Ostrów Mazowiecka

Ostrów Mazowiecka (do 1926 Ostrów) – miasto w Polsce, na Mazowszu, stolica powiatu ostrowskiego i gminy wiejskiej Ostrów Mazowiecka, nad rzeką Strugą.

Ostrów Mazowiecka
Ratusz
Herb
Mapa
Informacje
Państwo	Polska
Region	Województwo mazowieckie
Powierzchnia	22,09 km²
Wysokość	110 m n.p.m.
Ludność	22 013
Nr kierunkowy	(+48) 29
Kod pocztowy	07-300, 07-302

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 52°48′10.5″N 21°53′30.9″E

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa ostrołęckiego.

Historia

Podczas gdy Mazowszanie zakładali znaczne grody na wschodnich rubieżach swojego terytorium, prosperujące Klukowicze, Brześć nad Bugiem etc., Ostrowi jeszcze nie było; założono ją późno – w wieku XIV i było to na tzw. surowym korzeniu, a nie w miejscu wcześniejszego osadnictwa. Ten stan to wynik położenia okolic Ostrowi na „płonącym pograniczu”, w obszarze wieleset lat penetrowanym, rabowanym przez Jaćwingów i Litwinów, którzy to wielokrotnie pustoszyli północ i wschód Mazowsza.

Za panowania Ziemowita III, w 1377 na zjeździe możnych mazowieckich w Sochaczewie, powołano do istnienia kasztelanię ostrowską – została częścią nowo tworzonej ziemi nurskiej.

Obszar tej ziemi ustalono na ok. 3500 km², a jej terytorium oddano w zarząd trzem Komesom grodowym:

• ostrowskiemu 500 km²,
• kamienieckiemu 2000 km²,
• nurskiemu 1000 km².

Ustalenia z Sochaczewa, są pierwszym dokumentem kodyfikującym prawa dla Księstwa Mazowieckiego, w tym ustalające podział administracyjny kraju na kasztelanie.

Dzięki opiece pana ziemi nurskiej Janusza Starszego Ostrowia (jeszcze wtedy wieś) rozwijała się szybko stając się na tle ówczesnego wschodniego Mazowsza znaczącą osadą. W takich warunkach książę wybrał leżącą blisko centrum ziemi nurskiej i komunikacyjnej arterii Bugu, Ostrów na siedzibę Komesa. Kasztelan na grodzie w Ostrowi kierował administracją gospodarczą (ściąganiem danin/podatków), obroną, pełnił funkcje sądownicze na podległym sobie terenie; podlegali mu też: chorąży, wojski, sędzia grodowy, włodarz.

Kasztelański okres historii miasta ma swoje odbicie w herbie miejskim, Ostrew jest bowiem nieodłącznym elementem fortyfikowania drewnianych grodów typowych dla terenów lesistych.

Prawa miejskie oparte o wzór chełmiński nadał w 1434 r. Bolesław IV. Jednocześnie zwolnił on nowo kreowanych mieszczan z podatków na 12 lat. Książęta posiadali w Ostrowi dwór-rezydencję użytkowali go kolejno Janusz I i Bolesław IV. Od roku 1461 pojawiła się w Ostrowi szkoła realizująca program Trivium.

W 1514 r. od Anny mazowieckiej miasto otrzymało przywilej na 4 jarmarki rocznie i 1 targ tygodniowo. Dzięki korzystnemu położeniu przy szlakach handlowych mądrej polityce książęcej, zabezpieczeniu od najazdów litewskich w latach 20. XVI stulecia miasto osiągnęło liczbę 3000 mieszkańców. Po licznych wojnach ponownie taką liczbę mieszkańców Ostrowia posiadała dopiero w schyłku I połowy XIX stulecia. Dla porównania, w 1510 r. stołeczna Warszawa ze wszystkimi przedmieściami wraz z Pragą była zamieszkana przez ok. 4700 osób, więc innymi słowy w podobnym czasie ludność miasta Ostrowi równa była 64% populacji stolicy państwa mazowieckiego.

Rok 1526 to inkorporacja kasztelanii ostrowskiej do Królestwa Polskiego. W XVI–XVIII wieku starostwo grodowe, zniszczone w XVII wieku, w tym okresie osiedlają się tu pierwsi Żydzi.

