Podziemne miasto Osówka

Podziemne Miasto Osówka (koło Głuszycy w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Głuszyca, nad rzeką Bystrzycą,) to jeden z najciekawszych podziemnych kompleksów, wybudowanych przez III Rzeszę w Górach Sowich w ramach projektu RIESE (Olbrzym), udostępnionych dziś do zwiedzania. To wyjątkowy obiekt turystyczny.

Położenie geograficzne: 50° 40′ 17″ N, 16° 24′ 53″ E

Osówka Tunel/korytarz w podziemnym mieście Hitlera

Osówka Arsenał broni w podziemnym mieście Hitlera

https://www.atrakcyjne-wakacje-z-dzieckiem.pl/2018/06/podziemne-miasto-osowka.html?m=1

Geneza projektu

Państwa walczące z hitlerowskimi Niemcami („alianci”) pod koniec 1942 r. nasiliły naloty, bombardując niemieckie fabryki zbrojeniowe i ośrodki doświadczalne na terenie III Rzeszy. Kilka miesięcy później wojska niemieckie zaczęły odwrót na froncie wschodnim.

Po tych zdarzeniach przywódca nazistowskiej III Rzeszy Adolf Hitler w swojej siedzibie w Berghof podjął decyzję o rozpoczęciu gigantycznej podziemnej budowy na bezpiecznym, nie bombardowanym terenie Gór Sowich i regionu Wałbrzycha. Pracowali tu więźniowie z obozu Gross-Rosen i jeńcy wojenni, a także wysokiej klasy specjaliści z całej Europy.

Realizacja

Do placu budowy doprowadzono drogi oraz linie kolejowe. Drążono sztolnie, na powierzchni budowano bunkry. W wybetonowanych, ogrzewanych, strzeżonych przez wartowników podziemiach miało znaleźć schronienie do 20 000 uzbrojonych żołnierzy niemieckich, czyli średniej wielkości miasto, ale podziemne. Żołnierze, oprócz wykonywania swoich obowiązków, mieli wewnątrz podziemi chronić naukowców z zakresu fizyki i chemii, prowadzących prace prawdopodobnie związane z uranem i ciężką wodą, a zatem być może prace nad bombą atomową (?) czy reaktorem jądrowym (?).

Przerwanie prac

Na początku 1945 r., z powodu zbliżającej się ofensywy Armii Czerwonej i wojsk polskich, nacierających na Dolny Śląsk, przerwano trwające już półtora roku prace.

Niemcy wywieźli więźniów, pracowników i niektóre maszyny oraz zamaskowali podziemia (pozostawiając plac budowy na potrzeby ewentualnego powrotu) z ukrytymi depozytami z banków i wg niektórych informacji z tzw. „złotem wrocławskim”.

Po wojnie, w latach 1945-1947 Armia Czerwona, przedsiębiorstwa terenowe oraz okoliczna ludność wywieźli wszystko, co nadawało się do zagospodarowania.

Współczesne zagospodarowanie podziemi

Puste sztolnie straszyły, ale jednocześnie stały się miejscem wypraw dla odważnych, młodych ludzi. To oni szukali skarbów, złota oraz „bursztynowej komnaty”. Tych cennych rzeczy nie znaleziono, ale o niebezpiecznych wyprawach i tajemniczych eksploratorach podziemi wiele opowiadano.

W połowie lat 90. XX w. podziemia zabezpieczono i zagospodarowano, odtąd można je zwiedzać, ucząc się historii II wojny światowej. W jednej z komór umieszczono tablicę pamiątkową z nazwiskami osób, które przygotowały i udostępniły obiekt do zwiedzania.

Można oglądać podziemne wyrobiska o różnym stopniu zaawansowania budowy, wartownie z okienkami strzelniczymi, wyrzutniami granatów, lutniami górniczymi (rurami wentylacyjnymi), chodniki komunikacyjne z górnymi kanałami technologicznymi, zalane chodniki z podświetleniem wody, narzędzia i urządzenia, resztki broni z okresu wojny.

Zwiedza się podziemia oraz część naziemną.

W jednej z hal znajduje się wystawa uzbrojenia różnych armii na frontach II wojny światowej.

Zobaczyć można także wyjątkowy obiekt w Górach Sowich - wyżłobiona 50 metrów pod skałami gnejsowymi góry Osówka (716 m n.p.m) hala o wysokości 10 m, z oryginalnymi szalunkami, założonymi pod koniec 1944 r.

W środku lasu usytuowany jest żelbetonowy budynek prawdopodobnie naziemny centralny punkt dowodzenia, rampa kolejowa, składowisko materiałów budowlanych (w tym skamieniałe worki z cementem) oraz podziemny tunel prowadzący w kierunku szybu. W szybie miała jeździć winda towarowo-osobowa.

W tym samym lesie znajduje się betonowy monolit z piwnicami, różnego typu rurami, będący ponoć prototypem elektrowni jądrowej(?).

Zwiedzanie

Obecnie obiekt jest dostępny dla turystów w różnym wieku i o różnej kondycji. W celu poznania historii utworzono różne trasy turystyczne pod ziemią i na powierzchni ziemi: historyczna (czas zwiedzania ok. 1 godz.), ekstremalna (ok. 1,5 godz.), edukacyjna (szczególnie dla dzieci, ok. 2 godz.), „ekspedycja Riesie”, naziemna.

Podziemia można zwiedzać cały rok dzięki nowoczesnemu zapleczu turystycznemu.

W budynku centrum obsługi turystycznej znajduje się restauracja, serwująca dania „domowe”, desery: ciasta, kawę, lody i napoje.

Turystów z innych krajów oprowadzą przewodnicy mówiący w ich języku.

Będąc w okolicy z całą pewnością warto przeznaczyć kilka godzin na odkrycie tajemnic tego niecodziennego podziemnego miasta.

Informacje turystyczne

Podziemne miasto OSÓWKA Centrum Obsługi Turystycznej Świerkowa 29 d, Sierpnica, 58-340 Głuszyca biuro@osowka.pl tel. 74 84 56 220 www.osowka.pl (tam również cennik i godziny zwiedzania)

Więcej zdjęć znajdziemy w commons w kategorii „Podziemne Miasto Hitlera”.