Rio de Janeiro

Rio de Janeiro - miasto w południowo-wschodniej części Brazylii nad Atlantykiem. Położone na skraju wyżyny, wśród wzgórz, m.in. znana "Głowa Cukru" - Pão de Açúcar, nad zatoką Guanabara. Stolica stanu Rio de Janeiro.

Rio de Janeiro
Informacje
Państwo	Brazylia
Region	Rio de Janeiro
Powierzchnia	1260 km²
Ludność	6 775 561
Kod pocztowy	20000-000
Strona internetowa

Charakterystyka

Rio de Janeiro jest jednym z najpiękniejszych miast na świecie i najliczniej odwiedzanym przez turystów miastem w Brazylii. Słynie z karnawału, pięknych plaż, niezwykłych krajobrazów. Nazywane jest Cidade Maravilhosa (Cudowne miasto). Najbardziej znane miejsca to: pomnik Chrystusa na wzgórzu Corcovado, Pão de Açúcar (Głowa Cukru), stadion Maracanã oraz plaże Copacabana i Ipanema. Mieszkańcy Rio są nazywani cariocas. Rio de Janeiro jest okryte złą sławą z powodu wysokiej przestępczości i obecności slumsów (faveli), jednak nie powstrzymuje to milionów turystów, którzy co roku chętnie odwiedzają to miasto.

Położenie

Rio de Janeiro jest stolicą stanu o tej samej nazwie. Leży w południowo-wschodniej Brazylii (Sudeste) na wybrzeżu atlantyckim, nad Zatoką Guanabara. Zatoka przypomina ujście rzeki, stąd nazwa miasta nadana przez jego odkrywców: Rzeka Styczniowa (Rio de Janeiro). Do miasta należą wyspy Governador i Paquetá. Na jego terenie leżą też jeziora Tijuca, Marapendi, Jacarepaguá i Rodrigo de Freitas.

Dzielnice

Miasto jest podzielone na 4 okręgi (zony):

• Zona Sul - uważana za najbezpieczniejszą, głównie tutaj skupia się turystyka; w jej skład wchodzą dzielnice: Catete, Glória, Flamengo, Botafogo, Humaitá, Urca, Leme, Copacabana, Ipanema, Leblon, Jardim Botânico, Gávea, São Conrado i Laranjeiras.
• Centro - Santa Teresa, Lapa, Candelária
• Zona Norte - Engenho Velho, Maracanã, Praça da Bandeira, Méier, São Cristóvão, Riachuelo, Tijuca, Cachambi, Del Castilho, Pilares, Inhaúma, Ilha do Governador i Grajaú
• Zona Oeste - Barra da Tijuca, Barra de Guaratiba, Campo Grande, Grumari, Guaratiba, Jacarepaguá, Realengo, Recreio dos Bandeirantes, Rio das Pedras, Vargem Grande i inne

Dojazd

Samolotem

Rio posiada 3 lotniska:

• Aeroporto Internacional Tom Jobim - Galeão (GIG) - obsługuje loty krajowe i międzynarodowe. Lotnisko jest położone na wyspie Ilha do Governador, ok. 20 km od centrum. Do miasta można się dostać taksówką (zwykłe taksówki oraz licencjonowane) lub autobusem (tzw. frescão) - zatrzymują się tu 4 linie: 2018, 2101, 2145 i 2918.

Najbardziej popularna jest linia 2018, która jedzie z lotniska GIG przez główny dworzec autobusowy Novo Rio, lotnisko krajowe Santos Dumont, dzielnice Copacabana i Ipanema aż do Alvorada. Przystanki są na żądanie. Warto wyposażyć się wcześniej w mapę, żeby dokładnie wiedzieć gdzie wysiąść, ewentualnie poinformować kierowcę gdzie ma się zatrzymać. Cena biletu: 13,5 BRL (lipiec 2014 r.)

Oto niektóre linie lotnicze operujące na lotnisku Galeão:

Krajowe: GOL, TAM, Azul, Passaredo i Webjet. Międzynarodowe: American Airlines, Avianca, Air France, British Airways, Condor Airlines, Copa Airlines Panamá, Delta Airlines, Emirates, KLM, Iberia, Lufthansa, TAP Portugal, United Airlines

• Aeroporto Santos Dumont (SDU) - obsługuje tylko loty krajowe. Na jego obszarze znajdują się hangary dla helikopterów.

Linie lotnicze: GOL, Azul, TAM, TRIP, Passaredo i Team

• Aeroporto de Jacarepaguá (SBJR) - jest położone w dzielnicy Barra da Tijuca i obsługuje głównie loty prywatne.

