Poddębice

Poddębice
Pałac w Poddębicach
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Region	województwo łódzkie
Powierzchnia	5,89 km²
Ludność	7840
Nr kierunkowy	+48 43
Kod pocztowy	99-200
Strona internetowa

Poddębice – miasto w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie poddębickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Poddębice, leżące nad Nerem. Siedziba powiatu utworzonego w wyniku reformy administracyjnej 1999 r. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa sieradzkiego.

Informacje

Współrzędne geograficzne: 51°54′N 18°58′E

Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto liczyło 7840 mieszkańców.

Miasto leży w niecce kredowej, która w tym miejscu jest wybrzuszona. Zalegający w okolicy płytko kamień kredowy używany był jeszcze w latach powojennych jako materiał budowlany.

Dojazd

Kilometr od miasta przebiega linia kolejowa nr 131 tzw. magistrala węglowa, łącząca Gdynię ze Śląskiem, na której znajduje się stacja kolejowa Poddębice.

W Poddębicach krzyżują się drogi:

• droga krajowa nr 72: Konin – Turek – Uniejów – Łódź – Brzeziny – Rawa Mazowiecka
• droga wojewódzka nr 703: Porczyny – Poddębice – Stary Gostków – Łęczyca – Piątek – Łowicz

10 km na północ od miasta, przy drodze do Łęczycy, znajduje się węzeł drogowy Wartkowice ze zjazdem na autostradę A2, łączącą Poznań z Łodzią i Warszawą.

Warto zobaczyć

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1388 r. a prawa miejskie z ok. 1400 r. W XIV w. miasto należało do wielkopolskiego rodu Chebdów. W 1518 r. dobra te poprzez ożenek przejęli Grudzińscy herbu Grzymała. Na początku XVIII w. od Grudzińskich, poprzez Duninów Poddębice trafiają w ręce Barbary Sanguszkowej. Ostatnimi posiadaczami tych dóbr byli (od 1787 r. aż do II wojny światowej) Zakrzewscy. Po wybuchu II wojny światowej w listopadzie 1939 r. Niemcy wcielili miasto do Rzeszy Niemieckiej, a do 1942 r. wymordowali całą ludność żydowska, stanowiącą przed wojną prawie połowę mieszkańców. Wojska radzieckie zajęły miasto 18 stycznia 1945 r.

• Renesansowy pałac został w 1610 r. zbudowany przez Zygmunta Grudzińskiego. Jego syn Stefan, dobudował loggię ze sklepieniem krzyżowym, a 100 lat później Napoleon Zakrzewski dobudował od strony północnej poprzeczny budynek, nawiązujący stylem do trzonu głównego.

Jest to budowla piętrowa o dachu dwuspadowym, zamknięta z dwóch stron dekoracyjnymi szczytami. Od wschodu do głównego budynku przylega wieża o wysokości 17 m. Od zachodu przed 1690 r. dobudowano ośmioboczną kaplicę z piękną dekoracją wnętrza. Najciekawszym elementem architektonicznym są arkadowe krużganki filarowe, wbudowane w południową elewację pałacu. Loggia, zbudowana około 1750 r. została ponownie odkryta w 1952 r. Na uwagę zasługuje sklepienie loggi – krzyżowe z pseudożebrami i dekoracją w postaci wytłaczanych pereł i jajowników z maszkaronami w zwornikach. Na ścianie południowej odkryto pod tynkiem bardzo interesujące fragmenty dekoracji sgraffitowej o motywach figuralnych. Pałac rozbudowano w XIX w. W pałacowej kaplicy, pokrytej fragmentami XVII-wiecznych fresków bogate zdobieniami późnorenesansowych stiuków sklepienie przedstawia herby dawnych właścicieli: Pomian, Grzymała, Rola i Jastrzębiec. Znalazła tam pomieszczenie izba regionalna. W izbie mieści się stała wystawa obrazująca dzieje Poddębic i okolicy.

• 100. rocznicę przybycia Marii Konopnickiej do Bronowa upamiętniono w 1962 r. ustawieniem w pobliżu bramy głazu, pod którym umieszczono garść ziemi z Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, gdzie poetka została pochowana, zaś na głazie umieszczono tablicę z wierszem poetki:

W kamieniu polnym...
Niech mi kamieniarz lireczkę wyryje,
A niechaj na nim napisu nie kładzie,
Tylko w zakątku, gdzie brzoza szum niesie....

