Powiat pińczowski
Powiat pińczowski – powiat w Polsce, w województwie świętokrzyskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest Pińczów.
Podział administracyjny
edytujW skład powiatu wchodzą:
gminy miejsko-wiejskie: Działoszyce, Pińczów gminy wiejskie: Kije, Michałów, Złota miasta: Działoszyce, Pińczów
Gminy
Liczba ludności i powierzchnia gmin 31 grudnia 2010 r.[2] Gmina Ludność Powierzchnia POL Pińczów COA.svg Pińczów (w tym miasto) 21 556 (11 303) 212,82 km² (14,33 km²) POL Działoszyce COA.svg Działoszyce (w tym miasto) 5 361 (991) 105,76 km² (1,92 km²) POL gmina Złota COA.svg Złota 4 730 82,01 km² POL gmina Michałów COA.svg Michałów 4 765 112,09 km² POL gmina Kije COA.svg Kije 4 533 100,17 km² Razem 40 945 612,85 km² Położenie geograficzne
Graniczy z powiatami:
kieleckim na północy i północnym wschodzie, buskim na wschodzie, kazimierskim na południu, miechowskim (woj. małopolskie) na zachodzie, jędrzejowskim na północy i północnym zachodzie.
Warto zobaczyć
edytujw Pińczowie
edytujZabytki Obraz Matki Bożej Mirowskiej Kaplica św. Anny Budynek dawnego zespołu klasztornego paulinów, obecnie Muzeum Regionalne Kościół św. Jana Ewangelisty Przed kościołem stoi dzwonnica zbudowana w latach 1685–1691 przez architekta Wojciecha Trybulskiego Pałac Wielopolskich w Pińczowie Dom Ariański (zwany również Drukarnią Ariańską) na Mirowie z przełomu XVI i XVII w. Obecnie mieści się tu oddział Archiwum Państwowego w Kielcach. Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, z lat 1914–1915 Cmentarz na "Zawięzieniu" przy ul. 11 Listopada w Pińczowie. Miejsce Pamięci Narodowej - historyczne miejsce straceń - dawna strzelnica sportowa Portal z herbem Jastrzębiec pochodzącym z rozebranego zamku w Pińczowie.
Dawny zespół klasztorny oo. paulinów, znajduje się na rogu Rynku. Opactwo w Pińczowie założył w 1449 kardynał Zbigniew Oleśnicki wraz z swym bratem Janem Głowaczem. W 1550 w okresie reformacji, Mikołaj Oleśnicki wygnał zakonników z miasta, a klasztor przekształcił w zbór kalwiński. W 1551 powstało w nim gimnazjum pińczowskie znane później w całej Polsce. Wyrokiem Trybunału Koronnego paulinom przywrócono zajęty przez Oleśnickiego majątek. Mnisi wrócili do Pińczowa w 1586. W 1819 klasztor uległ kasacji, a jego majątek przeszedł na własność rządu Królestwa Polskiego. W skład zespołu klasztornego wchodzi kościół farny pw. św. Jana Apostoła i Ewangelisty. Świątynia połączona jest przewiązką z dawnym budynkiem klasztornym, który powstał w XVII w. Do wnętrza budynku klasztornego prowadzi portal zwieńczony trójkątnym przyczółkiem z herbem Dębno Oleśnickich. W północnym skrzydle budynku znajduje się zegar słoneczny z 1723. Współcześnie w budynku mają swoją siedzibę: Muzeum Regionalne, Pińczowskie Samorządowe Centrum Kultury oraz kino Belweder.
Przed kościołem stoi dzwonnica zbudowana w latach 1685–1691 przez architekta Wojciecha Trybulskiego. Składa się ona z dwóch kondygnacji oddzielonych gzymsem. Całość nakrywa łamany dach namiotowy, zwieńczony iglicą z krzyżem. Od strony zachodniej, pod dachem, widoczna jest tarcza zegara. W dzwonnicy zawieszone są trzy gotyckie dzwony, noszące imiona: Jan, Fabian i Jutrzniak. W dolnej kondygnacji była kiedyś czynna brama cmentarna o dwóch kamiennych portalach, bowiem do końca XVIII w. tereny przy kościele i klasztorze były cmentarzem. W północnej ścianie dzwonnicy wmurowane są dwie tablice pamiątkowe. Starsza, wmurowana w 1933 w 250. rocznicę zwycięstwa Jana III Sobieskiego pod Wiedniem, młodsza, z 1998, upamiętnia osobę Józefa Piłsudskiego i jego pobyt w Pińczowie w 1914.[14]