Koleją

W centrum znajduje się dworzec kolejowy Central do Brasil, znany z filmu o tym samym tytule. Obsługuje pociągi z okolic Rio, m.in Duque de Caxias i Nilópolis. Z dworca można dostać się autobusem lub metrem w inne rejony miasta.

Samochodem

Główne drogi międzystanowe:

• BR-116 - łączy stan Rio de Janeiro z São Paulo i południem kraju. Znana pod nazwą Via Dutra.
• BR-101 - łączy stan Rio de Janeiro z północą i północnym wschodem kraju
• BR-040 - łączy stan Rio de Janeiro ze stanem Minas Gerais i środkowo-zachodnią częścią kraju

Statkiem

Statki transatlantyckie przybijają do portu Companhia Docas do Rio de Janeiro (CDRJ).

W centrum, przy Praça XV jest przystań promów (barcas) kursujących do Niterói.

Autobusem

Największy dworzec autobusowy, położony w pobliżu mostu Rio-Niterói to Terminal Rodoviário Novo Rio, na którym operują 42 firmy przewozowe, oferujące 48 połączeń międzymiastowych, 165 międzystanowych i 6 międzynarodowych, m.in. do Assunção (Paragwaj), Buenos Aires (Argentyna), Santiago (Chile) i Puerto Suarez (Boliwia).

Drugim dworcem jest Terminal Garagem Menezes Cortes, skąd odjeżdżają autobusy m.in do Petrópolis, Nova Friburgo, Juiz de Fora (MG) i Teresópolis.

Bilety można kupić w kasie lub przez internet.

Komunikacja

Metro

Metrô Rio powstało w 1979 r. i ma obecnie 2 linie:

• Linia 1 (pomarańczowa) - łączy Zona Sul z Zona Norte (General Osório i Saens Peña)
• Linia 2 (zielona) - łączy Zona Sul z Baixada (Botafogo i Pavuna)

W planach są 2 kolejne linie:

• Linia 3 (niebieska) - będzie łączyła Rio de Janeiro z Niterói (Carioca ↔ Guaxindiba), planowane zakończenie: 2014r.
• Linia 4 (szara) - będzie łączyła Ipanemę z Barra da Tijuca (General Osório ↔ Jardim Oceânico), planowane zakończenie: 2016 r.

Metro jeździ od 5.00 do północy w dni powszednie i od 7.00 do 23.00 w niedziele i święta. Jest bezpiecznym i wygodnym środkiem transportu, którym można dojechać bezpośrednio na plażę Ipanema i na targ Hippie odbywający się w niedzielę (Linia 1, przystanek General Osório).

Poza kolejką podziemną istnieje połączenie naziemne, które dosłownie nazywa się "metro na powierzchni" (Metrô na Superfície lub Metrônibus) i jest realizowane przez zwykłe autobusy, jednak można kupić łączony bilet na obydwa środki transportu. Bilet na taki zintegrowany przejazd (Integração Expressa) kosztuje 4,15 BRL. Cena pojedynczego biletu to 3,20 BRL. Można też kupić łączony bilet na metro i pociąg SuperVia, jego cena to 4,95 BRL.

Autobus

W Rio jest bardzo dużo linii autobusowych w ramach 47 firm przewozowych. Oficjalna strona Rio Ônibus odsyła do wyszukiwarki połączeń [1], dostępnej także po angielsku i hiszpańsku. Najlepiej jednak dowiedzieć się w hotelu lub pousadzie, jakim numerem dojechać w konkretne miejsce.

Autobus jest najtańszym i bardzo wygodnym środkiem transportu. Warto pamiętać, że wszystkie przystanki są na żądanie. Aby zatrzymać autobus trzeba dać sygnał ręką. Chcąc wysiąść - pociągnąć za linkę pod sufitem. Do autobusu wsiada się przednimi drzwiami i płaci za przejazd kierowcy lub kasjerowi (nie ma kartonikowych biletów), po czym przechodzi się przez kołowrotek do dalszej części autobusu. Wysiada się przeważnie tylnymi drzwiami. Należy zakładać, że kierowca mówi tylko po portugalsku.

Cena podstawowa biletu to 2,75 BRL, ale w okresie karnawału wszystkie ceny idą w górę, także opłaty za przejazd. Trzeba liczyć się z opłatą powyżej 3 BRL.

