Podhale

Podhale – region historyczno-kulturowy w południowej Polsce u północnego podnóża Tatr, w dorzeczu górnego Dunajca z wyłączeniem obszarów leżących na prawym brzegu Białki i prawym brzegu Dunajca, poniżej ujścia Białki.

Historyczną stolicą regionu jest Nowy Targ, będący obecnie największym miastem Podhala i jednym z największych w województwie małopolskim. Oprócz niego do innych ważnych miejscowości należą: Zakopane, Szaflary i Biały Dunajec.

Położenie i klimat

Północną granicę Podhala stanowią Grce, a południową (zwaną "Skalnym Podhalem") wyznaczają miejscowości Bukowina Tatrzańska, Brzegi, Łysa Polana, Zakopane, Kiry, Witów, Chochołów i Koniówka.

Przedwojenna mapa fizyczna Podhala

Podhale obejmuje swym zasięgiem m.in.:

• gmina Biały Dunajec;
• gmina Bukowina Tatrzańska;
• gmina Bystra-Sidzina;
• gmina Czarny Dunajec;
• gmina Czorsztyn;
• gmina Kościelisko;
• Nowy Targ;
• gmina Nowy Targ;
• gmina Poronin;
• gmina Raba Wyżna;
• gmina Szaflary;
• gmina Spytkowice;
• Zakopane.

Wysokości bezwzględne tej krainy wahają się od 600 do 900 m n.p.m. Zimy są tutaj mroźne ze średnią temperaturą stycznia -6 °C i częstymi zamgleniami, lata natomiast – stosunkowo ciepłe (ze średnią temperaturą lipca 16 °C) i suche.

Kultura

Bogata kultura ludowa rozwinęła się wśród wolnej od dawna od powinności pańszczyźnianych ludności góralskiej. Podobnie jak w przypadku ludności kurpiowskiej i łowickiej, miało to związek z jej znaczną swobodą.

Zabytki i atrakcje

Willa "Oksza" w Zakopanem

• Nowy Targ (Gorczański Park Narodowy, Muzeum Podhalańskie, drewniany kościół św. Anny, rynek z ratuszem)
• Zakopane (Gubałówka, Muzeum Tatrzańskie, Muzeum Przyrodnicze TPN, drewniane wille, ulica Krupówki, Wielka Krokiew, Kasprowy Wierch)
• Zespół klasztorny, rynek i muzeum w Starym Sączu
• Drewniana zabudowa Chochołowa
• Spa termalne w Chochołowie, Szaflarach i Bukowinie Tatrzańskiej
• Skałki Dursztyńskie

• 

  Rynek w Starym Sączu

  Rezerwat przyrody "Przełom Białki"
• Pałac Głowińskich i kościół w Rabie Wyżnej
• Dwór Tetmajerów i kościół w Łopusznej
• Dolina Kościeliska i kościół w Kościelisku
• Remiza OSP Dzianisz Dolny i kościół w Dzianiszu
• Kaplica św. Anny w Witowie
• Zabytkowe wiejskie kościoły z drewna (np. w Harklowej, Zębie czy Spytkowicach)
• Drewniany kościół w Dębnie (obiekt z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO)
• Tatrzański i Gorczański Park Narodowy
• Rzeki Czarny Dunajec, Biały Dunajec i Białka

Bezpieczeństwo

Nad bezpieczeństwem oprócz własnej profilaktyki, czuwają różne służby do których należą policja, straż pożarna, pogotowie ratunkowe, GOPR, pogotowie energetyczne, gazowe, wodociągowe i wiele innych. Informacje o najbliższej placówce danej służby można znaleźć np. na stronie internetowej gminy, w której aktualnie się znajdujemy lub dzwoniąc pod numer 112.