Żyrardów

Żyrardów
Widok z lotu ptaka na XIX-wieczną osadę fabryczną
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Polska
Region	Powiat żyrardowski
Ludność	39 374
Kod pocztowy	96-300
Strona internetowa

Lofty w budynkach przędzalni

Pomnik Filipa de Girarda

Urząd Miasta

Kładka w Parku Miejskim

Dawny Dom Ludowy

Kościół św. Karola Boromeusza

Kościół MB Pocieszenia i Plac Jana Pawła II

Żyrardów – miasto w Polsce położone w województwie mazowieckim, siedziba powiatu żyrardowskiego. Wchodzi w skład aglomeracji warszawskiej.

Charakterystyka

Leży na Nizinie Środkowomazowieckiej, nad rzeką Pisią. Żyrardów jest oddalony 45 km na południowy zachód od Warszawy i 90 km na północny wschód od Łodzi. Swoją nazwę miasto zawdzięcza francuskiemu konstruktorowi turbiny wodnej Filipowi de Gerardowi, zasłużonemu dla Mazowsza (zbudował tu wiele elektrowni wodnych, a także fabryk włókienniczych).

Historia

Na początku była Fabryka Wyrobów Lnianych, powstała w ówczesnej Rudzie Guzowskiej należącej do rodziny hrabiów Łubieńskich. W 1829 r. Henryk, Jan i Tomasz Łubieńscy właściciele dóbr guzowskich, a wraz z nimi m.in. Józef Lubowidzki (wiceprezes Banku Polskiego), Karol Scholtz (radca handlowy Banku Polskiego) przenoszą tu ulokowaną na warszawskim Marymoncie, a kierowaną przez francuskiego inżyniera Filipa de Girarda, przędzalnię lnu. Powstały kompleks fabryczny był własnością nowo założonego Towarzystwa Wyrobów Lnianych „Karol Scholtz i Współka”.

Dla potrzeb nowej fabryki zostają również sprowadzone nowoczesne maszyny przędzalnicze wprost z Anglii. Produkcja przemysłowa ruszyła 24 VII 1833 r. i właśnie tą datą określa się powstanie żyrardowskiego przemysłu lniarskiego.

To tutaj zastosowano przełomowy wynalazek francuskiego konstruktora Filipa de Girarda – mechaniczną przędzarkę lnu, która zrewolucjonizowała proces produkcji lnu na ziemiach polskich. Od jego nazwiska pochodzi nazwa Żyrardów.

Okres największego rozwoju i rozbudowy Żyrardowa i jego fabryki przypada na drugą połowę XIX w., kiedy żyrardowskie zakłady zostały sprzedane dwóm przemysłowcom, pochodzącym z czeskiej miejscowości Schönlinde Karolowi Hiellemu i Karolowi Augustowi Dittrichowi. Fabrykanci uczynili z żyrardowskiej fabryki jeden z największych i najnowocześniejszych ośrodków przemysłu lniarskiego ówczesnej Europy. Przez prawie 170 lat fabryka rozsławiała żyrardowskie wyroby z lnu na całym świecie, determinowała rozwój miasta i życie jego mieszkańców.

Rozbudowana przez nich osada fabryczna stanowi do dnia dzisiejszego unikatowe i zabytkowe centrum miasta.

Gospodarka

W Żyrardowie znajduje się montownia telewizorów LCD, z pięcioma liniami produkcyjnymi. Zakład należący dawniej do francuskiego koncernu Thomson (w swoim czasie zatrudniał około 1500 osób), dziś należy do chińskiego koncernu TCL Corporation.

Polmos Żyrardów – producent wódki Belvedere, jednej z najdroższych wódek na świecie, która wystąpiła w filmie z James Bondem (w tej roli Daniel Craig).

Pomona Company – pierwszy polski producent absorberów oraz podkładek absorpcyjnych, zakład pracy chronionej.

Dojazd

Samolotem

Najbliższym dużym lotniskiem pasażerskim jest warszawski Port Lotniczy Chopina. Dotarcie z niego do Żyrardowa zajmuje kilkadziesiąt minut drogi autem (można pokonać tę trasę także koleją). Przed terminalem znajduje się duży parking, zajezdnia dla autobusów oraz taksówek, kursujących w różne strony aglomeracji.

Międzynarodowy Port Lotniczy Chopina, Ul. Żwirki i Wigury 1, 00-001 Warszawa (Lotnisko leży pomiędzy drogami S2 i S79, na południu Warszawy, w dzielnicy Włochy. Sąsiaduje z osiedlem Okęcie, Załuski oraz wsią Raszyn.), ☎ +48 22 650 42 20, fax: –, e-mail: -. Zakup biletów najlepiej realizować przez Internet. Poszukując przydatnych telefonów warto zajrzeć na stronę https://lotniska.studentnews.pl/serwis

Samochodem

W odległości około 4 km od północnych granic Żyrardowa przebiega A2, natomiast w odległości około 7 km od południowych granic miasta przebiega droga ekspresowa S8. Dojazd więc jest bardzo dogodny, szczególnie z zachodu czy wschodu. Od Sochaczewa biegnie DK 50, stanowiąca obwodnicę Żyrardowa. Próbując dotarcia z Warszawy można skorzystać z lokalnej DW 719 (Warszawa – Pruszków – Żyrardów).