Najbardziej popularne wśród turystów linie to: 584 i 583 (okolice kolejki na Corcovado - Copacabana, Ipanema i Leblon), 511 i 512 (Leblon - Głowa Cukru). W czasie karnawału jest zamykanych wiele ulic w związku z paradami karnawałowymi, więc trasa niektórych autobusów może zostać zmieniona.

Taksówka

W Rio działa wiele korporacji i kilka rodzajów taksówek.

Zwykłe taksówki

Najbardziej popularne i najtańsze miejskie taksówki są żółte z niebieskim paskiem z boku. Opłata za przejazd jest oparta o wskazanie taksometru, dlatego należy sprawdzić, czy jest włączony. Są 2 taryfy:

• Taryfa 1 (podstawowa): 4,30 BRL
• Taryfa 2: droższa o 16% od podstawowej - obowiązuje w nocy, w niedziele i święta, podczas 4 dni karnawału oraz przez cały grudzień

Żółtą taksówkę można złapać na ulicy lub skorzystać z któregoś z licznych postojów w mieście. Zaleca się unikać postojów w pobliżu miejsc turystycznych, lepiej przejść kawałek dalej ulicą i tam zatrzymać taksówkę - będzie taniej. Kierowcy przeważnie mają swoje imienne wizytówki, dlatego w przypadku trafienia na godnego zaufania kierowcę, można wziąć od niego wizytówkę i korzystać z jego usług w przyszłości.

Cena za kurs z lotniska GIG na plażę Copacabana to ok. 44 BRL (za stroną [2]

Radiotaxi

Obowiązuje z góry ustalona opłata za przejazd, wyższa niż w przypadku żółtych taksówek. Radiotaxi są przedstawiane jako bardziej komfortowe i bezpieczne, jednak w praktyce może nie być większej różnicy poza ceną. Samochody są białe, niebieskie lub zielone. Budki tych taksówek można znaleźć na lotniskach i przy dworcach autobusowych. Można je też zamówić przez telefon.

Samochód

Wypożyczenie samochodu jest dobrą opcją w przypadku wycieczek za miasto, do okolicznych miejscowości turystycznych, na przykład Búzios czy Paraty. W Rio jest wiele wypożyczalni, a cena podstawowej wersji bez limitu kilometrów to ok. 80-100 BRL plus koszt paliwa. Stan techniczny samochodów jest różny, jednak w razie awarii można liczyć na dość sprawny serwis nawet w miejscach oddalonych od miejsca wypożyczenia - należy zadzwonić na podaną infolinię, a operator skontaktuje się z lokalnym warsztatem, współpracującym z wypożyczalnią i mechanik przyjedzie we wskazane miejsce aby naprawić usterkę. W przypadku wypożyczonego samochodu, w razie wypadku czy stłuczki zalecane jest wezwanie policji.

Największe wypożyczalnie, takie jak Hertz czy Avis mają swoje stanowiska na lotnisku. Sporo wypożyczalni, także lokalnych (Unidas, Localiza) mieści się w dzielnicy Copacabana. Przy wypożyczeniu trzeba okazać paszport oraz prawo jazdy. Zgodnie z brazylijskim prawem może to być polski dokument, jednak najlepiej wyrobić sobie dodatkowo międzynarodowe prawo jazdy. Czasem można też spotkać rady dla wyjątkowo ostrożnych cudzoziemców, aby mieć przy sobie kolorową kopię prawa jazdy, przetłumaczoną na portugalski przez tłumacza przysięgłego. Nie jest to jednak konieczne aby wypożyczyć samochód. Należność za okres wypożyczenia zostanie zablokowana na karcie kredytowej. Podpisuje się też dokument, opisujący istniejące już uszkodzenia samochodu, za które wypożyczający nie będzie ponosił odpowiedzialności.

W samym Rio i okolicach jest bardzo dużo stacji benzynowych, tankowaniem zajmują się pracownicy stacji. Mogą próbować wlać najdroższe paliwo, dlatego wypożyczając samochód trzeba upewnić się, jaki typ paliwa będzie odpowiedni, przeważnie jest to gasolina comum (najtańsza benzyna) i zwrócić uwagę pracownikowi, jeśli będzie próbował wlać do baku inne (droższe). Przy zwrocie, samochód powinien być zatankowany do takiego samego poziomu jak przy wypożyczeniu.

