Nysa
| Nysa | |
 | |
| Herb | |
 | |
| Mapa | |
 | |
| Informacje | |
| Państwo | Polska |
| Region | Województwo opolskie |
| Powierzchnia | 27,6 km² |
| Ludność | 45 tys. |
| Nr kierunkowy | 77 |
| Kod pocztowy | da 48-300 a 48-304 |
| Strona internetowa | |
Nysa (niem. Neisse, czes. Nisa) jest jednym z większych miast województwa opolskiego. Miasto położone w południowo-zachodniej części województwa. Leży w dolinie Nysy Kłodzkiej u stóp Sudetów Wschodnich. Bardzo urokliwe i pełne zabytków, jedno z najpiękniejszych miast na Śląsku Opolskim, posiada bogatą historię, tradycję i kulturę z licznymi pamiątkami z czasów swojej świetności.
Charakterystyka
edytujHistoria
edytujW latach świetności było również nazywane „Śląskim Rzymem” (Roma Silesia), nazwa ta wzięła swój początek od czasów, w których w Nysie mieli swoją siedzibę biskupi wrocławscy. Przez prawie 500 lat była stolicą biskupiego Księstwa Nyskiego, później prawie 200 lat znajdowała się pod panowaniem pruskim. Miasto przechodziło kilkakrotnie wojny, oblężenia oraz splądrowania, straszliwe zarazy, a także okres fanatyzmu religijnego (Wielka Inkwizycja). W roku 1946 tuż po II Wojnie Światowej miasto przyjęło nazwę NYSA, która pozostała do dnia dzisiejszego.
Początkowo była to osada słowiańska, lokowana na prawie flamandzkim. W 1223 roku Nysie zostały nadane prawa miejskie. Dzięki umiejscowieniu miasta na skrzyżowaniu szlaków handlowych Nysa zawdzięcza swój początek i rozkwit już w wiekach średnich. Jan Długosz przypisuje jej założenie Bolesławowi Krzywoustemu.
W XIII wieku sprowadzono do Nysy dwa zakony: zakon rycerski bożogrobców oraz Franciszkanów. W tym samym stuleciu miasto przeżyło kilka tragedii wojennych: w 1241 roku najazd Mongołów, w 1249 roku wojny między Henrykiem III, a Bolesławem Rogatką oraz walki w 1284 roku między księciem Henrykiem IV, a biskupem wrocławskim Tomaszem II. W 1268 roku Nysa uzyskuje prawo bicia własnej monety.
Do 1810 roku była stolicą księstwa biskupiego (rezydencja biskupów wrocławskich). W tym czasie miasto stało się nie tylko ośrodkiem handlowym, ale i kościelnym. W roku 1740 wybuchają wojny austriacko-pruskie, w wyniku, których Nysa wraz ze Śląskiem przechodzi w 1742 roku pod panowanie pruskie. Właśnie wtedy miasto zostało rozbudowane w potężną twierdzę, której fragmenty zachowały się do dziś i są zaliczane do największych w Polsce.
W 1945 roku podczas II wojny światowej miasto zostało zbombardowane i zniszczone w 80% wskutek oblężenia przez Armię Czerwoną i próbami odbicia przez armię niemiecką. Nysa była jednym z najbardziej zniszczonych miast II Wojny Światowej.
Inne informacje
edytuj- Urząd Miasta znajduje się przy ul. Kolejowej 1, tel. 77-408-05-00.
Burmistrzem miasta jest Kordian Kolbiarz.
Współrzędne geograficzne: 50°28′17,9 N 17°20′2,8 E
- Zdjęcie satelitarne miasta
- Szczegółowy plan miasta
- Serwis turystyczny poświęcony miastom Polski zawiera m.in. plan miasta, opis miasta, rozkłady jazdy, zdjęcia, noclegi itp.
- Punkt Informacji Turystycznej Bastion św. Jadwigi ul. Piastowska 19, tel. 77 4334971, www.informacja-turystyczna.nysa.pl
Dojazd
edytuj
Transport
edytujNysa jest miastem stosunkowo niewielkim, ale rozkład jazdy komunikacji miejskiej na pewno przyda się nie jednemu podróżnikowi
| Dane kontaktowe MZK |
|---|
| Ul. Piłsudskiego 59 |
| 48-303 Nysa |
| tel. 77-433 01 71 |
| [mzk_nysa@op.pl] |
Warto zobaczyć
edytujRynek wraz z położonym na nim renesansowym Domem Wagi Miejskiej (powstał w 1604 roku), jest symbolem kwitnącego w Nysie handlu. W latach międzywojennych mieściły się tu waga i wzorzec miary łokcia. Pamiątką po tych czasach jest wmurowana w elewację południową kula armatnia. Obecnie znajduje się tu Biblioteka Miejska oraz czytelnia naukowa.
