Tirana

Tirana – stolica i największe miasto Albanii. Liczy ponad 600 tys. mieszkańców.

Tirana
Herb
Informacje
Państwo	Albania
Powierzchnia	41,8 km²
Ludność	ok. 700 000
Nr kierunkowy	(+335) 4
Kod pocztowy	1001–1028
Strona internetowa

Plan miasta

Charakterystyka

Miasto zostało założone w 1614 roku przez Sulejmana Paszę Bargdżiniego. Zaczął od zbudowania meczetu, piekarni i hamamu (sauny). Tiranę uznano za tymczasową stolicę w 1920 roku, kiedy miała 17 000 mieszkańców. Przyczyniło się to do jej gwałtownego rozwoju, by 5 lat później uczynić z niej stałą stolicę Albanii.

Miasto może się podobać, oferuje bogate życie nocne. Niestety, Tirana dotknięta jest problemami z zanieczyszczeniem powietrza (kurz wynikający z typu gleby). Do niedawna nagminne były niemal codzienne przerwy w dostawie elektryczności. To się jednak pomału zmienia. Światła na skrzyżowaniach nie są zsynchronizowane, co pogłębia chaos komunikacyjny, sprowadzający się do ciągłego trąbienia kierowców. Ruch kołowy jest typowo śródziemnomorski i w niczym nie przypomina porządku i przestrzegania zasad ruchu jak to ma miejsce w krajach północnej Europy. Władze planowały zamknąć centrum dla ruchu samochodowego, więc sytuacja ma szansę się polepszyć. Po zakończeniu remontu placu Skanderbega przynajmniej tutaj zapanował porządek w ruchu kołowym.

Tirana przechodzi przez proces odbudowy i odnowienia po czasach komunistycznych. Przemalowano wiele brzydkich budynków, wybudowanych zostało wiele nowych. Ale wiele pozostaje do zrobienia.

Nie ma problemu w porozumieniu się po angielsku. Problemem może być jedynie kontakt z osobami starszymi. Młodzież i ludzie w średnim wieku porozumiewają się po angielsku.

Na pierwszy rzut oka miasto może wydawać się nieciekawe. Jeżeli pomieszkamy tutaj trochę, poznamy zachowania ludzi, poczujemy klimat miasta to Tirana na pewno zaskarbi sobie naszą sympatię.

Dojazd

Samolotem

Międzynarodowy Port Lotniczy im. Matki Teresy (TIA) jest położony 17 km na północny zachód od miasta. Nie ma bezpośrednich połączeń z Polską.

Codziennie, co godzinę od 6 do 18 między lotniskiem a pl. Skanderbega kursuje autobus Rinas Express (250 lek).

Przejazd taksówką do centrum zabiera 20-25 min. i kosztuje ok. 2000 lek.

Samochodem

Tirana ma dobre połączenie samochodowe z wybrzeżem - droga do Durrës to dwupasmowa ekspresówka. Przez miasto przebiegają też główne drogi na północ kraju (E762) oraz w kierunku granicy z Macedonią (E852). W 2014 roku trwała budowa autostrady do miasta Elbasan.

Pociągiem

Od 2013 roku Tirana nie posiada stacji kolejowej. Stary dworzec został wyburzony, a w jego miejsce ma powstać nowy. Ruch kolejowy odbywa się do wsi Kaszar pod Tiraną, do której można dojechać autobusem. Nie ma międzynarodowych połączeń kolejowych. Pociągiem można dojechać z:

• Durrës (55 lek, 1 h, 8 poł./dzień)
• Szkodra (120 lek, 3,5 h, 2 poł./dzień)
• Elbasan (160 lek, 4 h, 3 poł./dzień)
• Vlorë (210 lek, 5,5 h, 2 poł./dzień)
• Pogradec (245 lek, 4 h, 2 poł./dzień)

Mimo tego, że poziom usług na kolei jest dramatycznie niski, to i tak w porównaniu do standardów panujących w zachodniej części Bałkanów, połączenia wypadają dość często, są tańsze, a trasy – krajobrazowo ciekawsze od autobusowych.