Rio jest dość dobrze oznakowane, jednak może być problem z miejscem do zaparkowania na ulicy, szczególnie w pobliżu plaż. Należy zaopatrzyć się w dobrą mapę, nieocenione też mogą się okazać wskazówki uzyskane w hotelu lub od lokalnych mieszkańców. W godzinach szczytu zdarza się, że policja zmienia organizację ruchu, przeznaczając więcej pasów do jazdy w jednym kierunku, co pomaga rozładować korek. Pomimo to, ruch uliczny jest intensywny, szczególnie w lecie i podczas karnawału, gdy ulice są czasowo zamykane ze względu na parady.

Piesi zazwyczaj przechodzą przez ulicę poza pasami oraz na czerwonym świetle.

Warto zobaczyć

Plaże

Plaże nad oceanem: Vermelha, Leme, Copacabana, Arpoador, Ipanema, Leblon, São Conrado, Barra da Tijuca, Recreio dos Bandeirantes, Grumari, Abricó - plaża nudystów

Plaże nad zatoką, kąpiel niewskazana: Ramos, Flamengo, Botafogo, Urca

Rio de Janeiro słynie na świecie ze swoich plaż i nie ma w tym cienia przesady. Plaże w Rio są szerokie i piaszczyste. Są wyposażone w prysznice, a przy wejściu co kilkanaście metrów znajdują się stoiska, gdzie można za kilka reali wypożyczyć leżaki (cadeiras), parasole (barracas) oraz kupić napoje, w tym wodę z kokosa, piwo i caipirinhę. Pracownicy stoisk dbają o swoich klientów i często podchodzą, żeby zapytać czy czegoś nie trzeba. Nie trzeba zabierać własnego jedzenia na plażę, ponieważ można je kupić od krążących po plaży sprzedawców.

Najpopularniejsze plażowe jedzenie: sanduíche natural (kanapka), empada (pieróg z mięsnym lub warzywnym farszem), açaí (deser z owoców açaí), queijo (opiekany ser na patyku), água de coco (woda z kokosa), mate limão (napój z dodatkiem lemoniady).

Plażowi sprzedawcy mają też w ofercie pareo (canga), bikini, nakrycia głowy, okulary przeciwsłoneczne, kremy z filtrem i inne.

Popularnym rodzajem bikini jest bardzo skąpe fio dental (nitka dentystyczna). Na plażach Rio opalanie topless nie jest przyjęte.

Corcovado, pomnik Chrystusa Zbawiciela[3]

Pomnik Chrystusa na wzgórzu Corcovado to jeden z najbardziej znanych widoków miasta. Na szczyt wzgórza można się dostać samochodem (taksówką), jednak najbardziej popularnym środkiem transportu jest kolejka (Trem do Corcovado). Początek trasy znajduje się w dzielnicy Cosme Velho (dojazd autobusami 583 i 584 z plaży). Bilet w obie strony kosztuje 46 BRL (sierpień 2013) i jest ważny tylko w dniu zakupu. Można płacić kartą. Pociąg jeździ codziennie od 8.00 do 20.00, a podróż trwa ok. 20 minut. Czasem w pociągu można natrafić na występ zespołów muzycznych, co jest dodatkową atrakcją.

Pão de Açúcar (Głowa Cukru)[4]

Z tego miejsca można w pełni podziwiać panoramę Rio, w tym plaże oraz wzgórze Corcovado z pomnikiem Chrystusa. Głowa Cukru znajduje się w dzielnicy Urca. Kursują tu miejskie autobusy m.in. ze stacji metra Botafogo. Bilet na kolejkę kosztuje 53 BRL, dzieci do 6 roku życia gratis. W tej cenie jest wstęp na obydwa wzgórza. Kolejka jeździ co 20 minut lub częściej, gdy w wagoniku znajduje się 65 osób. Kasa jest czynna od 8.00 do 19.50, ostatni pociąg na gorę odjeżdża o 20.00, a z góry o 21.00.

Inne

• Stadion Maracanã
• Lagoa Rodrigo de Freitas
• Jardim Botânico
• Arcos da Lapa
• Kościół Candelária
• dzielnica Santa Teresa

Najbliższe okolice

• Paraty - urokliwe miasteczko na południe od Rio, położone nad zatoką, wpisane na listę dziedzictwa UNESCO. Dogodny dojazd autobusem z dworca Novo Rio. Transfer oferuje firma Costa Verde [5]. Dziennie jest ponad 10 kursów do Paraty. Cena biletu to 62 BRL, a czas przejazdu ok. 5 godzin. Autobusy są klimatyzowane, komfortowe, po drodze jest jeden lub dwa postoje.
• Angra dos Reis, Ilha Grande - dojazd do Angra autobusami Costa Verde z dworca Novo Rio, kursy co godzinę, cena biletu 41 BRL. Z Angra na wyspę odpływają liczne statki.
• Búzios - bardzo modna miejscowość turystyczna na północ od Rio. Dojazd autobusem linią Viação 1001, kursy 7 razy dziennie, cena biletu ok. 46 BRL (lipiec 2014r.)

