Sieraków

Sieraków
Sieraków panorama
Herb
Flaga
Informacje
Państwo	Polska
Region	województwo wielkopolskie
Powierzchnia	14,08 km²
Wysokość	31 m n.p.m.
Ludność	6093
Nr kierunkowy	+48 61
Kod pocztowy	64-410
Strona internetowa

Sieraków – miasto w zachodniej Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Sieraków. Położone nad Wartą, na skraju Puszczy Noteckiej, na pograniczu Kotliny Gorzowskiej i Pojezierza Poznańskiego, pomiędzy dwoma jeziorami: Jaroszewskim i Lutomskim. Miasto posiada rozbudowaną infrastrukturą wypoczynkową (kryta pływalnia, kręgielnia, liczne ośrodki wypoczynkowe) nad Jeziorem Jaroszewskim.

Informacje

Współrzędne geograficzne: 52°38'56"N, 16°04'53"E

Według danych z 1 stycznia 2010 r. miasto liczyło 6093 mieszkańców a powierzchnia wynosi 14,08 km²

Większa część miasta położona jest na lewym brzegu Warty, na prawym znajduje się dzielnica Piaski.

Historia

Znaleziska archeologiczne z prac wykopaliskowych prowadzonych w latach 1911–1914 wskazują na istnienie w tym miejscu osady już w epoce brązu. Pierwszy zapis informujący o istnieniu grodu przy brodzie Warty pochodzi z 1251. Gród został założony na szlaku handlowym prowadzącym z Poznania przez Drezdenko do Szczecina. Prawa miejskie zostały nadane przed 1388 r. przez Kazimierza Wielkiego, nie zachował się jednak oryginał aktu lokacji miasta. W 1416 r. 1416 Władysław Jagiełło odnowił magdeburskie prawa miejskie. Miasto było prywatną własnością rodziny Nałęczów, a ściślej tej gałęzi rodziny, która przyjęła nazwisko Sierakowskich. W 1450 r. właścicielem miasta został wojewoda poznański Łukasz I Górka. Jego syn, Uriel Górka wybudował w Sierakowie szpital i kościół pod wezwaniem św. Ducha. Rodzina Górków w 1591 r. odsprzedała miasto wraz z 14 okolicznymi wsiami Piotrowi Opalińskiemu.

Okres, w którym ta rodzina była właścicielami miasta należy do najpomyślniejszych w jego historii. Nowy właściciel rozpoczął budowę kościoła bernardyńskiego. W mieście założono drukarnię i powstał teatr. W 1649 r. Krzysztof Opaliński wspólnie z czeskim nauczycielem Janem Amosem Komeńskim, założył w mieście świeckie gimnazjum. Ostatnia właścicielka Sierakowa z rodu Opalińskich, Maria Leszczyńska (córka Katarzyny z Opalińskich i Stanisława Leszczyńskiego) wniosła Sieraków w wianie królowi francuskiemu, Ludwikowi XV. Z kolei w 1752 r. miasto kupił minister króla Augusta III, Henryk Brühl. Po II rozbiorze Polski miasto przeszło pod panowanie pruskie. W 1793 r. wojska pruskie wkraczające do miasta spotkały się ze zbrojnym oporem stacjonujących tu jednostek polskich (podobny opór stawiły wojska jeszcze w drugim wielkopolskim mieście – w Kargowej). Pożar, który miał miejsce w 1817 r. prawie całkowicie zniszczył miasto. Podczas Wiosny Ludów, w 1848 r. mieszkańcy przyłączyli się do walk. Jednak powstanie zostało szybko stłumione.

Podczas powstania wielkopolskiego (jedyne zwycięskie z wszystkich powstań), w 1918 r. w mieście został uformowany oddział, który wspólnie z powstańcami z Pniew i Szamotuł usunął z Sierakowa administrację pruską, a następnie wziął udział w walkach pod Kolnem i Zatomiem. W 1920 r. Sieraków wraz z większością historycznej Wielkopolski ponownie wszedł w skład państwa polskiego.

