Split

Split – miasto w Chorwacji, w Dalmacji, nad Morzem Adriatyckim. Liczy ponad 200 tys. mieszkańców.

Split
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Chorwacja
Region	Dalmacja
Ludność	160 577
Nr kierunkowy	+385 021
Kod pocztowy	21000
Strona internetowa

Dojazd

Samolotem

1 Port lotniczy Split jest jednym z największych w Chorwacji. Bezpośrednie połączenia z Polską obsługuje:

• z Warszawy uruchamiane w sezonie letnim przez PLL LOT^{(stan na: wrz.2018)},
• z Katowic WIZZ AIR^{(stan na: 2021-07-22)}

Z lotniska do miasta można dostać się:

• autobusem miejskim linii 37 operatora PROMET Split, kursującym w relacji Split – lotnisko – Trogir. Cena biletu do Splitu to 17 kun. Autobus w dni powszednie kursuje co 30 minut^{(stan na: 2021-07-22)},
• autobusem Shuttle Bus operatora PLESO Prijevoz^{(stan na: 2021-07-22)}.

Pociągiem

2 Stacja kolejowa w Splicie znajduje się w centrum miasta, w bezpośrednim sąsiedztwie portu oraz dworca autobusowego.

Split posiada połączenie kolejowe z Zagrzebiem – są to cztery pary pociągów dziennie, w tym jeden w relacji międzynarodowej do Budapesztu^{(stan na: wrz.2018)}. Oprócz tego stacja kolejowa w Splicie obsługuje lokalne połączenia z aglomeracją Kaštela.

Samochodem

W pobliżu miasta przebiega autostrada A1 Zagrzeb – Dubrownik.

Autobusem

3 Dworzec autobusowy w Splicie znajduje się przy stacji kolejowej. Miasto posiada połączenia z wieloma innymi chorwackimi miastami (m.in. Zagrzebiem, Rijeką, Zadarem, Pulą czy Szybenikiem.

Istnieje również wiele połączeń międzynarodowych. Przykładowe kierunki obsługiwane przez FlixBusa to: Florencja (przez Wenecję i Triest), Lublana i Maribor, Wiedeń, Praga, Stuttgart, Monachium.

Statkiem

Split jest jednym z największych portów nad Adriatykiem. Posiada połączenia z Ankoną i Pescarą we Włoszech. Wiele promów kursuje pomiędzy Splitem a okolicznymi wyspami (m.in. wyspą Hvar), ale też między innymi dużymi chorwackimi miastami, jak Makarska, Rijeka, Trogir czy Dubrownik.

Komunikacja

Split posiada dość rozbudowaną komunikację autobusową. Autobusy jeżdżą od 5 rano do mniej więcej północy. Obsługuje je firma Promet.

Bilety można kupić w kiosku (jednoprzejazdowy - 9 kun) lub u kierowcy (jednoprzejazdowy - 11 kun). Dokładne ceny biletów można sprawdzić tutaj (wyłącznie w języku chorwackim). Podane ceny dotyczą przejazdów w obrębie jednej strefy. Bilety podmiejskie kosztują więcej.

Autobus linii 37 kursuje pomiędzy Splitem, lotniskiem a Trogirem.

Warto zobaczyć

Pałac Dioklecjana

Starożytna willa zajmuje znaczącą część starego miasta w Splicie. Została wybudowana na polecenia cesarza rzymskiego Dioklecjana na przełomie III i IV wieku. Planował on zamieszkać w niej po abdykacji w 305 roku. Split był wówczas rzymskim miastem portowym Spalatum, leżącym kilka kilometrów od stolicy Dalmacji, Soliny, w której urodził się Dioklecjan.

Pałac ma wymiary 214 x 175 metrów. Został wybudowany na wzór rzymskiego obozu warownego. Środkiem przebiegały dwie prostopadłe ulice, na których przecięciu znajdował się dziedziniec. Na krańcach ulic znajdowały się bramy: zachodnia Brama Żelazna (Porta Ferrea), wschodnia Brama Srebrna (Porta Argentea), północna Brama Złota (Porta Aurea) oraz południowa Brama Brązowa (Porta Aenea). W momencie budowy pałac znajdował się nad samym brzegiem morza. Obecnie oddziela go od niego ulica z promenadą (Riva).

W obrębie willi wybudowano też perystyl (ogród wewnętrzny), świątynię Jowisza oraz mauzoleum Dioklecjana w postaci ośmiobocznej wieży.

Dioklecjan rzeczywiście zamieszkał w swoim pałacu po abdykacji i żył tam aż do śmierci w 312 roku. Po opuszczeniu miasta przez Rzymian pałac stał przez wiele lat opuszczony. W VII wieku schronili się w nim mieszkańcy pobliskiej Salony, którzy musieli uciekać przed oblegającymi ich miasto Chorwatami. Uciekinierzy częstokroć zamieszkiwali pałacowe piwnice lub nisze w murach obronnych. Do dziś we wnętrzach murów można znaleźć kawiarnie i sklepy.

