • Słowackiego • Tysiąclecia • Krasińskiego • Piłsudskiego • Norwida • Metalowców • Legionów • Krakowska • Wojska Polskiego • Zwycięzców • Harcerska • HARCERSKA
26	SZYDŁOWIECKA • Rejowska • Sokola • Niepodległości • Słowackiego • Tysiąclecia • Krasińskiego • Piłsudskiego • Norwida • Paryska • BERNATKA
A	DWORZEC GŁÓWNY • Niepodległości • Legionów • Młodzawy • Parszów • Wielka Wieś • Wąchock • Starachowice: Kielecka • Radomska • Konstytucji 3 Maja • Partyzantów • KOPALNIANA

Warto zobaczyć

Budynek główny Muzeum im. Orła Białego

Muzeum im. Orła Białego, ul. Słoneczna 90

Powstałe w 1969 roku z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Skarżyska-Kamiennej; w 1982 roku upaństwowione, nadano mu imię generała Zygmunta Berlinga. Z czasem imię zmieniono na Orła Białego. Siedzibą jest budynek administracyjny dawnej huty Rejów wybudowany w latach 30. XIX wieku. Muzeum gromadzi i dokumentuje materiały związane z historią miasta i regionu. Stała ekspozycja plenerowa prezentuje kolekcję ciężkiego uzbrojenia z okresu II wojny światowej: czołgi, rakiety, działa, pojazdy bojowe. Latem organizowane są przejazdy ciężkimi pojazdami wojskowymi i inscenizacje bitew historycznych.
http://www.muzeum.skarzysko.pl/

Rekonstrukcja Zakładu Wielkopiecowego, ul. Wioślarska

W pobliżu Muzeum im. Orła Białego i w sąsiedztwie Jeziora Rejowskiego znajduje się trwała rekonstrukcja zespołu zakładu wielkopiecowego w Rejowie z XVIII wieku i początków wieku XIX. Do tego okresu nawiązuje także ekspozycja muzealna ukazująca wyroby odlewnicze i sztuki kowalskiej. W bezpośrednim sąsiedztwie ruin Wielkiego Pieca znajduje się infrastruktura do organizacji niewielkiego ogniska, imprezy.

Bazylika Matki Bożej Ostrobramskiej

Bazylika Matki Bożej Ostrobramskiej, ul. Wileńska 33

Budowę zespołu obiektów z kościołem i kaplicą, będącą wierną repliką wileńskiej Ostrej Bramy rozpoczęto w 1989 roku. Jest to jedyny tego typu obiekt sakralny w Polsce. Naprzeciw kościoła, przy promenadzie, znajduje się „Dom Pielgrzyma” z miejscami noclegowymi i stołówką.
http://ostrobramska.pl

Kościół pw. św. Józefa, ul. Legionów 24

Wybudowany w 1928 roku, drewniany; z drewnianą dzwonnicą. We wnętrzu kościoła interesujące stacje drogi krzyżowej, wykonane ze specjalnej glinki terakotowej. Po renowacji przeniesione do budynku nowego kościoła.

Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego

Kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego, al. Niepodległości 77

Kościół parafialny wybudowany w 1923 roku w stylu neogotyckim. Do budowy murów użyto ciosów białego piaskowca. Stanowi ciekawy obiekt architektoniczny wśród okolicznych krajobrazów i zabudowy. Lokalnie potocznie zwany dużym kościołem.

Doły rudne

Doły rudne w rejonie ulicy Żytniej na rubieżach miasta, w oddziale lasu 172 to pozostałości po dwóch kopalniach rudy żelaza – „Siadek” i „Olejówka”, mających nazwę „Piotr”, eksploatowane do połowy XIX wieku. Opisane są one w publikacji „Relacje Pawła Podczaszyńskiego o stanie górnictwa i hutnictwa w okolicach Mostek z 1842 roku”. Ruda była dostarczana do Wielkiego Pieca w Bzinie i Rejowie.