Nauka

Poniższe uczelnie i szkoły oferują kursy językowe dla cudzoziemców:

• Universidade do Estado do Rio de Janeiro
• Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ)
• Universidade Federal Fluminense (uczelnia położona w sąsiednim Niterói)
• Pontifícia Universidade Católica do Rio de Janeiro (PUC-Rio)
• Goethe-Institut
• Instituto Brasil-Estados Unidos
• Cultura Inglesa
• Instituto Cervantes
• Aliança Francesa
• Casa do Caminho Language Centre
• Carioca Languages

Zakupy

Wymiana pieniędzy i bankomaty

Pieniądze można wymieniać w bankach, jednak bardziej opłaca się korzystać z kantorów ("Cambio"), położonych w centrach handlowych czy przy głównych ulicach. Wiele agencji turystycznych oferuje też tę usługę. Nie będzie problemu z wymianą zarówno dolarów, jak i euro. Kurs nie jest ujednolicony we wszystkich kantorach.

Korzystając z bankomatów, warto się upewnić, że przyjmuje zagraniczne karty płatnicze. W tym celu trzeba sprawdzić czy logo naszej karty widnieje na bankomacie. Banki takie jak HSBC, Citibank i Banco do Brasil zazwyczaj akceptują zagraniczne karty. Maszyny zainstalowane przy placówkach bankowych są przeważnie czynne w godzinach 6.00-22.00. Można także znaleźć bankomaty w supermarketach, a nawet aptekach.

Centra handlowe i targi

• Barra Shopping (Av. Das. Americas, 4666 Barra De Tijuca) – największe centrum handlowe w Ameryce Łacińskiej. Znajduje się tu 577 sklepów, a także kina i restauracje. Centrum jest odwiedzane co roku przez ok. 25 tys. kupujących.
• Botafogo Praia Shopping (400 Praia de Botafogo, Botafogo) – centrum położone w dzielnicy Botafogo, można tu kupić wysokiej jakości dizajnerskie ubrania.
• Rio Sul Shopping Centre (Rua Lauro Müller 116 RJ – Botafogo) – duże centrum handlowe znajduje się kilka przystanków autobusowych od Botafogo Praia Shopping (trzeba wysiąść tuż przed tunelem). Na kilku poziomach położone są sklepy, restauracje oraz kina. Bardzo popularna galeria w Rio. Znajduje się tu na przykład sklep z modnymi strojami kąpielowymi „BumBum Ipanema”.
• Pé de Boi (Rua Ipiranga, 55 - Laranjeiras – 22231) – galeria, w której można zakupić przedmioty pochodzące z Brazylii, a także Peru, Ekwadoru i Gwatemali
• Feira Hippie Ipanema (Praça Gen. Osório, s/n, Ipanema) – targ rękodzieła, odbywający się w niedziele na placu przy stacji metra Gen. Osório. Można tu kupić pamiątki, ubrania, obrazy.
• Rua da Alfândega – ulica przy stacji metra Uruguaiana, przy której znajduje się wiele sklepów z ubraniami, akcesoriami karnawałowymi, klapkami i innymi drobiazgami. Można tu zrobić zakupy za znacznie mniejszą kwotę niż gdziekolwiek indziej w mieście.

Typowe pamiątki

• Klapki (havaianas) – można je kupić praktycznie wszędzie, na przykład w kioskach z gazetami, na plaży i na lotnisku. Są też sklepy z samymi tylko klapkami. Warto zaopatrzyć się w nie od razu po przyjeździe, są bowiem najpopularniejszym rodzajem obuwia.
• Plażowe pareo (canga) – pareo jest w Brazylii nieodłącznym elementem plażowania, rozkładane na piasku lub na leżaku. Można je kupić w sklepach, a także bezpośrednio od wędrownych plażowych sprzedawców, u których ceny są o kilka reali wyższe. Pareo są przeważnie bardzo kolorowe, w barwach brazylijskiej flagi, charakterystycznego deptaka przy Copacabanie oraz w inne wymyślne wzory.
• Bikini – do kupienia w centrach handlowych lub na plaży. W Brazylii króluje skąpe „fio dental”, a najnowsze kolekcje dostępne są u plażowych sprzedawców.
• Obrazy – kolorowe płótna można kupić na targach rękodzieła, a także jak większość pamiątek, na plaży. Sprzedawcy przeważnie przygotowują obrazy do transportu, zdarza się, że dołączają w tym celu odpowiednią tubę.
• Akcesoria piłkarskie – Rio jest siedzibą kilku klubów piłkarskich. Ich koszulki można nabyć w centrach handlowych, na stoiskach lub na plaży. Poza koszulkami w sprzedaży są też kubki, ręczniki i inne przedmioty z logo klubu.
• Wstążki na nadgarstek (fitas) – zwyczaj wiązania kolorowych wstążek powstał w Salvadorze, jednak i w Rio można zaopatrzyć się w fity, na przykład na Feira Hippie Ipanema, w sklepach z pamiątkami lub na plaży.

