Dobrodzień
Dobrodzień | |
Herb | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Powierzchnia | 19,46 km² |
Ludność | 3510 |
Kod pocztowy | 46-380 |
Strona internetowa |
Dobrodzień (niem. Guttentag) – miasto na Górnym Śląsku, w województwie opolskim, w powiecie oleskim. Zamieszkiwane przez ok. 4 tysiące osób.
Charakterystyka
edytujWspółrzędne geograficzne: 50°43′40″N 18°26′40″E
Historia
edytujDobrodzień pojawia się w dokumentach w 1267 roku, w kilkanaście lat przed nadaniem miejscowemu sołtysowi Henrykowi przywilejów przez Bolesława I – księcia opolskiego (w skład którego wchodził Dobrodzień). Na początku XIV wieku była to już dosyć duża osada, bo w roku 1311 istniał w niej kościół parafialny. Prawa miejskie Dobrodzień uzyskał w 1374 roku z rąk księcia Władysława Opolczyka. Jednak można zakładać, że historia Dobrodzienia sięga znacznie odleglejszych czasów. Najstarsze znaleziska archeologiczne – przedmioty codziennego użytku, pochodzą z II-III okresu epoki brązu (1450–1000 r. p.n.e.). Zachowała się też legenda o pobycie w Dobrodzieniu św. Wojciecha.
Niedługo przed pierwszymi wzmiankami o miejscowości, Dobrodzień – tak jak cały Śląsk, padł ofiarą rozdrobnienia dzielnicowego, rozpoczętego po śmierci króla Bolesława Krzywoustego, który podzielił Polskę pomiędzy swych synów. Śląsk przypadł Władysławowi II, jednak na skutek konfliktów wewnętrznych musiał on szukać pomocy na zewnątrz. Nie powrócił już do kraju, stąd został nazwany Wygnańcem, jednak jego synowie na skutek interwencji cesarza Fryderyka Barbarossy, otrzymali prawa do Śląska w 1163 r.
W końcu XIV wieku na skutek konfliktów zbrojnych książąt opolskich z królem polskim Władysławem Jagiełłą, Dobrodzień dostał się w ręce Spytka z Melsztyna, dowodzącego rycerstwem koronnym, by następnie stać się własnością książąt niemodlińskich. Po paru nieudanych próbach zawładnięcia tronem krakowskim Piastowie śląscy odwrócili się od Polski i złożyli hołd lenny królowi Czech.
W 1740 roku podczas wojen śląskich pomiędzy Austrią oraz Królestwem Prus na Śląsk wkroczyły wojska króla pruskiego Fryderyka II Hohenzollerna. Zajęły one także Dobrodzień. Austria została zmuszona do zawarcia pokoju z Prusami, w myśl którego Śląsk przypadł w udziale pruskim junkrom. Byli oni właścicielami miasta aż do XIX wieku. Od 1884 roku Dobrodzień przypadł w udziale królom Saksonii. Fryderyk August III przebywał często w Dobrodzieniu, zamieszkując zachowany do dziś budynek, znajdujący się na skrzyżowaniu obecnych ulic: Piastowskiej i Powstańców Śląskich. W 1898 roku z inicjatywy saksońskiej królowej Karoli wybudowano w Dobrodzieniu szpital (dzisiejszy Zakład Opieki Leczniczej im. Królowej Karoli). W 1919 roku król saksoński sprzedał część dóbr państwu i osobom prywatnym, a w 1927 roku całość.
W czasie II wojny światowej w pobliskich lasach stacjonowały wojska gen. Reichenaua. 21 stycznia 1945 roku do miasta wkroczyły wojska radzieckie pod dowództwem gen. Gusiewa. W trakcie zajmowania miasta zginęło 70 żołnierzy radzieckich. Po zakończeniu działań wojennych Dobrodzień znalazł się w województwie śląskim (śląsko-dąbrowskim), następnie katowickim, a od 1975 roku – w częstochowskim. Po ostatniej reformie administracyjnej jest częścią województwa opolskiego.
