Powiat opolski (województwo opolskie)
Powiat opolski | |
Herb | |
Mapa | |
Informacje | |
Państwo | Polska |
Region | Województwo opolskie |
Powierzchnia | 1534,38 km² |
Ludność | około 125 000 |
Nr kierunkowy | 77 |
Kod pocztowy | 45-082 |
Strona internetowa |
Powiat opolski - powiat położony w południowej Polsce, w centralnej części województwa opolskiego, w dorzeczu rzeki Odry. Zajmuje on powierzchnię 1534,4 km² co stanowi blisko 1/6 powierzchni całego województwa. Siedzibą władz powiatu jest miasto Opole, nienależące jednak do powiatu opolskiego.
W skład powiatu opolskiego wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Niemodlin, Ozimek, Prószków, Tułowice
- gminy wiejskie: Chrząstowice, Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Łubniany, Murów, Popielów, Tarnów Opolski, Turawa
- miasta: Niemodlin, Ozimek, Prószków, Tułowice
Charakterystyka
edytujGeografia
edytujFauna i flora
edytujWystępujące tu gatunki zwierząt i roślin nie odbiegają mocno od flory i fauny zamieszkującej terytorium całej Polski.
Historia
edytujPo II wojnie światowej, na mocy układu poczdamskiego Śląsk, a z nim powiat opolski znalazł się w granicach Polski. Powiat opolski w pierwszych latach powojennych, czyli od roku 1945 należał do województwa śląsko-dąbrowskiego. W ramach przeprowadzonej po zakończeniu II wojny światowej reformy terytorialnej w 1950 roku powiat opolski włączony został do utworzonego województwa opolskiego. W skład powiatu wchodziły miasta: Krapkowice, Opole i Ozimek oraz gminy wiejskie: Chróścina, Chrząstowice, Czarnowąsy, Dąbrówka Dolna, Dobrzeń Wielki, Gosławice, Groszowice, Komprachcice, Kup, Łubniany, Murów, Nowa Wieś Królewska, Ozimek, Pokój, Popielów, Prószków, Przywory , Tarnów Opolski, Turawa, Wójtowa Wieś, Wrzoski, Zagwiździe. W roku 1975 nastąpiła reforma terytorialna, która likwidowała szczebel powiatu, jako jednostkę samorządu terytorialnego. Powiat opolski reaktywowano na mocy reformy terytorialnej w roku 1998, a oficjalnie funkcjonuje on od pierwszego stycznia 1999 r.
Gospodarka
edytujOkolice Opola wraz z miastem tworzą największy w województwie zurbanizowany zespół aglomeracyjny, który jest największym z czterech takich rejonów w opolskim. Rozwija się tu głównie przemysł, dający zatrudnienie 50% mieszkańców powiatu. Największym pracodawcą jest Elektrownia Opole S.A. w Brzeziu, pracująca dla krajowego systemu elektroenergetycznego. W Ozimku i okolicach oraz w Osowcu pracę oferują przemysł maszynowy i hutniczy. W Ozimku działają spółki holdingowe, które powstały w wyniku restrukturyzacji Huty Mała Panew. W Osowcu Fabryka Wyrobów Metalowych, sp.z o.o w Jedicach huta szkła "Jedlice".
Ponadto na terenie powiatu polskiego istnieje szereg zakładów rzemieślniczych wytwórczych i usługowych specjalizujących się w mechanice pojazdowej, pracach budowlanych i remontowych, małej i dużej gastronomii, stolarce meblowej i budowlanej(ok. 250 zakładów stolarskich), krawiectwie, ręcznym zdobieniu porcelany oraz hafcie artystycznym.
Dojazd
edytujRegiony
edytujMiasta
edytujAtrakcje turystyczne
edytujZabytki
edytujKościoły drewniane
edytujKościoły drewniane stanowią największą i najważniejszą grupę w zespole budownictwa drewnianego. Swoją pozycję zajmują nie tylko dzięki temu, że są najstarsze ale przede wszystkim dlatego, że w nich ujawniły się najlepsze rozwiązania trudnych technicznie konstrukcji. Na terenie powiatu, najciekawsze z nich znajdziemy w Czarnowąsach, Dobrzeniu Wielkim, Ochodzach, Popielowie, Zakrzowie Turawskim, Bierdzanach, Radomierowicach i Kolanowicach.
Kościoły murowane i klasztory
edytujBrynica – ponad 100 letni kościół parafialny p.w. św. Szczepana. Warto obejrzeć ołtarz główny z XVIII w. z rzeźbami św., św. Norberta, Jadwigi, Michała Archanioła, ołtarze boczne i ambonę zbudowaną ok.1700 r. Oprócz tego warto także zobaczyć zabytkowy kościół pw. WNMP w Niemodlinie, gdzie znajdziemy wiele zabytkowych użytków sakralnych (m.in. pochodzące z XIV wieku prezbiterium).