Gastronomia

Różnorodność miejscowej kuchni sprawia, że trudno jest wskazać dania typowe dla Rio de Janeiro. Jednak można do nich zaliczyć potrawy wywodzące się z kuchni portugalskiej. Przez prawie 200 lat Rio było siedzibą dworu portugalskiego i stąd wpływ Portugalii na brazylijską kuchnię. Jednym z takich dań jest bolinho de bacalhau, czyli paszteciki z dorsza.

Inną potrawą, typową dla Rio de Janeiro jest feijoada, zrobiona z czarnej fasoli i mięsa, podawana z dodatkiem ryżu i farofy. Mniej znanym, ale bardzo typowym daniem dla Rio de Janeiro jest stek filé a Oswaldo Aranha, nazwany tak od nazwiska polityka, który często go zamawiał w jednej z restauracji w dzielnicy Lapa. Obecnie danie podawane jest w lokalach całym mieście.

W Rio popularne jest jedzenie na wagę (comida à/por quilo). Restauracje w tym stylu są otwarte od południa do ok. 15.00. Płaci się w zależności od wagi nałożonego na talerz jedzenia. Za napoje płaci się oddzielnie.

Innym rodzajem restauracji jest rodizio, gdzie podaje się nie tylko mięso, ale też na przykład pizzę i owoce morza. Tutaj także płaci się ustaloną cenę za cały bufet, ale w przeciwieństwie do comida à quilo, tu kelnerzy donoszą jedzenie aż do momentu, gdy gość podziękuje za dalsze dokładki. Z przekąsek warto zwrócić uwagę na wszelkie rodzaje pasztecików i pierogów (pasteis, salgados), serowe pão de queijo czy tapiokę (rodzaj naleśnika z mąki z manioku).

Plażowe jedzenie

• Biscoito Globo – symbol plaż w Rio de Janeiro, sprzedawany tylko tutaj - ciastka zrobione ze skrobii maniokowej, występują w postaci słonej (zielone opakowanie) lub słodkiej (czerwone opakowanie)
• Mate com limão – kolejny produkt typowy dla Rio, napój nalewany przez wędrownych sprzedawców z metalowych pojemników
• Esfirra – rodzaj pieroga, danie arabskie
• Açaí – deser z amazońskiego owocu
• Queijo coalho – ser prażony bezpośrednio przed podaniem – danie przywędrowało z regionu Nordeste
• Sanduiche natural – kanapki z serem, mięsem i różnymi dodatkami, a także z majonezem, dlatego kupowanie ich w upalny dzień jest ryzykowne

Napoje

W Rio jest wiele drink-barów, nazywanych tu botequim, gdzie można spróbować lokalnych trunków. Bary specjalizujące się w piwie to chopperias (chopp [wymowa: szopi] = piwo z dystrybutora). Popularne napoje, także alkoholowe, dostępne są też w plażowych kioskach.

• Cachaça – wódka z trzciny cukrowej, składnik popularnego drinka caipirinha
• Caipirinha – drink na bazie cachaçy, z dodatkiem limonki, cukru i lodu. Jest dostępna w licznych odmianach. Na przykład gdy zamiast cachaçy dodamy wódki, będzie to caipiroska lub caipivodka. Jeśli w miejsce limonki zostanie dodany inny owoc, drink będzie się nazywał caipifruta itd. Caipirinha we wszystkich odmianach występuje w barach, restauracjach, na plaży można ją kupić od osoby wynajmującej leżaki (przeważnie wynajmujący są zaopatrzeni w barek z napojami, a za całe zamówienie – leżaki, parasole, napoje - płaci się po zakończeniu plażowania)
• Soki – w Rio, podobnie jak w całej Brazylii, zamawiając sok, dostaje się świeżo wyciskany, soki z kartonu występują tylko w supermarkecie. W wielu miejscach w mieście znajdują się bary z ogromnym wyborem soków.
• Woda z kokosa (água de coco)

