Nowy Tomyśl

Nowy Tomyśl – miasto w Polsce, w zachodniej części województwa wielkopolskiego, w powiecie nowotomyskim, siedziba powiatu, leży nad rzeką Szarka, dopływem Obry, w dorzeczu Odry.

Nowy Tomyśl, dom murowany, koniec XVIII w., pl. Niepodległości 21

Nowy Tomyśl, kościół parafialny pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, murowany, 1896 r., ul. Piłsudskiego

Nowy Tomyśl, dawny ratusz, obecnie sąd rejonowy, murowany, z 1879 r., pl. Niepodległości

Nowy Tomyśl, największy wiklinowy kosz świata

Charakterystyka

Nowy Tomyśl leży w województwie wielkopolskim, na osi Warszawa-Poznań-Berlin. Przez gminę przebiega autostrada A2 (od granicy z Niemcami w Świecku przez Poznań, Konin i Warszawę. W okolicach Strykowa pod Łodzią krzyżuje się z autostradą A1 (węzeł Łódź Północ),część drogi krajowej nr 2. Przebiega tu także międzynarodowa linia kolejowa E 20.

Położenie geograficzne: 52°19′02″N 16°07′18″E

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa poznańskiego.

Wieś Tomyśl, położona pośród wielkich kompleksów leśnych była znana już w średniowieczu. W XVIII w. w okolicach Tomyśla osiedlać się zaczęli osadnicy olęderscy, sprowadzani przez właścicieli tych ziem. Byli to głównie protestanci z Brandenburgii, Śląska i Pomorza, dla nich w 1780 r. zbudowano zbór ewangelicki. Kilka lat później Feliks Szołdrski, właściciel wsi, postanowił lokować koło kościoła nowe miasto. 8 kwietnia 1786 r. król Stanisław August Poniatowski nadał prawa miejskie i nazwę Nowy Tomyśl. Wieś nazywano odtąd Starym Tomyślem. Kilka lat po lokacji miasto znalazło się w zaborze pruskim.

Pod koniec XIX w. było to jedyne w Wielkopolsce miasto bez kościoła katolickiego, katolicy należeli do parafii w odległym o 8 km Wytomyślu.

Pierwsze plantacje chmielu w okolicach Nowego Tomyśla pojawiły się pod koniec drugiego dziesięciolecia XIX w., a do jego intensywnego rozwoju w II połowie XIX w. przyczynił się niemiecki kupiec pochodzenia żydowskiego – Józef Jakub Flatau. Nowotomyski chmiel był wtedy wykorzystywany jako surowiec nie tylko w lokalnych browarach (m.in. do produkcji słynnego piwa grodziskiego), ale także eksportowany do innych regionów Prus, a nawet za granicę.

W całym kraju Nowy Tomyśl słynie też jako miasto wikliniarzy. Tradycje te sięgają co prawda prawie 400 lat wstecz, ale wikliniarstwo znacząco rozwinęło się dopiero w końcu XIX w., kiedy w te okolice sprowadzono z Ameryki Północnej specjalne odmiany wikliny.

W całym mieście na ulicach widzimy przykłady wyrobów dekoracyjnych z wikliny: gigantyczny kosz, igloo, muszla koncertowa a nawet samochód „trabant” – miejsce, w którym obowiązkowo turyści robią pamiątkowe zdjęcia. A zaczęło się od Światowego Festiwalu Wikliny i Plecionkarstwa do zaistnienia którego w sierpniu 2008 r. przyczynił się Andrzej Pawlak. Festiwal zakończył się sukcesem, miasto stało się znane w świecie np. w Afryce, ale następna edycja została zorganizowana po 3 latach. W końcu sierpnia 2015 r. odbyła się jego 3. edycja.

W 1985 r. założono tutaj Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa (oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie).

Dojazd

Samolotem

Port lotniczy Poznań-Ławica

Samochodem

Z Poznania autostradą A2, zjazd na węźle Nowy Tomyśl. Ze Szreniawy w kierunku: Stęszew – Buk – Nowy Tomyśl.

Warto zobaczyć

• Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa – pierwotnie zbór ewangelicki z 1780 r., na planie równoramiennego krzyża greckiego
• Ratusz z 1879 r., obecnie siedziba sądu
• Poczta z 1884 r. przy ul. Piłsudskiego
• Kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy z 1895 r.

Festiwale, imprezy

W ostatni weekend wakacji organizowany jest Jarmark Chmielo-Wikliniarski.

Informacje turystyczne

Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa (oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie) istnieje od 1985 r. Na potrzeby powstałej placówki przeznaczono dwa obiekty: zrekonstruowany holenderski zabytkowy budynek mieszkalny z końca XVIII wieku, który stanowi główną siedzibę Muzeum i jest miejscem prezentacji obydwu wystaw stałych oraz drewniany stylizowany budynek – tzw. Dworek Myśliwski postawiony w 1977 r. będący miejscem prezentacji organizowanych cyklicznie wystaw czasowych o różnej tematyce oraz stałej ekspozycji przyrodniczej. Obydwa budynki otacza teren o powierzchni 1,75 ha, na którym znajdują się ekspozycje botaniczne oraz prezentowane są artystyczne formy przestrzenne z wikliny. Całość znajduje się na terenie Parku Miejskiego. Muzeum znajduje się w rejonie o długoletniej tradycji uprawy wikliny i chmielu. Muzeum przy ul. Topolowej 10 (tel. 61 44 22 31), czynne (jak ogromna większość muzeów w kraju) oprócz poniedziałków: w sezonie zimowym (1 listopada – 31 marca): wt. – pt.: 9.00 – 15.00 sob. – niedz.: 11.00 – 15.00 w sezonie letnim (2 kwietnia – 31 października): wt. – sob.: 9.00 – 17.00, niedz.: 13.00 – 18.00 Bilet normalny 5 zł, ulgowy 3 zł. Przewodnik 30 zł. Pokaz wyplatania wikliny 60 zł.

Zobacz też