Istnienie pałacu odkryli dopiero w XVIII wieku szkocki architekt Robert Adam wraz z francuskim antykwariuszem Charlesem-Luisem Clérisseau.

Obecnie z pałacu pozostały:

• 1 Złota brama (Zlatna vrata)
• 2 Perystyl zamieniony na teatr
• 3 Mauzoleum, które w VIII wieku zostało przebudowane na katedrę św. Domniona. W roku 1100 dobudowano na oryginalnym ośmiobocznym budynku dzwonnicę, W 1908 roku miała miejsce duża przebudowa katedry, podczas której usunięto wiele romańskich rzeźb.
• 4 Świątynia Jowisza, którą w VIII wieku przerobiono na baptysterium. Przed wejściem do niej znajduje się posąg sfinksa - jeden z dwunastu sprowadzonych z Egiptu przez Dioklecjana.
• Ruiny komnat cesarskich

Bilety

Wejście do pałacu Dioklecjana jest darmowe - stanowi on publiczną część miasta z regularnymi ulicami oraz wieloma restauracjami i barami, a także sklepami. Część obiektów jest jednak płatna. Można kupować do nich bilety pojedynczo, ale bardziej opłaca się kupić bilet kombinowany. Występują one w dwóch rodzajach:

• Pełny - obejmujący wejście do katedry, skarbca na pierwszym piętrze jej zakrystii, na wieżę dzwonnicy, do krypty katedry oraz do świątyni Jowisza / baptysterium (45 kun)
• Częściowy - obejmujący jedynie katedrę, kryptę i świątynię (25 kun)

Galeria

• 
  Rekonstrukcja oryginalnego wyglądu pałacu Dioklecjana
• 
  Złota Brama (Porta Aurea)
• 
  Sfinks przed wejściem do Świątyni Jowisza / baptysterium
• 
  Dziedziniec wewnętrzny pałacu
• 
  Wejście do Świątyni

Wzgórze Marjan

Znajdujące się na końcu półwyspu, na którym leży miasto, wzgórze to doskonałe miejsce na mniej turystyczną aktywność. Do jego podnóża dojdziemy w kilkanaście minut z centrum Splitu. Wzgórze porasta śródziemnomorski sosnowy las. Wytyczonych jest wiele ścieżek pieszych i rowerowych. Co prawda nie znajdziemy tam oznaczonych szlaków turystycznych, jednak dość gęsto rozstawione są drogowskazy, które kierują do konkretnych miejsc.

Atrakcje na wzgórzu Marjan i w okolicach:

• Kawiarnia Vidlica – znajduje się od strony centrum miasta i posiada duży taras, z którego można podziwiać panoramę Splitu
• Niewielkie ZOO
• Ogród botaniczny
• 5 Cmentarz żydowski, otwarty w 1573 roku. Zawiera ponad 700 nagrobków.
• Romański kościół św. Mikołaja z XIII wieku
• 1 Punkt widokowy na szczycie Telegrin na wysokości 175 m n.p.m.
• Kamieniste plaże
  • Bene (brak dojazdu samochodem, prysznice, przebieralnie)
  • Jezinac (prysznice, przebieralnie)
  • Kasjuni (możliwość dojazdu samochodem)
  • Kastelet (możliwość dojazdu samochodem, prysznice, przebieralnie)
  • Zvonac – najbliższa centrum miasta, w pobliżu mariny

Solin

Dziś część Splitu, niegdyś osobne miasto. W czasach rzymskim jako Salona było stolicą Dalmacji. To tam urodził się cesarz Dioklecjan.

W Solinie znajdziemy przede wszystkim atrakcje historyczne związane z antykiem:

• 6 Akwedukt Dioklecjana z przełomu III i IV wieku. Zniszczony w VI wieku i odbudowany częściowo w czasach austro-węgierskich. Nieużywany od 1932 roku.
• 7 Ruiny amfiteatru rzymskiego z drugiej połowy II wieku. Sądzi się, że mógł on pomieścić nawet 15 tysięcy widzów.
• 8 Park archeologiczny Manastirine

Galeria

• 
  Akwedukt Dioklecjana
• 
  Manastirine
• 
  Ruiny amfiteatru

Najbliższe okolice

Split położony jest w środkowej Dalmacji. W najbliższej okolicy miast znajduje się zielone wzgórze Marjan, masyw górski ze wzgórzem Sveti Jure, liczne plaże oraz porty jachtowe. Miasta leżace w niewielkiej odległości od Splitu to Trogir, Szybenik oraz Omiś.

Gastronomia

Split to miasto z bardzo dobrze rozwiniętą siecią gastronomiczną. W ramach starego miasta oraz promenady Riva znajdują się restauracje z tradycyjną kuchnią, oraz kuchniami całego świata. Liczne kawiarnie, piekarnie serwujące tradycyjny burek, streetfood.

Noclegi

• Hotel Luxe Split Kralja Zvonimira 6, tel. +385 21 314 444, fax. +385 (0)21 314 445, [1]
• Hotel Globo Split Lovretska 18, tel. +385 21 481 111, fax. +385 21 481 118, [2]