Zabytki kultury technicznej, naukowej, muzea
edytujW Prószkówie, na przeciwko zabudowań Pomologii znajduje się księgozbiór pierwszej w Europie Rolniczej Akademii Królewskiej, założonej w 1847 przez króla pruskiego Fryderyka Wielkiego. W Zagwiździu Fryderyk II w związku z kolonizacją i uprzemysłowieniem rejonu opolskiego wybudował w 1754 r. hutę żelaza.
Atrakcją turystyczną Ozimka jest zbudowany w 1827 r., najstarszy w Europie żelazny wiszący most. Ducha przeszłości można także poczuć w Izbie Muzealnej założonej przez Konrada Mientusa w Dańcu. Eksponaty dotyczą historii Śląska Opolskiego od dziejów pradawnych do dziś. W Luboszycach w Izbie regionalnej w Szkole Podstawowej im. Jan Bosko pokazano starą izbę lekcyjną i zachowane przedmioty gospodarstwa domowego. Oryginalność luboszyckiej izby polega na połączeniu funkcji klasy do nauczania przedmiotów z salą folklorystyczną. W Biadaczu w Gimnazjum, znajdziemy małe muzeum etnograficzne. W Tułowicach 1813 r., założono w fabrykę porcelany. Jej wyroby z okresu przedwojennego, a także współczesne cieszą się wielkim zainteresowaniem w całej Europie. (Tułowicki Porcelit nie produkuje już fajansu). W Karłowicach znajduje się dom, w którym mieszkał ks. Jan Dzierżon, badacz pszczół, ojciec i reformator nowoczesnego pszczelarstwa.
W Niemodlinie znajdziemy ratusz zbudowany w XIX w., aktualnie pełni funkcję budynku mieszkalnego ( Rynek nr 51 ). W Niemodlinie warto również zwrócić uwagę na mury miejskie, wzniesione na początku XV, do dziś przetrwał odcinek murów od strony południowej. Mury posiadały dwie bramy Opolską i Nyską, które zburzono w 1860r. Zachowały się pozostałości ganków strażniczych. W Rynku, należy zwrócić uwagę na budynek nr 1, utrzymany w stylu barokowym (XVIII). Dalej domy XIX –wieczne, które otaczają nietypowe dla śląskiej architektury centrum miasta. W Osowcu do dziś działają założone, w tym samym czasie co huta w Zagwiździu ( ok.1754 r.) zakłady metalowe.
Zamki i pałace
edytujDąbrowa - znajdziemy tu późnorenesansowy pałac, zbudowany w latach 1615 - 1617 przez Joachima von Tschetachau - Mettich. Przebudowany w latach 1894 - 1897 w stylu neorenesansowym, w wyniku czego pałac zmienił wygląd. Obok zamku znajduje się park z wieloma ciekawymi okazami drzew. Oprócz wspomnianego wcześniej pałacu w Dąbrowie, bardzo interesujące są także pałace w Niewodnikach, Prószkowie, Karłowicach, Tułowicach, Turawie i Zimnicach Małych.
Transport
edytujGłówne szlaki drogowe powiatu
edytuj- A4 Olszyna – Wrocław – Strzelce Op. – Medyka
- 45 Racibórz – ·Opole – Kluczbork – Złoczew,
- 46 Nysa – Niemodlin – Opole – Ozimek – Czestochowa
- 94 Strzelce Op. – Opole – Karczów – Brzeg – Wrocław,
- 463 Bierdzany – Ozimek – Zawadzkie
- 461 Kup – Jełowa
- 459 Opole – Skorogoszcz
- 458 Skorogoszcz – Popielów
- 457 Brzeg – Dobrzen Wlk.
- 454 Opole – Namysłów
- 435 Opole – Prady – DK 46
- 429 DW 435 Wawelno – Komprachcice – Prószków – DK 45
- 423 Opole – Krapkowice
- 414 Opole – Biała – Lubrza
- 405 Niemodlin – Korfantów
- 385 Grodków - Jaczowice
Główne szlaki kolejowe powiatu
edytuj- Wrocław – Brzeg – Opole – Strzelce Op. (Kedzierzyn-Kozle) – Katowice
- Opole – Jelcz – Wrocław
- Nysa – Opole – Częstochowa
- Opole – Kluczbork
Noclegi
edytujGastronomia
edytujBezpieczeństwo
edytujPoziom bezpieczeństwa powiatu jest porównywalny do ogólnopolskiego. W siedzibie powiatu - Opolu działa centrum powiadamiania ratunkowego, które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999. W największych miastach powiatu znajdują się komisariaty i obiekty medyczne, co powinno ułatwić problematykę całkowitego bezpieczeństwa turysty.