Imprezy

Karnawał

Popularny karnawał w Rio przyciąga co roku setki tysięcy turystów, obłożenie w hotelach przekracza 90%, a ceny są kilkukrotnie wyższe niż zwykle. Karnawał trwa od piątku do wtorku poprzedzającego Środę Popielcową. Jego centrum jest Sambodrom, jednak imprezy odbywają się także na ulicach i w lokalach. Na Sambodromie przez 4 dni prezentują się szkoły samby. Każda ma 80 minut na przemarsz, do którego przygotowuje się przez wiele miesięcy. Najlepszych 12 szkół można obejrzeć w niedzielę i poniedziałek. Najważniejszymi postaciami w każdej szkole są: porta bandeira (dziewczyna z flagą) i mestre sala (towarzyszący jej tancerz). Za nimi kroczą tancerki samby oraz pozostali uczestnicy, w różnokolorowych kostiumach.

Ceny biletów na paradę na Sambodromie różnią się w zależności od rodzaju miejsca i sektora. Najtańsze są bilety na arquibancadas, czyli nienumerowane miejsca stojące (z wyjątkiem sektora 9) - od ok. 400 BRL za dzień. Najdroższe miejsca są na lożach camarotes (ok. 5,000 BRL - ceny na 2014 r.).

Reveillon (Nowy Rok)

Po karnawale, przyciąga do miasta najwięcej turystów. Najbardziej znana jest impreza na plaży Copacabana, ale można też bawić się w klubach i hotelach, a nawet na Głowie Cukru. Ceny za osobę bardzo się różnią, noc sylwestrowa na Pão de Açúcar to koszt powyżej 2 tys. BRL za osobę (ceny na 2014 r.). W Jóckey Clubie ok. 700-900 BRL. W wielu lokalach wstęp wynosi ok. 300 BRL/os.

Noclegi

Ceny noclegów w Rio są najwyższe w Brazylii, jednak różnorodność hoteli, pensjonatów i kwater prywatnych pozwala wybrać coś dla siebie. Należy pamiętać, że w czasie karnawału, a także w Nowy Rok do Rio przyjeżdża bardzo wielu turystów, więc trzeba rezerwować hotel z dużym wyprzedzeniem oraz spodziewać się co najmniej trzykrotnej ceny w porównaniu z innymi miesiącami w roku. W tym czasie większość hoteli sprzedaje tylko kilkudniowe pakiety.

Najwięcej hoteli znajduje się w Zona Sul (m.in. Copacabana, Ipanema). Są tutaj luksusowe hotele, takie jak Copacabana Palace [6](cena pokoju zaczyna się od 1770 BRL za noc) a także pensjonaty (pousady) w okolicznych favelach. W tej okolicy można też znaleźć schroniska i hostele.

Centro jest dobrym wyborem dla osób podróżujących w interesach, jednak po zmroku ta dzielnica wyludnia się i przez to nie jest zbyt bezpieczna.

W dzielnicy Santa Teresa można znaleźć pensjonaty, mieszczące się w kilkusetletnich domach, należących dawniej do bogatych cariocas, uciekających na wzgórze przed upałem.

Hotele w dzielnicach Flamengo i Botafogo są dostępne dla turystów o mniej zasobnych portfelach, którzy nie mają nic przeciwko temu, aby dojechać na plażę autobusem.

Pozostałe dostępne opcje noclegowe to wynajęcie apartamentu za pośrednictwem jednej z licznych agencji nieruchomości lub przez serwisy takie jak Airbnb.

Oto kilka wybranych hoteli:

• El Misti [7] - sieć tanich hosteli, w Rio znajdują się w dzielnicy Copacabana i Botafogo Nieznane miejsce docelowe, e‐mail: info@elmistihostels.com. +55 (21) 2547 2661, cena za nocleg poza sezonem w pokoju wieloosobowym od 25 BRL (sierpień 2013)
• Miramar Hotel by Windsor [8] - pięciogwiazdkowy hotel w dzielnicy Copacabana Nieznane miejsce docelowe, e‐mail: reservas.atlantica@windsorhoteis.com.br. +55 21 2195-7800, cena pokoju 2-osobowego ze śniadaniem od 745 BRL
• Ipanema Inn Hotel [9] - trzygwiazdkowy hotel niedaleko plaży, w dzielnicy Ipanema Nieznane miejsce docelowe, e‐mail: reservas@ipanemainn.com.br. +55 (21) 2529 1000, pokój 2-osobowy od 394 BRL, w tym śniadanie
• Club Med Rio Nieznane miejsce docelowe. ; Rodzinny ośrodek all inclusive z plażą w prywatnej zatoce i szeroką ofertą sportów. Do hotelu należy również 80ha przylegającego tropikalnego lasu.