Statkiem

Tirana nie jest portem, więc bezpośrednio takiej możliwości nie ma. Jednak, szczególnie jeśli podróżuje się z Włoch, można wziąć pod uwagę Durrës, dokąd dopływają statki z Bari, Triestu i Ankony. Z Durrës co 2 godz. odjeżdża pociąg do Kaszar pod Tiraną, są też połączenia autobusowe, a wynajęcie samochodu pozwoli znaleźć się w stolicy w ciągu pół godziny.

Warto zobaczyć

Plac Skanderbega, a przy nim opera, Muzeum Narodowe, budynki ministerialne oraz zabytkowy meczet Ethem Beja, a na środku placu ładny pomnik Skanderbega.

Muzeum Sztuki – warta obejrzenia galeria sztuki socrealistycznej. Na zapleczu muzeum stoją pomniki Lenina oraz Stalina.

Centrum sztuki współczesnej ZETA to nienastawiona na zysk przestrzeń wystawowa założona w 2007 roku. Zajmująca powierzchnię 150 metrów kwadratowych na drugim piętrze mieszanego budynku mieszkalno-usługowego przy ulicy Abdyl Frashëri nr. 7 w dzielnicy Blloku w Tiranie (zona Libri) Universitar: między Santa Margherita Wine Shop i LC Waikiki Store), ZETA funkcjonuje jako autonomiczne miejsce kulturowe dla współczesnych sztuk wizualnych, w tym malarstwo, rzeźba, fotografia, wideo, instalacja, dźwięk i wykonanie. Oprócz wystaw, ZETA organizuje również programy edukacyjne, warsztaty i imprezy dyskursywne, we współpracy z partnerami lokalnymi i międzynarodowymi. W ciągu ostatnich dwunastu lat ZETA znacząco przyczyniła się do żywotności i dynamiki współczesnej sceny artystycznej w Tiranie, w szczególności w odniesieniu do młodych albańskich artystów. Jest czynne od poniedziałku do piątku, od 11 do 18, w soboty od 11 do 24. Wolne wejście.

Resztki murów starej Tirany (Castle of Tirana).

Warto wjechać windą do kawiarni na ostatnim piętrze wieżowca SkyTower. Kawiarnia znajduje się na obrotowej platformie. Pijąc dobra kawę można podziwiać panoramę Tirany i okalających gór.

Dzielnica Bloku – zupełnie odmienny obraz miasta od pozostałych dzielnic centrum Tirany.

Plac Matki Teresy (Nene Tereza), a przy nim główny budynek uniwersytetu i politechniki (w listopadzie 2011 uczelnia obchodziła swoje 60-ciolecie), muzeum archeologiczne, akademia sztuk pięknych.

Cmentarz bohaterów, a na nim pomnik Matki Albanii – pięknie położony na zboczu góry przy drodze wylotowej do miasta Elbasan. Rozciąga się wspaniały widok na Tiranę.

Gastronomia

Bardzo dużo lokali. Od barów, gdzie je się na stojąco grillowane kiełbaski, po bardzo dobre restauracje niczym nie odbiegające od restauracji w innych stolicach europejskich. Można bez problemu znaleźć dobry lokal w przystępnej cenie. Dużo dobrych i w przystępnych cenach restauracji i pizzerii w dzielnicy Bloku (okolice prezydium parlamentu, pałacu prezydenckiego).

W restauracjach (i nie tylko) bez problemu można porozumieć się po angielsku. Bardzo często menu jest także po angielsku.

Era (2 lokalizacje, najnowsza przy stadionie narodowym (Qemali Stafa, druga przy ulicy Ismail Qemali)

Primavera – kuchnia włoska, francuska

Restauracja w kompleksie Taiwan (na parterze od strony parku). Łatwo trafić. Idąc od pl.Skanderbega w kierunku uniwersytetu zaraz za placem po prawej stronie budynek w parku z fontannami.

Juvenjila – restauracja i pizzeria

Bezpieczeństwo

Wbrew obiegowej opinii bardzo bezpiecznie. Zachowując podstawowe zasady bezpieczeństwa (jak wszędzie) można czuć się bardzo bezpiecznie. Częsty widok to samotna kobieta idąca przez nieoświetlony park.

Największe niebezpieczeństwo to ruch samochodowy. Na ulicy pieszy nie ma żadnych praw :-) Nawet będąc na pasach i przechodząc na zielonym świetle nagminne jest, że samochód wymusza pierwszeństwo.

---