Powiat kętrzyński

Powiat kętrzyński znajduje się w województwie warmińsko-mazurskim przy granicy z Rosją. Siedzibą władz powiatu jest Kętrzyn.

Powierzchnia: 1212,97 km², Populacja: 62 283 W skład powiatu wchodzą:

gminy miejskie: Kętrzyn
gminy miejsko-wiejskie: Korsze, Reszel
gminy wiejskie: Barciany, Kętrzyn, Srokowo

Historia

Teren dzisiejszego powiatu kętrzyńskiego położony jest na obszarze historycznej Barcji. Od początku XIV w. na obszarze zajmowanym głównie przez lasy, rozpoczęła się akcja osadnicza, realizowana przez Krzyżaków. Historycy za czas największych działań zakonników uważają 3 i 4 dekadę XIV stulecia. W tym okresie założono zameczki i strażnice: Barten (Barciany) i Gierdawy (ob. Żeleznodorożnyj) obydwa w 1325 r., Leunenburg (Sątoczno) w 1326 r. i Rastenburg (Kętrzyn) w 1329 r. Wokół nich powstawały jedynie małe majątki rycerskie.

Ożywione działania zakonu ustały po porażce pod Grunwaldem, a chwilowy wzrost populacji niemieckiej można zaobserwować po wybuchu wojny trzynastoletniej (1453–1466). Wiek XVI i utworzenie lennych Polsce Prus Książęcych przyniósł dobrobyt związany ze złotym wiekiem Rzeczypospolitej. Ustał on jednak po wojnie polsko-szwedzkiej.

Po I rozbiorze Polski większość Mazur znalazła się pod panowaniem niemieckim. Podczas wojny siedmioletniej przez lata 1758–1762 okolicę okupowały wojska carskie. W dniach 20 czerwca 1807 roku do Kętrzyna przybył ze swoją dywizją poznańską gen. Jan Henryk Dąbrowski - przywódca powstania wielkopolskiego i uczestnik insurekcji kościuszkowskiej.

W okresie II wojny światowej w lesie przy Gierłoży działała kwatera Adolfa Hitlera – Wilczy Szaniec. Stanowiła ważne centrum dowodzenia w trakcie ataku na ZSRR. Przetrwała bombardowanie w 1942. Sporo uszkodzeń pojawiło się wraz z natarciem kontrofensywy sowieckiej w 1945 roku. Armia Czerwona ostrzelała też wtedy Kętrzyn czy Reszel. Po wyzwoleniu Polski przeprowadzono akcję przesiedleńczą, która całkowicie opustoszyła niektóre miejscowości jak np. Korsze. Na skutek działań wojennych uszkodzonych zostało 90% zabudowy miejscowości Barciany, 60% Srokowa, 40% Kętrzyna.

Po II wojnie światowej 16 sierpnia 1945 nastąpiło wytyczenie granicy państwowej z obwodem królewieckim. W epoce komunizmu rozwinęło się silnie rolnictwo. Utworzono wiele PGR-ów, a także sprowadzano pracowników do powoływanych przedsiębiorstw i spółek. Owocem tej wielkiej akcji jest np. osada-blokowisko Wopławki.

W latach 1975-1998 ziemie powiatu kętrzyńskiego należały do województwa olsztyńskiego.

Dojazd

Samolotem

Najbliższy duży port lotniczy znajduje się pod Olsztynem w miejscowości Szymany. Lotnisko to oddalone jest od Kętrzyna o 87 km. Obsługuje na chwilę obecną tylko loty z Krakowa i Londynu (Stansted).

Pociągiem

Z dworca Olsztyn Główny do stacji Sątopy-Samulewo i Korsze 5 razy dziennie kursują pociągi Polregio. Podróż do końca linii trwa nieco ponad godzinę. Ten sam przewoźnik oferuje połączenia do Kętrzyna, ale w Korszach trzeba przesiąść się do komunikacji zastępczej i przejechać kilkanaście km autobusem.

Warto zobaczyć

Pałac w Drogoszach
Wilczy Szaniec
Śluza w Leśniewie Górnym
Pałac w Prośnie
Zamek w Reszlu
Starówka i kościół św. Apostołów w Reszlu
Kościół ewangelicki w Srokowie
Ruiny Wieży Bismarcka w Srokowie
Kościół w Parysie
Jezioro Arklickie
Zamek krzyżacki w Barcianach
Gotycki kościół w Barcianach
Kościół św. Anny w Mołtajnach
Pałac w Kałkach
Pałac w Łężanach
Bazylika w Świętej Lipce
Jezioro Mój

Muzea

Muzeum Ziemi Mazurskiej w Owczarni
Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie

Szlaki

Green Velo - fragment liczącej 2000 km trasy przebiega z zachodu na wschód przez Korsze, Drogosze, Barciany i Srokowo. Cykliści w trakcie podróży przez powiat przejadą przez rzeki Sajna, Wilinka, Liwna, Guber i Omet, zbaczając lekko z trasy mogą zobaczyć barciański zamek, pałac w Drogoszach, kościół w Parysie czy Diablą Górę. Odcinek od Starego Dworu do Wikrowa i Kosakowa to pomnikowa aleja dębowa.