Bezpieczeństwo

Avenida w Rio de Janeiro

Jeśli chodzi o bezpieczeństwo, Rio de Janeiro cieszy się złą sławą, zarówno wśród Brazylijczyków, jak i obcokrajowców – przeważnie tych, którzy nigdy nie odwiedzili tego miasta. Na forach podróżniczych kwestie bezpieczeństwa w Rio stanowią jeden z głównych tematów. Tymczasem w ostatnich latach poziom przestępczości w Rio znacznie się zmniejszył, szczególnie jeśli chodzi o najcięższe przestępstwa. Należy pamiętać, że Rio jest odwiedzane rocznie przez miliony turystów i ogromna większość z nich nie pada ofiarą nawet najmniejszego przestępstwa. Zatem obawa przed napaścią czy kradzieżą nie powinna stanowić powodu odwołania podróży do Brazylii, ponieważ ryzyko takich zdarzeń jest niewielkie.

Turyści są najbardziej narażeni na kradzieże kieszonkowe i wymuszenia rozbójnicze. Przy zachowaniu ostrożności można znacznie zminimalizować to ryzyko, chociaż nie da się go całkowicie wykluczyć, tak jak w przypadku każdego dużego miasta.

Nie należy nosić cennej biżuterii (lub wyglądającej na drogą), drogiego sprzętu elektronicznego ani dużych sum pieniędzy. W Rio karty kredytowe i debetowe (Visa, MasterCard, Maestro) są powszechnie akceptowane w sklepach i restauracjach, można też bez problemu wypłacić pieniądze z bankomatu. Od niedawna (2013 r.) banki wprowadziły limit wypłat z bankomatów w nocy, aby ograniczyć wymuszenia i próby kradzieży.

Najbezpieczniejszym rejonem miasta dla turystów jest Zona Sul, tam też można spotkać wiele patroli policyjnych. Centrum miasta jest bezpieczne w ciągu dnia, natomiast wieczorem się wyludnia. Należy bezwzględnie unikać samotnych wypraw do faveli. Jeśli ktoś chce odwiedzić te dzielnice, można skorzystać z jednej ze zorganizowanych wycieczek.

Warto zwracać uwagę na grupki nastolatków, krążące po ulicy i na wszelki wypadek odsunąć się od nich na bezpieczną odległość, na przykład na przystanku autobusowym.

W razie napadu zaleca się nie stawiać oporu, bo napastnicy mogą być uzbrojeni lub pod wpływem narkotyków.

Poruszając się samochodem, nie można kłaść torebki czy plecaka na siedzeniu obok kierowcy, ponieważ często zdarzają się próby kradzieży, z wybiciem szyby włącznie. W Rio przyjęte jest przejeżdżanie w nocy skrzyżowań na czerwonym świetle, zachowując oczywiście ostrożność. Zatrzymanie może grozić napadem, szczególnie w okolicach faveli.

Przed wyjazdem do Brazylii, dobrze jest zrobić kopie wszystkich dokumentów i nosić przy sobie, oryginały zostawiając w hotelu. Warto też wydrukować potwierdzenia czy wymianę korespondencji z hotelami, aby w momencie płacenia za pokój nie próbowano wymusić wyższej stawki – szczególnie odnosi się to do rezerwacji mailem, a nie przez jeden z portali.

Kradzieże kieszonkowe są szczególną plagą w czasie karnawału oraz w Sylwestra, gdy tłum zbiera się na plaży Copacabana. Zaleca się zabranie ze sobą tylko wyliczonej kwoty pieniędzy.

Dobrym pomysłem jest poruszanie się w większej grupie, najlepiej ze znajomymi cariocas. Warto też słuchać rad mieszkańców Rio na temat niebezpiecznych miejsc i innych zaleceń bezpieczeństwa.

Informacje turystyczne

Konsulat generalny RP

• Polska, Praia de Botafogo 242, 9 piętro, ☎ +55 21 2551 - 8088, 21 2551 - 5047, fax: +55 21 2552 - 50 – 93.

Wyjazd