Fontanna Trytona powstała w latach 1700-1701. Barkowa fontanna jest nieodłącznym elementem pejzażu miasta, wzorowana na rzymskiej fontannie G.L Berniniego.
Barokowa Piękna Studnia została zbudowana w 1686 roku i nakryta misterną metalową czaszą. Studnia została zbudowana przez Wilhelma Hellewega i jest najlepszym dowodem na to, że nyscy rzemieślnicy byli jednymi z najlepszych.
Pałac biskupów wrocławskich zbudowany w stylu barokowym. Pałac powstał na przełomie XVII i XVIII wieku. Budowę rozpoczął Karol Habsburg. W 1810 roku pałac był siedzibą Sądu Grodzkiego. Został spalony podczas II Wojny Światowej. Po wojnie został odbudowany, a obecnie mieści się w nim nyskie muzeum.
Wieża Bramy Wrocławskiej została wzniesiona w połowie XIV wieku, stanowiła część obwarowań miejskich. Jest jedną z 4 zabytkowych bram (Wrocławska, Ziębicka, Celna, Bracka), z których zachowały się tylko Ziębicka i Wrocławska. Obecnie Wieża jest dostępna do zwiedzania dla turystów.
Wieża Bramy Ziębickiej została wzniesiona w połowie XIV wieku, w renesansie częściowo przebudowana. We wnęce nad wejściem znajduje się rzeźba „Lwa ziębickiego”. Obecnie wieża jest niedostępna do zwiedzania dla turystów.
Bazylika Mniejsza to największa i najważniejsza nyska świątynia, pod wezwaniem św. Jakuba i św. Agnieszki. Pod względem kubatury jest jedną z najpotężniejszych gotyckich świątyń w Polsce. Jej dach o powierzchni 4 tys.m², pokryty dachówką typu mnich i mniszka, zaliczany jest do najbardziej stromych w Europie. W kościele pochowanych jest ośmiu biskupów wrocławskich i jest to największy na Śląsku zbiór nagrobków biskupich po katedrze wrocławskiej. W 2009 r. kościół otrzymał tytuł honorowy bazyliki mniejszej od papieża Benedykta XVI, a prezydent Polski nadał mu tytuł Pomnika Historii.
Dzwonnica znajduje się przy kościele św. Jakuba i św. Agnieszki. Budowę rozpoczęto w 1474 roku, lecz nigdy nie ukończono. Wieża jest zbudowana w stylu gotyckim. Dach wieży dzwonniczej wraz z dzwonami spłonął podczas II Wojny Światowej i nigdy nie został odbudowany. W wieży znajduje się galeria wystawiennicza dzieł sztuki sakralnej, m.in. naczyń liturgicznych, rzeźb, lichtarzy, będących od stuleci w posiadaniu parafii św. Jakuba w Nysie. Na zachodniej ścianie wmurowano płytę kamienną z datą 1512 r.
Kościół św. Piotra i św. Pawła powstał w latach 1720-1727. Zbudowano go w stylu barokowym. Do kościoła przylega budynek klasztorny. Od 1190 roku był siedzibą Strażników Bożego Grobu. W 1810 roku władze pruskie urządziły w nim szpital, a w 1945 roku klasztor przekazano kościołowi. Obecnie znajduje się tam Wyższe Seminarium Duchowne Śląska Opolskiego.
Kościół św. Jakuba i św. Agnieszki powstał w latach 1424-1430. Zbudowany w stylu gotyckim. Kościół został zbudowany na pozostałościach romańsko-gotyckiej bazyliki. Wyposażony w ołtarz główny i kilka ołtarzy pobocznych wykonanych w stylu barokowym. W 1945 roku kościół zniszczył pożar. Dzięki żmudnej pracy został odbudowany w 1966 roku.
Carolinum dawny zespół kolegium gimnazjalnego jezuitów (1722-1725). Jest jednym z członów zabudowań Rynku Solnego. Nauki pobierał tu król Polski Michał Korybut Wiśniowiecki. Obecnie znajduje się tu I Liceum Ogólnokształcące w Nysie.
Dom Komendanta to barokowa budowla mieszkalna, która powstała w I połowie XVIII wieku. Od 1743 roku siedziba pruskiego komendanta twierdzy. W 1915 roku urządzono w nim muzeum. Po wojnie został odbudowany, a od 1981 roku jest siedzibą Zespołu Szkół i Placówek Artystycznych w Nysie.
Dwór Biskupi – po pierwszej wojnie śląskiej Nysa znalazła się w rękach pruskich. Zaistniałą wtedy konieczność stworzenia siedziby dowództwa garnizonu Twierdzy Nysa, na którą wybrano barokowy budynek przy dzisiejszej ul. Grodzkiej. Funkcję tę pełnił, aż do drugiej połowy XIX w. Później stał się własnością magistratu nyskiego. W 1897 roku w czterech pomieszczeniach na parterze otwarto ekspozycję zabytków, tworząc w ten sposób najstarsze na Górnym Śląsku muzeum. W 1916 roku muzeum przejęło cały budynek.