Kamienny próg przelewowy zbiornika wodnego w Bzinie, ul. Cmentarna

Jest to zabezpieczony fragment ujęcia wodnego w zlewni wód rzek Kamiennej, Kamionki i Bernatki, długości około 70 m z południowym przyczółkiem znajdującym się obecnie pod mostem nowej trasy 42 Skarżysko–Końskie. Zbudowany z ciosów kamiennym, spoinowanych ołowiem. Woda tego zbiornika wykorzystywana była przez zakład wielkopiecowy w Bzinie w XIX wieku.

Zbiorowa mogiła na Borze

Zbiorowa mogiła ofiar faszyzmu niemieckiego znajdująca się w lesie, ku pamięci zmarłych w dniach 12–16 lutego 1940 roku w wyniku rozstrzelania przez Niemców nazistowskich 360 osób pochodzących ze Skarżyska, także wielu harcerzy działających w ruchu oporu. Pomnik z piaskowca na mogile ziemnej.

Zbiorowa mogiła na Brzasku

Miejsce egzekucji dokonanej przez hitlerowców w dniu 29 czerwca 1940 roku na 760 osobach pochodzących ze Skarżyska i okolic, należących do ruchu oporu.

Cmentarz miejski przy ul. Cmentarnej

Mogiły 62 żołnierzy Armii Krajowej z żeliwnymi krzyżami z nazwiskami i datami śmierci, zbiorowa mogiła z tablicą poświęconą żołnierzom Armii Czerwonej, poległym w walce o wyzwolenie miasta w styczniu 1945. Ulica Cmentarna – w głębi cmentarza zbiorowa mogiła żołnierzy września 1939 r. poległych w walce o wolność Ojczyzny.

Pamiątkowa tablica przy al. Niepodległości

Pamiątkowa tablica na kamiennym bloku z orłem, w pobliżu kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusowego. W miejscu ustawienia tablicy w lutym i lipcu 1944 roku Niemcy powiesili 42 osoby – zakładników i żołnierzy AK.

Obelisk na Rejowie

Położony w lesie nad zalewem, po stronie zachodniej. Kamienny obelisk wystawiony w setną rocznicę powstania styczniowego 1863 r. Wystawiło go miejscowe PTTK i społeczeństwo Skarżyska. W tym miejscu 2 lutego 1863 roku Rosjanie powiesili na dębie powstańców wziętych do niewoli.

Dróżniczówka

Zabytkowa dróżniczka (obecnie w posiadaniau GDDKiA) i zabytkowy głaz narzutowy przy ulicy Krakowskiej.

Wojenny cmentarz partyzancki żołnierzy Armii Krajowej w Pogorzałem

Ponadto na terenie miasta Skarżyska-Kamiennej znajduje się kilkadziesiąt pomników i tablic upamiętniających udział mieszkańców w walce o wolność Polski. Szczególnym miejscem jest zbiorowa mogiła partyzantów w lesie w okolicach osiedla Pogorzałe. Pochowano tam w latach 1943–1944 żołnierzy Armii Krajowej z oddziału „Szarego”, którzy zginęli w walce z Niemcami w różnych miejscach. Znajdują się tam 34 groby z wypisanymi nazwiskami i pseudonimami.

Imprezy

Piknik Archeologiczny „Rydno”

Piknik Archeologiczny „Rydno”

Klub Archeologiczny „Rydno” działający przy Oddziale Międzyszkolnym PTTK w Starachowicach i Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Wąchocku co roku organizują na terenach nad rzeką Kamienną Archeologiczny Piknik „Rydno” – imprezę historyczno-artystyczną, na której inscenizowane jest życie praprzodków: ich kultura, ubiór, obyczaje, narzędzia i życie codzienne. Całość dopełnia posiłek z pieczonej w całości nad ogniskiem zwierzyny oraz stanowiska, gdzie można obejrzeć pradawne urządzenia, narzędzia, czy namioty i szałasy.

Aktywny wypoczynek

W sezonie letnim zazwyczaj dostępne są do kąpieli Zalew Rejów (dwie plaże przy brzegach, ścieżki piesze i rowerowe, przebieralnie, natryski) i Bernatka (obecnie brak infrastruktury do wypoczynku).