Pociągiem

Przez Żyrardów przebiega linia kolejowa łącząca Warszawę z Łodzią oraz Warszawę ze Śląskiem. W Żyrardowie zatrzymują się pociągi osobowe Kolei Mazowieckich (połączenia z Warszawą i Skierniewicami), Inter Regio Przewozów Regionalnych (połączenia z Łodzią i Warszawą) oraz pociągi TLK spółki PKP Intercity (połączenia głównie z Łodzią i Warszawą, ale także m.in. Katowicami, Częstochową, Wrocławiem, Olsztynem i Siedlcami).

Warto zobaczyć

• Zespół pałacowy Dittricha – mieści obecnie Muzeum Mazowsza Zachodniego.
• Kościół MB Pocieszenia – główny kościół miasta i jeden z najwyższych w województwie. Został wzniesiony w latach 1900–1903 w stylu neogotyckim. Projektantem świątyni był Józef Dziekoński – budowniczy wielu obiektów sakralnych Mazowsza, środkowej i wschodniej Polski. Budowla jest najbardziej wyróżniającą się w całej okolicy, a najbardziej charakterystyczne są dwie, 70-metrowe, strzeliste wieże. Wzorem dla tego budynku był Kościół Wotywny w Wiedniu.
• Kościół Wniebowstąpienia Pańskiego – tak samo jak główny kościół farny, świątynia prezentuje styl neogotycki. Co ciekawe jest ona o 5 lat starsza od parafii MB Pocieszenia, a pierwotnie użytkowana była przez luteranów.
• Stara osada fabryczna – zbudowane w XIX wieku duże osiedle robotnicze, będące ważnym elementem rozwoju lokalnego przemysłu i stanowiącym przykład miasta-ogrodu, jakim był i jest Żyrardów. Spośród znajdujących się w tej części miasta obiektów większość stanowiła miejsca pracy jak przędzalnie, tkalnie, farbiarnie czy suszarnie, były też banki, miejsca kultury czy szkoły. Cała ta zabudowa pełni obecnie funkcję centrum Żyrardowa, a wszystko skupia się wokół Placu Jana Pawła II.
• Resursa fabryczna – dawniej resursa była siedzibą lokalnych właścicieli majątków, a w przypadku Żyrardowa tutejszych fabryk. Od XIX wieku spotykali się więc tutaj biznesmeni z Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Żyrardowskich. Obecnie po wielu latach powolnego upadku do dyspozycji mieszkańcom i turystom jest udostępniony wyremontowany gmach, a w jego pobliżu postawiono pomnik Filipa de Girarda.
• Wille przy ul. Armii Krajowej
• Lofty de Girarda
• Muzeum Lniarstwa

Najbliższe okolice

• Mszczonów
• Grodzisk Mazowiecki
• Skierniewice
• Milanówek
• Sochaczew
• Łowicz
• Pruszków
• Lipce Reymontowskie

Wydarzenia

Święto Lnu – w ramach tej imprezy organizowany jest m.in. Marsz Szpularek. Upamiętnia on strajk powszechny i starcia z wojskiem rosyjskim, które miały miejsce w Żyrardowie w dniach 23–28 kwietnia 1883. Podczas przechodu jest możliwość zobaczenia robotnic w starych XIX-wiecznych strojach przechodzących przez centrum miasta. Oprócz marszu organizuje się wykłady, kiermasze i wyprzedaże, oraz ciekawe zajęcia dla wszystkich grup wiekowych. Większość atrakcji Święta Lnu odbywa się w domach kultury lub w plenerze, na Placu Jana Pawła II.

Outriders Festiwal – to innowacyjny, storytellingowy festiwal, którego głównym celem jest przybliżanie świata. W jego trakcie chętni mogą spotkać się na ciekawych wykładach literacko-artystycznych, wysłuchać opowieści podróżników z różnych zakątków Ziemi, przeczytać czy zakupić ciekawe książki, obejrzeć filmy, posłuchać muzyki i przede wszystkim debat o przyszłości kraju, a także całego świata. Najczęstszą porą organizowania tego wydarzenia jest wiosna/lato, ale termin jest zmienny.

Noclegi

• Hotel Gabi – ul. Jaktorowska 41b, Żyrardów – tel. 729 103 205 – położony niedaleko dworca i w sąsiedztwie piekarni oraz restauracji. Posiada eleganckie, względnie przestronne pokoje od jednej do kilku osób, z łazienkami, ogródkiem, a także przestronnym parkingiem.
• Noclegi M-4 – ul. 1 Maja 37a, Żyrardów – tel. 46 855 39 89 – nowoczesny hotel z dodatkowym budynkiem położony naprzeciwko centrum handlowego. Wnętrza eleganckie, z bardzo dobrym wyposażeniem. Blisko znaleźć można kilka restauracji, parking jest płatny i strzeżony
• Aparthotel Stara Przędzalnia – Mały Rynek 7, Żyrardów