Jezioro Aralskie

Stare statki na pustynnym cmentarzysku

Jezioro Aralskie (nazywane Morzem Aralskim) - słone jezioro reliktowe, położone w Azji, na terenie Kazachstanu i Uzbekistanu. Dawniej czwarte największe jezioro na świecie, obecnie zanikający zbiornik, pozbawiony dopływów.

Charakterystyka

Dawny port w Aralsku

Geografia

Zbiornik położony jest na pustyni Kyzył-Kum, na pograniczu Kazachstanu i Uzbekistanu. Północna część leży w obwodzie kyzyłordyńskim, a południowa w Karakałpacji, będącej autonomiczną republiką przynależną do Uzbekistanu. Tereny te przynależą do historycznej krainy Chorezm.

Dawniej jezioro zasilane było przez rzeki Amu-darię i Syr-darię.

Historia

Łódź w Mo'ynoqu

Jezioro Aralskie od wieków było jedyny zbiornikiem w regionie. W latach 60. XX wieku tereny wokół przynależały do ZSRR. Państwo postanowiło wówczas zwiększyć potencjał gospodarczy tych ziem, tworząc sieć plantacji bawełny. Na początku utworzono gęstą sieć kanałów nawadniających. W związku z tempem realizacji projektu, nie zadbano o uszczelnienie i zabezpieczenie kanałów oraz terenów, przez które przebiegały. Przez pierwsze lata pomysł sprawdzał się, ale sytuacja zmieniła się gdy zaczęła zmniejszać się ilość wody. Dopływy przestały zasilać zbiornik, a woda w nim zaczęła się psuć. Ostatecznie zamknięto porty rybackie, ulokowane u brzegów, a wiele ludzi straciło pracę. Zaczął się także zmieniać lokalny klimat, który stał się surowszy i bardziej suchy. Skrócił się okres wegetacyjny, płody rolne znacznie się zmniejszyły, do tego doszły jeszcze częste burze piaskowe oraz mniejsza ilość roślinności na pastwiskach.

Dojazd

Zmiana wielkości jeziora od roku 1960

Do obecnych brzegów jeziora nie prowadzi wiele dróg. Dotarcie do nich jest więc bardzo trudne, czemu nie sprzyja pustynny klimat. Najwygodniejszym sposobem będzie przyjazd jeepem z uzbeckiego Nukusu, droga pociągiem ze stolicy albo droga od strony kazachskiej. Trasa z Nukusu jest długa, a jej pokonanie trwa blisko 8 godzin. Po dotarciu na miejsce organizowany jest biwak, oczywiście wszystko zależy od wybranej oferty i ustaleń z kierowcą. Dzielenie się posiłkiem z personelem jeepów jest obecnie elementem lokalnej tradycji. Z Taszkentu praktycznie codziennie odjeżdża pociąg do miasta Kungrad. Stamtąd do jeziora kursuje wielu przewoźników, którzy za symboliczne pieniądze mogą przewieźć turystów np. na cmentarzysko statków w Mo'ynoqu. Trasa ze stolicy do Kungradu to około doba jazdy, za 45-60$.

Miasta

• Aralsk
• Moʻynoq
• Kazały
• Akbasty
• Kantubek

Dopływy i wyspy

• 
  Amu-daria
• 
  Syr-daria
• 
  Wyspa Odrodzenia