Przedborski Park Krajobrazowy

Przedborski Park Krajobrazowy utworzony został w 1988 r., posiada powierzchnię 16 553 ha, a otulina 18 466 ha. Znajduje się w Polsce, w województwie łódzkim. Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo fragmenty Pasma Przedborsko-Małogoskiego i Niecki Włoszczowskiej z Doliną Pilicy oraz Wzgórz Łopuszańskich i Opoczyńskich.

Główną atrakcją Parku są wysokie i strome wzniesienia, na przedpolu Gór Świętokrzyskich, zbudowane z wapieni jurajskich i piaskowców kredowych, z licznymi wychodniami skał i niewielkimi kamieniołomami. Zróżnicowany krajobraz tworzy od zachodu falistą równinę z wydmami, a od wschodu podmokłe obszary leśne i łąkowe nad Czarną Włoszczowską (dopływ Pilicy). Wzniesienia osiągają wysokość do 347 m n.p.m. (Góra Fajna Ryba) - najwyższe wzniesienie naturalne województwa łódzkiego).

Lasy zajmują ok. 63% powierzchni i są to drzewostany sosnowe przeplecione lasami olszowymi i borami bagiennymi, występują także grądy, buczyny i dąbrowy świetliste. W dolinach rzecznych spotyka się łęgi olszowo-jesionowe i partie olsów. Na uwagę zasługuje udział jodły w wielogatunkowych drzewostanach, a także stanowiska cisa. Na nasłonecznionych zboczach wzgórz Pasma Przedborsko-Małogoskiego występują murawy kserotermiczne oraz ciepłolubne zarośla z udziałem tarniny, kaliny, róż, głogu, derenia świdwy, ligustru i jałowca.

Różnorodna szata roślinna obejmuje ok. 900 gatunków roślin naczyniowych, w tym 51 gatunków chronionych, jak: wiśnia karłowata - nieliczne okazy w okolicy Rączek, wierzba borówkolistna - relikt arktyczny na torfowisku Piskorzeniec, gatunek bardzo rzadki w Polsce, wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity - niezbyt częsty w lasach, zawilec wielkokwiatowy, goryczka orzęsiona, śnieżyczka przebiśnieg, pełnik europejski, obuwik pospolity, rojnik pospolity, rosiczki, widłaki oraz wodna wolfia bezkorzeniowa - najmniejsza roślina kwiatowa świata! W bogatej awifaunie napotkamy m.in.: łabędzia niemego, gęś gęgawą, ogorzałka, czaplę purpurową (rzadkość), bociana i kormorana czarnego, biegusa płaskodziobego oraz rzadką sowę śnieżną.

W kilku miejscach, gdzie zachowały się unikatowe fragmenty krajobrazu i występuje obfitość gatunkowa flory i fauny, utworzono 5 rezerwatów przyrody: Bukowa Góra (leśny), Oleszno (leśny), Murawy Dobromierskie (stepowy), Czarna Rózga (leśny) i Piskorzeniec (torfowiskowy z introdukowanymi bobrami). Spośród nich tylko dwa ostatnie znajdują się w granicach województwa łódzkiego. Architekturę zabytkową reprezentuje pierwotnie gotycki kościół z XV w. oraz pozostałości murów obronnych i zamku w Przedborzu, powozownia w Kluczewsku (XVII/XVIII w.), dwór i kościół w Olesznie (XVIII w.). Istnieje w tym terenie 11 zabytkowych parków podworskich z XVII-XlX w. Zabytki etnograficzne są reprezentowane przez: liczne kapliczki i figury przydrożne, tradycyjne budownictwo wiejskie, w tym pozostałości młynów wodnych i wiatraków (m.in. odrestaurowany, murowany wiatrak stojący na szczycie wzniesienia pod Olesznem). Bogato jest reprezentowana sztuka ludowa: tkactwo, kowalstwo, wycinaki, strój i sprzęty ludowe - prezentowane są w zbiorach etnograficznych przedborskiego muzeum.

Część Parku objęta jest Programem Natura 2000 - Ostoja Przedborska.

Park rozciąga się także na terenie Województwa świętokrzyskiego.