Osiedla
edytujDobrodzień-Osiedle, Habaś, Hadasiki, Kolonia Wieczorka
Dojazd
edytujSamochodem
edytujMiasto jest położone w sporym oddaleniu od głównych szlaków komunikacyjnych. Przez miasto przebiega jednak DK 46 (Kłodzko – Nysa – Częstochowa – Szczekociny). Pomimo swojej lokalizacji, z miasta jest niedaleko do dobrze skomunikowanych ośrodków jak np. Lubliniec, Olesno, Ozimek, Opole.
Pociągiem
edytujW Dobrodzieniu stoi dworzec kolejowy. Został on wzniesiony w 1913 r. przy trasie z miasta do Kolonowskich. Niestety linię zlikwidowano, a stacje zamknięto. Najbliższy czynny dworzec znajduje się w Lublińcu i Ozimku.
Warto zobaczyć
edytuj- Kościół pw. Świętej Marii Magdaleny – został zbudowany przy rynku w 1854 roku. Powstał na miejscu dawnej drewnianej świątyni, którą niestety strawił pożar. Budowla wzniesiona w stylu neoromańskim, jest bardzo prosta i posiada charakterystyczne cechy kościołów swojej epoki. Ściany budynku są białe, pod dachem występują łukowate gzymsy, a węgły są płaskie i bez zdobień. Wieża jest niewysoka i zwieńcza ją sześciospadowy dach. Wnętrze posiada jedną dużą nawę, a na uwagę zasługuje okazały drewniany, kasetonowy sufit oraz barokowe rzeźby 3 świętych (m.in. Jana Chrzciciela).
- Kościół św. Walentego – jest to niewielki drewniany kościół cmentarny, wybudowany w 1630 roku. Budowla jest konstrukcji wieńcowej (zrębowej), dach jest pokryty gontem, a wieżę zwieńcza baniasty, ośmioboczny hełm. Wyposażenie świątyni pochodzi z epoki baroku, jak np. osiemnastowieczny ołtarz. Obecnie msze w obiekcie organizuje się tylko przy pogrzebach, a także w dzień św. Walentego (14 lutego).
- Dwór – powstał w latach 1848–1849 dla Ferdinanda Schreibera. Neoklasycystyczny dwór zbudowano na planie prostokąta. Jest to budynek piętrowy, przykryty czterospadowym dachem. Z jednej strony wejść można do niego przez drewniany ganek. Elewacje zdobią pogrubienia przypominające filary (pilaster). Otoczenie obiektu stanowi zespół parkowy, w którym możemy zobaczyć zabytkowy kamienny most z 1610 roku.
- Cmentarz żydowski – według widocznych na nim śladów, założono go w XVIII wieku. Cały teren cmentarza zajmuje ok. 0,5 ha i jest otoczony murem. Z ciekawostek na jego temat warto wiedzieć, że spoczywają tu przedstawiciele rodziny Stein – będącej krewnymi żydowskiej świętej kościoła katolickiego Edyty Stein. W 2001 roku obiekt został poddany pracom porządkowym, co upamiętnia specjalna tablica.
- Muzeum Regionalne – zostało otwarte w maju 2004 roku. Znajduje się w kamienicy pod numerem 12 przy Placu Wolności. Obiekt posiada wśród swoich eksponatów liczne zdjęcia, dokumenty, książki i mapy związane z historią miasta i gminy.
Najbliższe okolice
edytuj- Lubliniec (19 km)
- Ozimek (20 km)
- Olesno (21 km)
- Strzelce O. (31 km)
- Turawa (34 km)
- Tworóg (35 km)
- Opole (41 km)
Zakupy
edytuj- Tomi Market – ul. Piastowska 58
- Market Dino – ul. Powstańców Śl. 42
- POLOmarket – ul. Ks. Gładysza 18
- Biedronka – ul. Oleska 23
Gastronomia
edytuj- Restauracja Mistella – Plac Wolności 24
- Restauracja Murzynek – ul. Ks. Gładysza 2
- Restauracja Tibesti 2 GO – ul. Ks. Gładysza 13
Wydarzenia
edytujNoclegi
edytujBezpieczeństwo
edytujSzlaki turystyczne
edytuj- Szlak rowerowy Dobrodzień – Bąki (szlak czerwony)
- Szlak pieszy Dobrodzień – Lubliniec (szlak zielony)
- Opolski Szlak Powstań