Rytwiany

Rytwiany
Zespół klasztorny kamedułów w Rytwianach
Informacje
Państwo	Polska
Region	Powiat staszowski
Powierzchnia	14,65 km²
Ludność	1821
Nr kierunkowy	+48 15
Kod pocztowy	28 – 236
Strona internetowa

Rytwiany – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Rytwiany.

Informacje o Rytwianach

W latach 1975–1998 miejscowość należała do ówczesnego województwa tarnobrzeskiego z siedzibą w Tarnobrzegu.

Współrzędne geograficzne: 50°31′45″N 21°12′20″E

Wieś położona nad rzeką Czarna Staszowska, 5 km na południowy wschód od Staszowa. Siedziba władz gminy Rytwiany. Centrum gminy – miejscowość Rytwiany położona jest nad rzeką Czarną, przy drodze wojewódzkiej nr 764, na odcinku Staszów – Połaniec. Obszar gminy wynosi 12 627 ha i zamieszkuje ją 6590 mieszkańców. Gmina składa się z 15 sołectw.

Dojazd do Rytwian

Rytwiany leżą przy drodze wojewódzkiej 764 w odległości 5 km od Staszowa.

Pustelnia Złotego Lasu znajduje się ok. 3 km od Rytwian. Dojazd jest łatwy. W Rytwianach przy Urzędzie Gminy skręcamy w asfaltową drogę w stronę torów kolejowych. Gdy wjedziemy w las, dotrzemy do skrzyżowania dróg, jedziemy dalej prosto.

Historia

Zabytkowa brama wjazdowa do Klasztoru pokamedulskiego w Rytwianach

Kościół przy klasztorze pokamedulskim w Rytwianach

Kościół Zwiastowania NMP w Rytwianach

Klasztor Kamedułów w Rytwianach

Zespół klasztorny kamedułów w Rytwianach

Narożnik muru zamkowego ze skośną skarpą o dekoracji rombowej wykonanej z zendrówki

Mogiła powstańców w Rytwianach

Pałac w Rytwianach

Młyn i dom młynarza w Rytwianach

Historia miejscowości

Rytwiany mają bogatą historię, ściśle związaną z historią miasta Staszowa.

Okolice Rytwian zamieszkane były przez ludzi od neolitu, czego świadectwem są znalezione na tym terenie kamienne siekierki.

Na przestrzeni wieków kolejnymi właścicielami byli: Piotr Bogoria Skotnicki od XII w., Mikołaj z Kurowa, prymas Polski Wojciech Jastrzębiec, Jan Rytwiański, Mikołaj z Kurozwęk, Hieronim Łaski, Marcin Zaborowski, Tęczyńscy, Opalińscy, Lubomirscy, Potoccy, Radziwiłłowie.

Biskup Wojciech Jastrzębiec wybudował w Rytwianach gotycki zamek obronny, wzniesiony w rozlewiskach rzeki Czarnej Staszowskiej w latach 1425–1436. Wydawał się niemal nie do zdobycia. Przez 200 lat. W połowie XVII w. udało się to jednak księciu siedmiogrodzkiemu Rakoczemu. Najazd wojsk Rakoczego szczęśliwie nie wyrządził większych szkód braciom zakonnym – kamedułom, którzy osiedli tu kilkadziesiąt lat wcześniej (1621), sprowadzeni przez Jana Tęczyńskiego, i wybudowali klasztor i kościół. Zamek służył kolejnym właścicielom wsi i w pierwszej połowie XIX w. pomimo częściowej ruiny nadal był użytkowany. W 1859 r. Potoccy rozebrali go na materiał budowlany. Po zamku pozostał już tylko fragment (narożnik) jednej z baszt, wysoki na ok. 3 piętra.

Za czasów Tęczyńskich Rytwiany były prawdziwym dworem magnackim i przeżywały najświetniejszy okres w swojej historii. W 1819 r. przeniesiono kamedułów do Warszawy, a kościół klasztorny służy nielicznym okolicznym mieszkańcom jako kościół parafialny. Kościół zachwyca wnętrzem, w tym szczególnie kaplicą świętego Romualda. Ekspozycja pokazuje jak toczyło się życie kamedułów, według reguły benedyktyńskiej. Rytm dnia wyznaczały praca i modlitwa. Bracia zakonni milczeli, szukali samotności.

Ostatni właściciele wsi – Radziwiłłowie wybudowali na przełomie wieków XIX i XX swoją rezydencję. W 2005 r. pałacyk, będący własnością Elektrowni Połaniec, został wyremontowany i przeznaczony na hotel. Wyremontowany budynek dawnego sierocińca (ochronki) dla dzieci pełni dziś rolę kaplicy.

Zabytki w miejscowości

• Ruiny gotyckiego zamku obronnego (1425) – baszta
• Pustelnia Złotego Lasu – Barokowy kościół Zwiastowania NMP i klasztor pokamedulski „Pustelnia Złotego Lasu” XVII wiek – położony 3 km od wioski,
• Pałac Radziwiłłów (1919)
• Kaplica, szkoła, młyn rzeczny – dawne zabudowania Radziwiłłów
• Cegielnia, tartak i dawna gorzelnia (przełom XIX i XX wieku)

Ciekawostki

Ze względu na wyjątkowy urok okolicy klasztoru pokamedulskiego, nakręcono tam w 1973 r. IV i X odcinek serialu historycznego Czarne chmury. 28 września 2013 r. w refektarzu otwarto niewielkie muzeum tego filmu. Zgromadzono w nim eksponaty wykorzystywane przy kręceniu serialu. W ogrodach przyklasztornych posadzono aleję 22 drzew poświęconych osobom (wymienione są konkretne imiona i nazwiska) związanych z tym filmem.

Turystyka Rytwian

Przez wieś przechodzi zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa.

Noclegi

• Hotel w pałacu Radziwiłłów. Koszt noclegu za dobę od 150 zł w jedynce do 490 zł w apartamencie. Hotel nie przyjmuje gości ze zwierzętami.
• Pustelnia też prowadzi hotel. Koszt noclegu za dobę od 55 do 95 zł w jedynce (zależy od długości pobytu i wielkości grupy). Hotel przyjmuje gości ze zwierzętami. Posiłki dla gości hotelowych: śniadania (bufet): 15 zł, obiad klasztorny 25 zł, kolacja 20 zł, obiadokolacja 35 zł. Płatność tylko gotówką na miejscu.

http://www.pustelnia.com

http://www.zumi.pl/Rytwiany,namapie.html