Beskid Niski - pasmo górskie położone w Karpatach, pomiędzy Bieszczadami i Beskidem Sądeckim. Pasmo leży na pograniczu Polski i Słowacji. Najwyższym szczytem Beskidu Niskiego po polskiej stronie jest Lackowa (997 m n.p.m.), zaś najwyższym punktem całych gór jest Busov (1002 m n.p.m.).

Położenie na mapie fizycznogeograficznej Polski

Charakterystyka edytuj

Beskid Niski jest najniższą i najbardziej rozległą częścią Karpat Zachodnich. Rozciąga się on od rzeki Muszynki do Osławy (łącznie ok. 100 km), zaś na południe sięga słowackiego miasta Bardejów. W centralnej części Beskidu znajduje się Przełęcz Dukielska, będąca największym obniżeniem terenu w łuku Karpat (przełęcz leży na wysokości 500 m n.p.m.).

 
Szczyt Czeremcha

Ważniejsze rzeki regionu to Osławica, Wisłok, Jasiołka, Wisłoka, Ropa i Biała Dunajcowa, należące do zlewni Morza Bałtyckiego. Na rzece Ropie w 1994 roku został założony zbiornik wodny Jezioro Klimkowskie, powstały poprzez budowę tamy w Klimkówce. Jest to obecnie największy zbiornik wodny w polskiej części Beskidu Niskiego.

Warto zobaczyć edytuj

 
Zamek w Muszynie

Najważniejszymi atrakcjami regionu są liczne szlaki turystyczne, cmentarze wojenne, drewniane cerkwie, Bieszczadzka Kolej Leśna i Magurski Park Narodowy. Dawniej w Beskidzie Niskim, a także na przygranicznym Pogórzu Jasielskim rozwijał się przemysł naftowy (to właśnie tu powstała pierwsza kopania ropy na świecie). Ślady tego widoczne są m.in. w okolicach Bóbrki i Ropianki. Innymi ważnymi dla tutejszych ziem elementami kultury są rusińskie osady i łemkowski folklor. Najciekawszymi z takich miejscowości są Nowica, Bielanka, Bartne i Pielgrzymka. Niestety nie wszystkie z dawnych osad przetrwały m.in. w wyniku pacyfikacji i przesiedleń Łemków. Wartymi odwiedzenia są także lokalne miasta, które zatraciły dawny charakter. Spośród najciekawszych należy wymienić kilka uzdrowisk (np. Krynica-Zdrój, Rymanów-Zdrój) i kilka małych kresowych miasteczek (np. Nowy Żmigród, Jaśliska).

Miejscowości edytuj

Schroniska górskie edytuj

 
Stare chałupy na rynku w Jaśliskach

Schroniska całoroczne edytuj

  • Bacówka w Bartnem
  • Schronisko PTSM w Desznicy
  • Schronisko PTSM w Dukli
  • Schronisko PTSM w Gorlicach
  • Schronisko "Zaścianek" w Jaśliskach
  • Schronisko PTTK w Komańczy
  • Schronisko w Łupkowie
  • Schronisko PTTK Magura Małastowska
  •  
    Tężnia solankowa w Krynicy-Zdroju
    Schronisko Pod Chyrową

Schroniska sezonowe edytuj

  • Schronisko PTSM w Banicy
  • Schronisko PTSM w Bodakach
  • Schronisko PTSM w Foluszu
  • Schronisko PTSM w Gładyszowie
  • Schronisko PTSM w Grabie
  •  
    Skały w Rezerwacie "Kornuty"
    Schronisko PTSM w Krempnej
  • Schronisko PTSM w Nowym Żmigrodzie
  • Schronisko PTSM w Owczarach
  • Schronisko PTSM w Uściu Gorlickim

Ochrona przyrody edytuj

W Beskidzkie Niskim utworzono kilka obszarów ochrony przyrody. Należą do nich

  • Magurski Park Narodowy (19 439 ha) – powstał w 1995 roku wraz z otuliną o pow. 22 697 ha. Ponad 90% jego powierzchni zajmują lasy, głównie zbiorowiska buczyny karpackiej i rzadkie w polskich Karpatach lasy jaworowe. Istnieją tu trzy obszary ochrony ścisłej: „Magura Wątkowska” (1189 ha), „Kamień” (378 ha) i „Zimna Woda” (841 ha), rezerwat skalny „Kornuty” i pomnik przyrody „Diabli Kamień”.
  • Jaśliski Park Krajobrazowy (29 911 ha) – powstał w 1992 roku i stanowi wschodnią otulinę MPN. 65% powierzchni zajmują lasy głównie buczyna karpacka. Osobliwością jest unikatowe w skali Karpat zbiorowisko jaworzyny górskiej – lasu, w którym dominują jawory i wiązy, a w runie występuje bardzo rzadka paproć – języcznik zwyczajny. Charakterystycznym elementem są zespoły łąkowo-pastwiskowe nieistniejących wsi.
  • Rezerwaty Beskidu Niskiego to: „Cisy w Mogilnie”, „Jelenia Góra”, „Kornuty”, „Łysa Góra”, „Wadernik”, „Igiełki”, „Modrzyna”, „Cisy w Nowej Wsi”, „Rezerwat Tysiąclecia na Cergowej Górze”, „Przełom Jasiołki”, „Kamień nad Jaśliskami”, „Źródliska Jasiołki”, „Bukowica” i „Kamień nad Rzepedzią”.
  • Obszary Natura 2000 Beskidu Niskiego to: „Ostoja Magurska”, „Ostoja Jaśliska”, „Ostoje Nietoperzy Powiatu Gorlickiego”, „Łysa Góra”, „Źródliska Wisłoki”, „Biała Tarnawska” (niewielki fragment), „Ostoja Popradzka” (niewielki fragment), „Rymanów”, „Trzciana”, „Osuwiska w Lipowicy”, „Jasiołka” oraz ostoja ptasia „Beskid Niski”.

Klimat edytuj

Klimat w Beskidzie Niskim ma charakter przejściowy między klimatem atlantyckim i kontynentalnym. Wiosną, zimą i jesienią wieją tu ciepłe i suche wiatry południowe, tzw. dukielskie lub rymanowskie, które powodują częste zmiany pogody. Średnia temperatura roczna wynosi 4-8 °C. Największe opady deszczu występują w czerwcu i lipcu.