Miejskie Centrum Sportu i Rekreacji oferuje ponadto:

• halę sportową (na 550 miejsc siedzących, o powierzchni areny około 1200 m²) – ul. Sienkiewicza 34,
• sześciotorową krytą pływalnię o wymiarach basenu 25x13 m, głębokość od 0,7 do 1,65 m – ul. Spółdzielcza 19,
• lodowisko miejskie im. Mieczysława Filipowskiego (półkryte, tylko w sezonie zimowym).

Praca i nauka

• Społeczna Akademia Nauk w Łodzi, Wydział zamiejscowy w Skarżysku-Kamiennej – szkoła wyższa, www.skarzysko.spoleczna.pl
• Powiatowy Urząd Pracy w Skarżysku-Kamiennej, ul. 1-go Maja 105, od poniedziałku do piątku w godz. 7:00-15:00, tel. 41 2517-300, www.pupskarzysko.pl

Zakupy

Przy ulicy Krasińskiego 18 znajduje się CH Hermes, w którym znajdują się sieciowe sklepy różnej branży, tj. np. H&M, MediaExpert, Empik, Martes, Hebe, Natura, Stokrotka, Rossmann, CCC. Przy ulicy Metalowców 5 znajduje się CH Talgo, gdzie także znajduje się kilka wielobranżowych sklepów sieciowych.

Ponadto na terenie miasta znajduje się duża liczba sklepów spożywczych i supermarketów sieciowych, m.in. 4 sklepy Biedronka, 2 sklepy Lidl market Kaufland, Carrefour.

Przy ulicy Sokolej, w okolicy dworca, znajduje się duży bazar (targowisko), kol. Manhattan. Drugie targowisko miejskie znajduje się przy ulicy Rynek, na osiedlu Kamienna.

Wyżywienie

Skromnie

• Restauracja Finezja, ul. Tysiąclecia 18
• Restauracja Retro, ul. Moniuszki 26
• Restauracja Rotunda, ul. Artura Grottgera 10, http://www.restauracja-rotunda.pl/
• Restauracja U Edzia, ul. Zwycięzców 2, tel. 41 253 83 58
• Bar Sajgonka, ul. Staszica 10, tel. 41 251 27 30

Umiarkowanie

• Restauracja Casablanca, ul. Juliusza Słowackiego 21
• Restauracja Myśliwska, ul. Wioślarska 1, http://www.rejow.com.pl/restauracja/mysliwska
• Restauracja Gościniec Przylesie, ul. Stokowa 15, http://gosciniec-przylesie.pl/
• Restauracja Zaścianek, ul. Marii Konopnickiej 5A, http://www.restauracja-zascianek.pl/

Wystawnie

• Restauracja Aramis, ul. Szkolna 13, tel. 41 252 42 52, http://www.restauracja-aramis.pl/
• Hotel Promień – Restauracja, ul. Legionów 105, tel. 41 253 86 36, http://www.hotel-promien.pl/restauracja.html
• Hotel Komes – Restauracja, ul. Legionów 130, tel. 41 252 30 25

Rozrywka

• Kombinat Formy, ul. Rejowska 99, http://kombinatformy.pl.
  • Fitness: poniedziałek – piątek 08.00-22.00, sobota 08:00 – 20:00, niedziela 08:00 -20:00; tel. 791 201 401, recepcja@kombinatformy.pl
  • Restauracja, pizzeria Festa in tavola: tel. 512-507-507 (możliwy jest dowóz)
  • Kręgielnia i Pub: tel. 531 597 567
  • Solarium: tel. 791 201 401, solarium@kombinatformy.pl
  • Bawialnia „U Pana Kota” tel. 732 751 057, (41) 25 15 101, bawialnia@kombinatformy.pl
• Klub muzyczny SEMAFOR, ul. Towarowa 2, tel. 601 525 735, semafor@semafor.pl, http://semafor.vbiz.pl
• Klub Tokarnia, ul. Towarowa 2/2, Piątek-Sobota: 21:00-04:00, Niedziela: 20:00-02:00, tokarniaklub@gmail.com
• Centrum Zabaw Kuleczkowo, ul. 1 Maja 65, III piętro, tel. 793 293 080
• Brykolandia – bawialnia dla dzieci, Szkoła Języków Obcych i Informatyki PerfeKt, ul. Żeromskiego 64a, poniedziałek – piątek: 13.30 – 19.30, sobota: 10.00 – 18.00, http://sjo-perfekt.pl/

