Sulejowski Park Krajobrazowy

Sulejowski Park Krajobrazowy
Utworzony został w 1994 r. ze względu na ochronę bogatej flory i fauny oraz niezwykłego krajobrazu rzecznego rzeki Pilicy, Zalewu Sulejowskiego i pozostałości dawnej Puszczy Pilickiej. Ma powierzchnię 16 707 ha (wraz z otuliną 39 569 ha).
Położony jest w Polsce, w województwie łódzkim na Równinie Piotrkowskiej oraz Wzgórzach Radomszczańskich i Opoczyńskich, a jego oś hydrograficzną tworzy Pilica wraz ze Zbiornikiem Sulejowskim (Jeziorem Sulejowskim).

Teren Parku wznosi się w kierunku południowym i osiąga w Bąkowej Górze 282 m n.p.m.
Spod pokrywy czwartorzędowej miejscami odsłaniają się utwory mezozoiczne i kredowe (Bąkowa Góra, Czantoria): łupki iły, piaskowce, margle oraz piaski kwarcowe (zawierają ponad 90% czystego kwarcu eksploatowane pod Smardzewicami dla hut szkła).
Obok leżą Groty Nagórzyckie: wyjątkowa pozostałość po wgłębnej eksploatacji miękkiego piaskowca.
Lasy Puszczy Pilickiej zajmują 69% powierzchni Parku. Dominują bory sosnowe, suche i świeże, oraz bory mieszane, głównie sosnowo-dębowe. Ponadto spotyka się lasy łęgowe, olsy, grądy i bardzo rzadkie świetliste dąbrowy. Znaczną powierzchnię (14%) stanowią wody. Resztę terenu zajmują grunty orne, łąki (często podmokłe), torfowiska, murawy piaskowe i nawapienne.
W bogatej florze występuje m.in.: 12 gatunków storczyków, 4 gatunki widłaków: długosz królewski, zimoziół północny, koniczna łubinowata i kokoryczka okółkowa. W awifaunie m.in.: bąk, gągoł, gęś gęgawa, kaczki, kureczka nakrapiana (kropiatka), sieweczka obrożna, rybitwa białoczelna, bocian czarny. Same tylko motyle reprezentowane są przez ok. 30 gatunków. Z ssaków: bóbr (introdukowany w 1985 r.), łoś (przechodni), wydra, łasica.
Obszary o wybitnych walorach przyrodniczych objęto ochroną w 11 rezerwatach przyrody: Błonie, Czarny Ług, Gaik, Jaksonek, Jawora, Las Jabłoniowy, Lubiaszów, Meszcze, Twarda, Wielkopole i Niebieskie Źródła o łącznej pow. 624 ha. Większość to rezerwaty leśne, ale np.: Niebieskie Źródła są najcenniejszym w środkowej Polsce rezerwatem krajobrazowo-wodnym.
Niedaleko Smardzewic znajduje się od 1934 r. Ośrodek Hodowli Żubrów o pow. 56 ha. Przebywa w nim stado ok. 20 żubrów z linii białowieskiej.
We wsiach możemy podziwiać charakterystyczne budownictwo drewnianych domów z gankami (Stobnica, Błogie), a przy drogach kapliczki.
Na terenie Parku Krajobrazowego znajduje się 10 parków podworskich i zamkowych. Najstarsze parki dworskie powstały w Majkowicach i Bąkowej Górze w XIV w., pozostałe w XVIII i XIX w. (np.: w Goleszach, Zajączkowie, Szarbsku).