Powiat jędrzejowski

Powiat jędrzejowski – powiat w Polsce, w województwie świętokrzyskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest Jędrzejów.

Informacje

Współrzędne geograficzne stolicy powiatu: 50°38′00″N 20°18′00″E

Dwór w Lasochowie (zabytek nr rejestr. A.11/1-2)

Muzeum Mikołaja Reya w Nagłowicach

Kościół w Oksie

Ruiny zamku w Mokrsku Górnym

Sobków - ogrodzenie majdanu z basztami (zabytek nr rejestr. A/159)

Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Sędziszowie

Kościół pw. św. Trójcy w Słupi Jędrzejowskiej

Słupia, pałac, pocz. XIX w.

Ruiny synagogi w Wodzisławiu

W skład powiatu wchodzą:

• gminy miejsko-wiejskie: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów
• gminy wiejskie: Imielno, Nagłowice, Oksa, Słupia, Sobków, Wodzisław
• miasta: Jędrzejów, Małogoszcz, Sędziszów.

Obszar powiatu wynosi 1256,96 km², zamieszkuje 88 552 ludności, czyli gęstość zaludnienia wynosi 70,45 osób/km². W miastach 26 627 mieszkańców (w tym 13 698 kobiet), zatem urbanizacja wynosi 30%. W stolicy powiatu mieszka 16 139 mieszkańców na powierzchni 11,37 km².

Przed I wojną światową powiat należał do guberni kieleckiej, zaś po wojnie do województwa kieleckiego. Po II wojnie światowej ponownie włączono go do województwa kieleckiego. Powiat istniał aż do reformy administracyjnej w 1975 r. Reforma w 1999 r. przywróciła powiat jędrzejowski i włączyła go do województwa świętokrzyskiego.

Charakterystyka obszaru

Powiat jędrzejowski położony jest na Wyżynie Małopolskiej w większości w obrębie Niecki Nidziańskiej a jego północno-zachodnie tereny leżą na Wyżynie Przedborskiej. W skład Niecki wchodzi charakterystyczny dla tego regionu Płaskowyż Jędrzejowski. Teren płaskowyżu jest pofałdowany i opada łagodnymi garbami z zachodu na wschód. Dominują tu gleby urodzajne, przeważnie rędziny. Obszar zbudowany jest z utworów węglanowych górnej kredy.

Obszary chronione

• Miechowsko-Działoszycki Obszar Chronionego Krajobrazu (M-DOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Słupia, Sędziszów i Wodzisław.
• Włoszczowsko-Jędrzejowski Obszar Chronionego Krajobrazu (W-JOChK) - w obrębie powiatu rozciąga się na obszarach gmin Nagłowice, Oksa, Jędrzejów i niewielkimi fragmentami na terenach gmin Małogoszcz, Sobków i Imielno.
• Konecko-Łopuszniański Obszar Chronionego Krajobrazu (częściowo w gminie Małogoszcz) - ma powierzchnię 98 359 ha. Prawie 50% tego obszaru to duże kompleksy leśne z wielogatunkowymi drzewostanem. Bogata jest fauna reprezentowana przez zwierzęta łowne i ptaki.

Osadnictwo na terenie powiatu jędrzejowskiego ma długą historię. W wyniku badań archeologicznych w okolicy Sobkowa i Nagłowic odkryto liczne stanowiska kultury łużyckiej oraz świadectwa wpływów rzymskich na tych terenach.

Podczas walk narodowowyzwoleńczych w obrębie powiatu rozegrano wiele potyczek, w tym najkrwawszą bitwę powstania styczniowego w 1863 roku pod Małogoszczem. W ramach reperkusji po stłumieniu powstania miastom powiatu (Jędrzejów, Małogoszcz, Sobków, Wodzisław) odebrano prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej na terenie powiatu walczyły oddziały Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej.

Strona internetowa powiatu: http://www.jedrzejow.pl/