Twierdza Nysa – W 1740 roku rozpoczęły się wojny śląskie, w wyniku których Śląsk na przeszło 200 lat przeszedł pod panowanie pruskie. Jako miasto przygraniczne Nysa zostaje zamieniona w twierdzę. Nabiera charakteru garnizonowego i opasana zostaje systemem fortyfikacji.
Rekreacja
edytujJezioro Nyskie
edytujJezioro Nyskie – zbiornik retencyjny zbudowany na Nysie Kłodzkiej w 1971 roku.
Nad zachodnim, piaszczystym brzegiem Jeziora Nyskiego znajdują się ośrodki rekreacyjne, pierwszym od zapory jest Ośrodek Rekreacja "AKWA Marina" . Można tu wynająć domek kempingowy, pokoje gościnne, rozstawić namiot i ustawić przyczepę. Do dyspozycji turystów są:
- strzeżone kąpieliska,
- kort tenisowy,
- boiska sportowe,
- parkingi,
- baza gastronomiczna,
- wypożyczalnia sprzętu pływającego i sportowego (łodzie żaglowe, motorowe, wiosłowe, kajaki, pontony, rowerki wodne itp.)
Wstęp na teren Ośrodka:
Wejście w godz. 7.00-18.00
- Normalny – 4,00 zł
- Ulgowy – 3,00 zł
- Rodzinny - od 4 osób - 5 zł
Wejście w godz. 18.00-22.00
- Normalny – 2,00 zł
- Ulgowy – 1,00 zł
- Rodzinny - od 4 osób - 2,5 zł
| Powierzchnia | 2040 ha |
| Długość | ok. 2,3 km |
| Szerokość | ok. 2 km |
| Pojemność | ok. 113,6 mln m³ |
Parki
edytujGastronomia
edytujRestauracje, pizzerie
edytuj- Pizzeria „Grześ” ul. Wrocławska 15; tel. 77-409-34-080
- Restauracja Fryderyk u. Szopena 12; tel. 77 421 04 26
- Pizzeria „Lucia” ul. Sudecka 11; tel. 77-433-00-63
- Restauracja Trąba ul. Prudnicka; tel. 77-433-98-74
- Pizzeria „Redos” ul. Wyspiańskiego 1a; tel. 77-433-49-72
- „Bistro Madame” ul. Rynek 26; tel: 77-433-48-80
- „Alibaba” ul. Wyzwolenia tel: 77-433-51-61
- Fratelli Sossi, ul. Piastowska 19, tel. 730225599
- Bar Popularny, ul. Rynek 23, tel. 77 4484904
- Restauracja Kasia, ul. Mickiewicza 25, tel 602498380
- Restauracja Tiffany, ul. Wrocławska 17, tel. 77 4355577
Puby
edytujKawiarnie
edytuj- „Bombonierka” Rynek, ul. Celna 14a; 48-300 Nysa; tel: 77-433-02-30
Rozrywka
edytujKina
edytuj- "Kino Cinema N3D", al. Lompy 3; 48-300 Nysa, ☎ 77-433-39-52. Repertuar kina można znaleźć na stronie www.kino.nysa.pl.
Noclegi
edytujHotele
edytuj- Hotel Fryderyk - Nysa, ul. Szopena 12; hotel@fryderyk.nysa.pl tel. 77 4210426
- Hotel Piast - Nysa, ul. Krzywoustego 14; tel. 77 4334086
- Hotel Europejski - Nysa, ul. Otmuchowska 21k, tel. 77 4334404
- Willa Navigator - Nysa, ul. Wyspiańskiego 11, tel. 77 4334170
- Motelik Lux - Nysa, ul. Grodkowska 13a, tel. 77 4339918
- Centrum biznesowo-hotelowe Confero ul. Piłsudskiego; 40 48-300 Nysa; tel: 77 4333058
- Motel Tank ul. Grodkowska 9; 48-300 Nysa, tel. 668 235 286
- Court Park, Aleja Lompy, tel. 77 4338888
Domki letniskowe
edytujLinki zewnętrzne
edytujŹródła książkowe
edytuj- „Nysa wczoraj i dziś” – Oficyna Wydawnicza KASTRA Nysa, Urząd Miasta i Gminy w Nysie
- „Nysa” – Tekst” Sp. z o.o.
- "Twierdza Nysa - wspólne dziedzictwo kulturowe pogranicza" - Urząd Miasta i Gminy w Nysie, Nysa 2020
- "Przewodnik Miejski Szlak Turystyczny w Nysie" - Urząd Miasta i Gminy w Nysie, Nysa 2018