Świętokrzyski Park Narodowy

Świętokrzyski Park Narodowy - polski park narodowy położony w województwie świętokrzyskim, w Górach Świętokrzyskich. Park jest trzecim najstarszym w kraju i powstał 1 maja 1950 roku. Obszar, który zajmuje to 76,3 km². Najwyższymi szczytami, położonymi na terenie ŚPN są: Łysica, Łysa Góra, Księża Skała, Hucka i Biała Skała. Park leży 20 km na wschód od Kielc i 26 km na południe od Starachowic, w środkowej części województwa.

Charakterystyka

Plik:Święty Krzyż widziany z Jeleniowa 2.jpg

Widok na Łysą Górę (Święty Krzyż)

Historia

W roku 1920 powstał pierwszy w Górach Świętokrzyskich rezerwat na Chełmowej Górze. Cztery lata później utworzono kolejne dwa rezerwaty na najwyższych wzniesieniach pasma: Łysicy i Łysej Górze. Jeszcze przed formalnym ustanowieniem parku powstał rezerwat „Mokry Bór”. Z chwilą powstania parku w 1950 roku, wszystkie istniejące wcześniej rezerwaty zostały przemianowane za obszary ochrony ścisłej.

Klimat

W związku z wysokością terenu, klimat terenów powyżej 400 metrów n.p.m. wykazuje podobieństwo do Beskidów czy Suwalszczyzny. Obszary położone niżej, są stosunkowo mocno zbliżone do okolic. Głównymi charakterystycznymi cechami Gór Świętokrzyskich jest dłuższe utrzymywanie pokrywy śnieżnej, krótszy niż na nizinach okres wegetacyjny, spora ilość opadów i silniejsze wiatry. Temperatury są nieco niższe, a średnia roczna dla stacji na Łysicy to 5,8°C. Suma opadów w górnych partiach pasma waha się pomiędzy 800, a 850 mm, natomiast w dolnych wartość ta wynosi już 550 mm.

Dojazd

Samolotem

W okolicy parku nie ma żadnych pasażerskich portów lotniczych. Najbliższy położony jest w Radomiu (Port Lotniczy Radom-Sadków), 70 km na północ. Oprócz tego w zasięgu 150 km znajduje się Port Lotniczy Kraków-Balice i Lublin-Świdnik. Niestety pierwszy z nich jest tymczasowo wygaszony, a regularny ruch odbywa się tylko w tych ostatnich. Dojazd samochodem z pierwszego to ok. 1 godzina, a z pozostałych blisko 2,5 godziny.

Samochodem

Dojazd do parku umożliwia gęsta sieć drogowa w regionie. W okolicy ŚPN przebiega wiele szlaków, głównie dróg wojewódzkich, m.in. DW 751, 752 i 753. Ponadto 11 km na południe przebiega droga krajowa nr 74 (Wieluń - Piotrków Trybunalski - Kielce - Zamość), a 13 km na wschód droga ekspresowa S7 (Gdańsk - Warszawa - Kraków - Rabka).

Atrakcje parku

Bazylika i klasztor na Świętym Krzyżu - obiekty te wznoszą się na górze Łysicy, nazywanej przez niektórych Świętym Krzyżem. Wg wielu historyków jest to najstarsze polskie sanktuarium, a miejscem szczególnego kultu górę otoczono w XV wieku. Ze względu na burzliwą historię, bazylika nie przetrwała do nas w pierwotnym stanie, a aktualna budowla pochodzi z XVIII wieku. Z kolei opactwo zachowało swój pierwotny średniowieczny charakter.

Puszcza Jodłowa - jest to jeden z bardziej unikatowych lasów w skali światowej, który tworzy tzw. bór jodłowo-bukowy. Rośnie on tylko na obszarze Gór Świętokrzyskich, a jego wypromowanie to zasługa Stefana Żeromskiego, który wykorzystał las do swojego poematu "Puszcza Jodłowa". Fenomenem takiej formacji roślinnej jest fakt położenia na niewysokich górach, pośrodku nizin, gdzie gatunki takie jak jodła występują bardzo rzadko. Oprócz niej w lasach rośnie buk, a małą domieszkę stanowią dęby, osiki oraz brzozy.

Gołoborza - są jednym z symboli przyrodniczych ŚPN. Ich głównym elementem jest rumosz skalny, czyli drobnica powstała wskutek odczepienia się od ostańców czy ścian skalnych. Stanowią ją głównie kilkunastocentymetrowe głazy, które są poddawane niskim temperaturom i wilgoci, które je odczepiają, tworząc kamienne łąki. Najsłynniejsze polskie gołoborza zobaczyć można na Łysej Górze oraz na Łysicy.

Świętokrzyski Park Narodowy

Spis treści