Noclegi

Skromnie

• Hotel Promień przy ulicy Legionów 105. Posiada w ofercie pokoje 1, 2, 3, 4, osobowe, oraz pokoje o podwyższonym standardzie. Śniadanie jest wliczone w cenę pokoju. Parking jest nieodpłatny. Hotel posiada Internet Wi-Fi i telewizję w pokojach. Doba hotelowa rozpoczyna się od godziny 14:00 i trwa do godziny 12:00 następnego dnia. Grupom zorganizowanym przysługują zniżki.
• Ośrodek wypoczynkowy „Rejów”, ul. Wioślarska 1, tel. 41 252 41 65. Oferuje 10 domków kempingowych typu BRDA z 80 miejscami noclegowymi. Pełne wyposażenie sanitarne w każdym domku, aneks kuchenny.
• Dom Pielgrzyma – Bazylika Matki Bożej Ostrobramskiej, ul. Wileńska 33, tel. 41 253 88 00, fax. 41 252 91 00.

Umiarkowanie

• ** Hotel Komes przy ulicy Legionów 130. Recepcja czynna całodobowo, parking, Internet przewodowy w pokojach i Wi-Fi. Zaplecze do organizacji konferencji i szkoleń. Położony w odległości 2 km od trasy E-7 i bezpośrednio przy drodze krajowej nr 42.

Bezpieczeństwo

W późnych godzinach wieczornych i nocnych uważać należy na obszary zabudowane, blokowiska i osiedla – szczególnie osiedle Żeromskiego (ul. Górnicza, Sezamkowa), Przydworcowe (ul. Rejowska, Szydłowiecka, Zielna), Skałka.

• Straż Miejska, tel. (41) 252 01 93, tel. alarmowy 986, ul. Sikorskiego 18
• Komenda Powiatowa Policji, tel. (41) 39 51 205 (dyżurny KPP), tel. alarmowy 997, ul. Krasińskiego 11, www.skarzysko-kamienna.swietokrzyska.policja.gov.pl
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, tel. 41 2511757 (dowódca JRG), tel. alarmowy 998, ul. 1-go Maja 101, http://www.strazskarzysko.pl/

Zdrowie

Przychodnie niepubliczne na terenie całego miasta.

• Szpital Powiatowy im. Marii Skłodowskiej-Curie, ul. Szpitalna 1, http://www.zoz.com.pl

Pozostałe

• Sąd Rejonowy w Skarżysku-Kamiennej, ul. Krasińskiego 11, tel. centr. 41 2520360, fax: 41 2520369 http://www.skarzysko.sr.gov.pl/, sad@skarzysko.sr.gov.pl
  • Wydział III Rodzinny i Nieletnich, Wydział V Ksiąg Wieczystych oraz Zespół służby kuratorskiej ds. rodzinnych i nieletnich mieszczą się w budynku obok przy ulicy Sikorskiego 20.

Kontakt

• Urząd Miasta Skarżyska-Kamiennej, ul. Sikorskiego 18, www.skarzysko.pl, poczta@um.skarzysko.pl Poniedziałek: 7:30 – 17.00; Wtorek – Czwartek: 7:30 – 15.30; Piątek: 7:30 – 14:00
• Starostwo Powiatowe w Skarżysku-Kamiennej, ul. Konarskiego 20, www.skarzysko.powiat.pl, starostwo@skarzysko.powiat.pl, tel. od 41 3953000 do 41 3953039, fax. 41 2524001. Poniedziałek: 8:00 – 16:00; Wtorek – Piątek: 7:30 – 15:30

Gdzie dalej

• Kościół pw. Świętej Trójcy w Skarżysku Kościelnym (7 km)
• Ratusz w Szydłowcu (13 km)
• Klasztor cystersów Wąchocku (14 km)
• Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach (19 km)
• Sanktuarium w Kałkowie-Godowie (33 km)
• Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach (35 km)
• Ruiny zamku w Chęcinach (52 km)
• Święty Krzyż, Nowa Słupia (52 km)
• Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni (54 km)