Zespół klasztorny oo. reformatów na Mirowie. Pierwotny kościół ufundował w 1587 biskup krakowski Piotr Myszkowski. Jego bratanek Zygmunt w 1605 sprowadził do Pińczowa zakon reformatów. Po interwencji niechętnego reformatom zakonu bernardynów zostali oni zmuszeni do opuszczenia Mirowa, do którego powrócili w 1683. W międzyczasie w 1619 ukończono budowę kościoła. W latach 1910–1928 mieścił się tam szpital miejski. W 1928 klasztor reaktywowano. Klasztorny kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny jest budowlą jednonawową. Wzniesiono go w stylu późnorenesansowym. Do nawy z obydwu stron dobudowane są kwadratowe kaplice przykryte kopułami z latarnią. Północna kaplica nosi wezwanie św. Jana Nepomucena, południowa Pana Jezusa. Na fasadzie zachodniej umieszczony jest herb fundatorów Jastrzębiec. Prezbiterium posiada sklepienie kolebkowe z lunetami. Barokowy ołtarz główny pochodzi z 2. poł. XVII w. Za ołtarzem znajduje się oratorium zakonne. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVIII w. W jednym z ołtarzy bocznych znajduje się uznawany za cudowny obraz Matki Boskiej Mirowskiej. Pochodzi on z 2. poł. XVII w. Według tradycji miał go przywieźć z Rzymu margrabia Zygmunt Myszkowski. Na budynek klasztorny składają się trzy skrzydła połączone krużgankami. Wybudowano go w latach 1686–1706. Kaplica św. Anny wzniesiona w stylu manierystycznym w 1600. Dom Ariański (zwany również bezpodstawnie Drukarnią Ariańską) na Mirowie z przełomu XVI i XVII w. Obecnie mieści się w nim oddział Archiwum Państwowego w Kielcach. Do wnętrza prowadzi ozdobiony łacińską sentencją portal. Pałac Wielopolskich z 1789. Wzniesiony prawdopodobnie według projektu Franciszka Naxa. Jest to budynek piętrowy. Jego fasadę przyozdabiają wykonane w stiuku płaskorzeźby przedstawiające sceny z mitologii. Na fasadzie znajduje się także herb Franciszka Wielopolskiego. Pawilon ogrodowy w kształcie baszty z XVI w. wybudowany przez Santi Gucciego. Znajduje się w parku nieopodal pałacu Wielopolskich. Wzniesiono go na planie pięcioboku. Na nadprożu górnego portalu umieszczony jest herb Jastrzębiec rodu Myszkowskich. Pozostałości pińczowskiego zamku z XIII w., przebudowanego w XVI w. według projektu Santi Gucciego. Zamek został rozebrany na przełomie XVIII i XIX w. Cmentarz parafialny położony na południowym stoku wzgórza przy ulicy Grodziskowej. Założono go w końcu XVIII w. po zamknięciu cmentarza przy kościele paulinów. Najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z początku XIX w., a ich największe skupisko znajduje się na tzw. Starym Cmentarzu, będącym obecnie lapidarium rzeźby nagrobkowej (głównie klasycystycznej). Ustawione na postumentach obeliski i kolumny nakrywają wazony i urny ozdobione bogatym wystrojem roślinnym: powojem, bluszczem, liściem laurowym i polnymi kwiatami. Nagrobki zdobią herby, klepsydry i wierszowane napisy wykute w kamieniu, a także figury Matki Boskiej, Chrystusa, krucyfiksy i postacie świętych patronów zmarłych[15]. Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej, z lat 1914–1915, przylegający od wschodniej strony do cmentarza parafialnego. Spoczywa na nim 938 poległych żołnierzy, w tym ekshumowani i przeniesieni w 1937 z cmentarzy wojennych w Kijach i Skowronnie Górnym. Wśród pochowanych jest 9 żołnierzy z armii niemieckiej, 497 z rosyjskiej oraz 432 z armii austro-węgierskiej. W cmentarnej kaplicy znajduje się też marmurowa płyta upamiętniająca pięciu harcerzy pińczowskiego hufca Szarych Szeregów zamordowanych w 1943 przez Niemców: phm. Waldemara Kaczmarczyka ps. Krzak, l.20, phm. Janusza Laskowskiego ps. Szczerbo, l.20, phm. Czesława Lecha ps. Młot, l.22, phm. Zdzisława Marczewskiego ps. Giermek, l.22, ppor. Antoniego Piaseckiego ps. Kułak, l.26.[16] Cmentarz na „Zawięzieniu” przy ul. 11 Listopada w Pińczowie. Miejsce Pamięci Narodowej - historyczne miejsce straceń - dawna strzelnica sportowa. W latach 1939–1944 Gestapo, Żandarmeria i Ekspedycja Karna dokonywały wielu morderstw na Polakach. Rozstrzeliwano w tym miejscu i po zewnętrznej stronie muru więziennego. 1 lipca 1943 r. po rozstrzelaniu po murem więziennym zostali tu pochowani czterej instruktorzy harcerscy z Szarych Szeregów. Budynek z przełomu XVIII i XIX w. na al. Piłsudskiego. Jego fronton przyozdobiony jest portalem z herbem Jastrzębiec pochodzącym z rozebranego zamku. Synagoga Stara, wybudowana w latach 1594–1609. Jest jedną z najstarszych synagog zachowanych w Polsce. Ciuchcia Expres Ponidzie – atrakcja turystyczna, do Pińczowa dotarła w latach 20. XX w., łączyła Pińczów m.in. z Hajdaszkiem (dalej Jędrzejowiem i Szczucinem) i Kocmyrzowem. Obecnie czynna na trasie do Umianowic i dalej do Jędrzejowa lub Hajdaszka, szlak do Wiślicy jest nieprzejezdny, ale w planach jest uruchomienie, początkowo na odcinku Pińczów – Młodzawy.
poza Pińczowem
edytujnie ma