Zabytki

Kościół pobernardyński NMPNP w Sierakowie

Dawny kościół ewangelicki w Sierakowie

Lista zabytków chronionych prawem w Sierakowie:

• Historyczne założenie urbanistyczne z okresu 1416–XX w.,
• Zespół klasztorny bernardynów:
  • kościół NMP Niepokalanie Poczętej – zwany Perłą Sierakowa. Kościół parafialny zbudowany w latach 1624-1639 z bogato zdobionym barokowym wnętrzem.
  • skrzydło klasztoru z 1819 r., obecnie plebania,
• Kościół ewangelicki – gmina ewangelicka została założona w Sierakowie w 1750 r. Kościół konstrukcji szachulcowej wzniesiono w latach 1783-1785. Nieczynny obiekt, znajdujący się dawniej w zarządzie parafii sierakowskiej w listopadzie 2010 r. uległ katastrofie budowlanej (zawaliła się południowa część świątyni - wieża). Był on jednym z dwóch zachowanych w Wielkopolsce oryginalnych (nieprzebudowanych) kościołów ewangelickich konstrukcji szachulcowej. Miasto jako właściciel obiektu planuje jego odbudowę z przeznaczeniem na cele kulturalne (z ew. funkcją gastronomiczną).
• Synagoga - budowla z końca XIX w.,

Budynek dawnej synagogi w Sierakowie

• pozostałość Zamku Opalińskich – odrestaurowane lewe skrzydło istniejącego od XIV w. zamku, w którym w czerwcu 1995 r. zostało otwarte muzeum. Do piwnic zamkowych, zamienionych na kryptę z ołtarzem, przeniesiono odnalezione w 1991 r., w podziemiach kościoła pobernardyńskiego sarkofagi z prochami zmarłych członków rodu Opalińskich.
• Zespół zabudowań stada ogierów z 1. poł. XIX–XX w., obejmujący:
  • dom kierownika (tzw. pałac) z 1890 r.,
  • ujeżdżalnia z 1829 r.,
  • stajnia (z wozownią i szorownią),
  • 4 pawilony mieszkalne (narożne),
  • ambulatorium,
  • dom „Biały Domek”,
  • park dworski.
• dawny szpital św. Ducha - obecnie dom mieszkalny,
• dom z 1. poł. XIX w. (ul. 8 Stycznia 7).

Dawny dom gminy ewangelickiej w Sierakowie

Dojazd

Koleją

Przez Sieraków przebiega jednotorowa, drugorzędna, niezelektryfikowana linia kolejowa (nr 368) łącząca Szamotuły i Międzychód. Dworzec kolejowy dysponuje bocznicą kolejową i rampami wyładowczymi. Z uwagi na małe zainteresowanie usługami świadczonymi przez PKP Linie Lokalne od 1995 r. ruch pociągów osobowych na trasie Szamotuły – Międzychód został zawieszony. Najbliższa stacja kolejowa obsługująca ruch osobowy znajduje się około 20 km od Sierakowa w mieście Wronki. Linia ożyła ponownie jednorazowo 13 sierpnia 2011 r. za sprawą przyjazdu pociągu Pojezierze z Poznania. Zabytkowy parowóz przejechał nieczynny szlak z Międzychodu do Sierakowa.

Atrakcje turystyczne

• Kościół Parafialny z XVII w.
• Muzeum Zamek Opalińskich
• Synagoga w Sierakowie
• 10-przęsłowy most biegnący przez Wartę, powstały w latach 1908-1909. Jest jedną z najstarszych konstrukcji betonowych w Wielkopolsce. Łączy centrum Sierakowa z przedmieściem Piaski oraz umożliwia dojazd do Puszczy Noteckiej.
• Stado Ogierów rasy wielkopolskiej, założone w 1829 r.

Informacja turystyczna

Strona miasta w Internecie: http://www.sierakow.pl/