Pomnik Żołnierza i Partyzanta

W czasach zaboru rosyjskiego mieszkańcy miasta i okolic brali udział we wszystkich powstaniach narodowych, często płacąc za to cenę, np. zsyłki na Sybir. Od 1867 siedziba powiatu, pod koniec XIX wieku miasto przeżywa ożywienie gospodarcze. W 1926 zatwierdzono obecną nazwę miasta Ostrów Mazowiecka. W czasie okupacji niemieckiej w mieście i okolicy liczne zbrodnie hitlerowskie, w Grądach i Komorowie powstały obozy dla jeńców radzieckich. Miasto zostało zniszczone w 60% w trakcie II wojny światowej.

Po 1945 rozwój przemysłu, w 1963 działała filia Warszawskich Zakładów Telewizyjnych, w 1974 zakłady mechaniczne i kombinat mleczarski, w 1976 fabryka mebli.

W 1975 r., w wyniku zmian administracyjnych, Ostrów przestała być siedzibą powiatu, w 1999 została nią ponownie.

Dojazd

Samolotem

Około 10 km na północny zachód od miasta znajduje się lądowisko Ostrów Mazowiecka-Grądy.

Pociągiem

W mieście znajduje się stacja kolejowa Ostrów Mazowiecka. Stacja jest nieczynna. Obecnie nie można dojechać koleją do Ostrowi Mazowieckiej.

Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika

Samochodem

Ostrów Mazowiecka jest ważnym węzłem komunikacyjnym.

Odległości od innych miast:

• 42 km – Ostrołęka
• 44 km – Łomża
• 82 km – Siedlce
• 85 km – Warszawa
• 91 km – Ciechanów
• 95 km – Białystok

Statkiem

Park miejski im. św. Jana Pawła II

Komunikacja

W Ostrowi Mazowieckiej kursuje 5 linii autobusowych:

• 1 – Mieczkowskiego – Komorowo Jed. Wojskowa,
• 2 – Mieczkowskiego – Mieczkowskiego,
• 3 – Mieczkowskiego – Mieczkowskiego,
• 4 – Akacjowa Bukowa – Mieczkowskiego,
• 5 – Mieczkowskiego – Mieczkowskiego.

Flaga Ostrowi Mazowieckiej

Warto zobaczyć

• Kościół Wniebowzięcia NMP z 1893 roku,
• Neobarokowy ratusz z 1927 roku,
• Drewnianą kaplicę z 1830 roku,
• Halę targową z lat 1902–1903,
• Park miejski im. św. Jana Pawła II.

Najbliższe okolice

• Brok, w odległości około 13 km, w nim m.in.:
  • Ruiny zamku biskupów płockich,
  • Gotycko-renesansowy kościół św. Andrzeja Apostoła.

Oświata

Szkoły podstawowe

• Szkoła Podstawowa nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
• Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II
• Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Korczaka
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. 18 Pułku Artylerii Lekkiej
• Społeczna Szkoła Muzyczna I stopnia

Szkoły gimnazjalne

• Gimnazjum Publiczne nr 1
• Gimnazjum Publiczne nr 2
• Gimnazjum Publiczne nr 3
• Gimnazjum Publiczne nr 4

Zespoły szkół publicznych (podstawowa i gimnazjum)

• Zespół Szkół Publicznych nr 1 im. Papieża Jana Pawła II (Szkoła Podstawowa nr 2 i Gimnazjum Publiczne nr 2)
• Zespół Szkół Publicznych nr 2 (Szkoła Podstawowa nr 4 i Gimnazjum Publiczne nr 4)
• Zespół Szkół Publicznych nr 3 (Szkoła Podstawowa nr 3 i Gimnazjum Publiczne nr 3)

Szkoły ponadgimnazjalne

• Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika
• Zespół Szkół nr 1 im. rtm. Witolda Pileckiego
• Zespół Szkół nr 2 im. Powstańców Styczniowych
• Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Starym Lubiejewie

Do końca XX wieku w mieście funkcjonowało tylko jedno Liceum Ogólnokształcące, jednak zapotrzebowanie na taki profil szkoły skłonił dyrekcję ZS 1 i ZS 2 do wprowadzenia profili ogólnych do swoich placówek, i nazwanie ich Liceami.

• Szkoła Podchorążych Piechoty w II RP.

Noclegi

• 17 hotel***
• Hotel Dworek Nad Stawem***
• Hotel Słowianka
• Apartament Centrum
• Zajazd Skalny
• Zajazd Mazowiecki
• Akacjowa Hotel

• Zajazd „Cobra”

Kontakt

Najłatwiej skontaktować się z urzędami, ośrodkami kultury oraz służbami ratowniczymi, nr kierunkowy to (+48) 29.