• Kościół parafialny pw. św. Katarzyny z 1610 r. fundacji Barbary Grudzińskiej z Kraśnickich podkomorzanki łęczyckiej. Do końca XIX w. kościół miał jedną nawę. W 1895 r. z dobudowano dwie boczne nawy, chór i skarbczyk. Do najcenniejszych zabytków świątyni należy złocony ołtarz z przełomu XVII i XVIII w. z rzeźbami świętych Wojciecha, Stanisława, Barbary i Katarzyny oraz rokokowa intarsjowana ambona z postaciami 4 ewangelistów oraz motywami roślinnymi. Szereg rzeźb i obrazów z XVII w., XVIII, do początku XIX w. Dzwonnica murowana z XVII w.
• Na obrzeżach parku miejskiego, przy ul. Adama Mickiewicza, stoi kościół ewangelicki, zbudowany w 1871 r. Jest kościołem parafialnym.
• Przy szosie do Łodzi parafialny cmentarz katolicki założony w połowie XIX w. Zwraca uwagę mogiła, w której spoczywa 56 powstańców z 1863 r. (35 N.N.) poległych w bitwach pod Niewieszem, Poddębicami i Dalikowem. W 1917 r. na mogile tej ustawiono pomnik.
• Przy ulicy Łódzkiej znajdują się też cmentarze: ewangelicki i żydowski. Ten ostatni, zniszczony przez Niemców, jest otoczony opieką Żydów z Izraela i Ameryki. Zachowała się też synagoga

Przyroda

• Rzeka Ner, w której do 1958 r. istniało bogate życie biologiczne, stanowiła problem dla miasta, ponieważ była ściekiem przemysłowym i asenizacyjnym Łodzi i Pabianic. Sytuację zmieniło wybudowanie w Łodzi GOŚ (Grupowej Oczyszczalni Ścieków). Rzeka powoli oczyszcza się, co roku na początku wiosny można zaobserwować łabędzie nieme (cyngus olor).
• Wokół pałacu znajduje się park przylegający do Neru, o powierzchni 3,6 ha, z pomnikowymi okazami drzew tworzącymi efektowne skupiska. W pn.-zach. części parku wznosi się wyraźny stok porośnięty sosną zwyczajną z domieszką rzadkiego gatunku sosny czarnej. Do niedawna była tu też lipa o obwodzie pnia prawie 6 m, kępa modrzewia europejskiego, płaczące odmiany wierzby białej, pojedyncze drzewa jesionu wyniosłego i brzozy brodawkowatej. Ciekawym fragmentem parku jest wysoka kamienna grota z okazałym jesionem na zapleczu.
• Park wraz z Bulwarem nad Nerem stanowią od 2007 r. Poddębicki Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy.
• W gminie Poddębice znajduje się rezerwat „Napoleonów”

Kultura

• Poddębicki Dom Kultury i Sportu
• Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna
• Młodzieżowe Centrum Edukacji Europejskiej

Edukacja

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Lotników Polskich
• Gimnazjum
• Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawła II

Szlaki turystyczne

• im. Marii Konopnickiej tu w Poddębicach zaczyna się znakowany na niebiesko szlak turystyczny im. Marii Konopnickiej długości 14 km, prowadzący do Bronowa miejscowości, w której Maria Konopnicka mieszkała i którą opisała w swoich utworach.
• Po Ziemi Poddębickiej. Długość szlaku rowerowego 131,7 km (powiat), w tym na terenie gminy Poddębice – 37,6 km. Początek szlaku w Poddębicach i biegnie przez Pragę, Bałdrzychów i Businę. Drugi odcinek przecinał będzie wsie Góra Bałdrzychowska i Kałów.
• Gorących Źródeł. Długość szlaku rowerowego 136,5 km. Przebiega przez Poddębice, Dalików, Pęczniew, Uniejów, Wartkowice, Zadzim.

Gdzie dalej

• Aleksandrów Łódzki
• Uniejów
• Jeziorsko (zbiornik wodny)