Mołdawia

Mołdawia
Flaga
Lokalizacja
Informacje
Stolica	Kiszyniów
Ustrój	republika
Waluta	lej mołdawski (MDL)
Strefa czasowa	UTC +2 – zima UTC +3 – lato
Powierzchnia	33 843 km²
Liczba ludności	2 603 813
Język urzędowy	rumuński
Religia dominująca	prawosławie
Kod telefoniczny	+373
Kod samochodowy	MD
Domena internetowa	.md

Mołdawia (rum. Moldova) – państwo europejskie położone na terenach historycznej Besarabii. Graniczy z Ukrainą, Naddniestrzem i Rumunią. W jej skład wchodzi także autonomiczna republika Gagauzja, gdzie językami urzędowymi są obok rumuńskiego gagauski i rosyjski, choć sami Rosjanie stanowią niewielką część ludności tego obszaru. Rdzenną ludność Gagauzji (Gagauz Yeri) (ponad 80%) stanowią Gagauzi – tureckojęzyczni prawosławni chrześcijanie.

Charakterystyka

Geografia

Mołdawia zajmuje międzyrzecze Dniestru i Prutu (Besarabia). Na lewym brzegu leży Naddniestrze, de facto kontrolujące swoje terytorium. Powierzchnia równinna, pocięta głębokimi dolinami rzecznymi i wąwozami. Występuje kras. Średnia wysokość terenu to 147 m. Ponad 75% powierzchni na wysokości poniżej 200 m.

Większość powierzchni kraju zajmuje Wyżyna Besarabska, w której skład wchodzą m.in. Wyżyna Naddniestrzańska (najwyższy punkt 349 m n.p.m.), Wyżyna Środkowomołdawska (430 m n.p.m.) i Wyżyna Tyhecka (301 m n.p.m.). Południowych granic kraju sięga Nizina Czarnomorska.

Klimat

Klimat umiarkowany kontynentalny, na południu suchy, ze stosunkowo łagodną zimą i długim gorącym latem. Średnia temperatura w styczniu od –5°C na północy do –3°C na południu, w lipcu odpowiednio 19°C i 22°C (w Kiszyniowie absolutne minimum –30°C, maksimum 39°C). Roczna suma opadów 400 mm na południu do 560 mm na północy. Opady głównie wiosenno-letnie o charakterze ulew. Pokrywa śnieżna ustala się jedynie podczas najchłodniejszych zim. Przeważają wiatry północno-zachodnie. Zimą częste odwilże.

Fauna i flora

Świat zwierząt typowy dla europejskich lasów mieszanych. W lasach żyją jelenie, dziki, a do mniejszych gatunków ssaków należą lisy, borsuki, wiewiórki i kuny. Do ptaków należą głównie kosy, sroki i słowiki. Na obszarach bezleśnych występuje zwierzyna drobna, którą reprezentują liczne gryzonie. Do ptaków stepowych należą skowronki, przepiórki i kuropatwy.

Na południu kraju znajduje się Rezerwat Kodry (ponad 5 tys. ha) utworzony w 1971 roku dla ochrony kompleksu lasów liściastych, oraz ochrony gatunków zwierząt takich jak maral i jeleń.

Szata roślinna Mołdawii odbiega od typowej formacji roślinnej środkowej i zachodniej części Europy. Dominującą formacją roślinną Mołdawii są stepy i lasostepy. Obecnie jednak prawie w całości obszar dawnych stepów kwietnych, jak i ostnicowych zajęły pola uprawne i łąki, które zajmują znaczną część powierzchni kraju. Mołdawia jest krajem bardzo słabo zalesionym, gdzie łączy udział lasów to jedynie 9% powierzchni kraju. Obszary nie występują w formie kompleksów jak to jest w przypadku Polski, Niemiec czy innych krajów Europy Zachodniej czy Północnej. Obszary leśne występują w ze stepami i jako lasy łęgowe rosnące nad rzekami. Obszary leśne skupiają się głównie w paśmie Kodrów na południu kraju. Występują wyłącznie lasy liściaste gdzie dominuje buk, dąb, grab i inne gatunki jak jesion czy lipa. W lasach łęgowych rosną topole i wierzby.

Podział administracyjny

Obszar Mołdawii podzielony jest na 32 regiony oraz 5 miast wydzielonych. Poza tym w jej skład wchodzi terytorium autonomiczne – Gagauzja oraz Naddniestrza – obszar, który po wojnie w latach 90. XX wieku ogłosił secesję i gdzie nie jest sprawowana władza konstytucyjna z Kiszyniowa.

Podział administracyjny Mołdawii

1. Anenii Noi
2. Basarabeasca
3. Briceni
4. Cahul
5. Cantemir
6. Călărași
7. Căușeni
8. Cimişlia
9. Criuleni
10. Dondușeni
11. Drochia
12. Edineţ
13. Falești
14. Florești
15. Glodeni
16. Hîncești
17. Ialoveni
18. Leova
19. Nisporeni
20. Ocniţa
21. Orhei
22. Rezina
23. Rîșcani
24. Sîngerei
25. Soroca
26. Strășeni
27. Șoldănești
28. Ștefan Vodă
29. Taraclia
30. Telenești
31. Ungheni

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2012 roku Mołdawia posiadała ponad 50 miast (w tym 8 miast na terenie nieuznawanego na arenie międzynarodowej, ale w praktyce niezależnego Naddniestrza) o ludności przekraczającej 5 tys. mieszkańców. Stolica kraju Kiszyniów jako jedyne miasto liczyło ponad pół miliona mieszkańców; 2 miasta z ludnością 100÷500 tys.; 1 miasto z ludnością 50÷100 tys., 7 miast z ludnością 25÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 25 tys. mieszkańców.

• Kiszyniów
• Bielce
• Soroki
• Kaguł
• Bendery
• Rybnica
• Orgiejów
• Komrat

Dojazd

Samolotem

W Mołdawii znajduje się międzynarodowy port lotniczy Kiszyniów oraz kilka mniejszych w kraju. Z Polski można dostać się z Warszawy Polskimi Liniami Lotniczymi LOT.

Pociągiem

Istnieje bezpośrednie połączenie z Polski, z Warszawy i Przemyśla, jednak podróż trwa bardzo długo i korzystniej pod względem czasowym jest skorzystać z połączeń łączonych.

Samochodem

Bardzo kiepski (na południu) stan dróg w Mołdawii skutecznie utrudnia podróżowanie. Szczególnie uważać należy przy wjazdach do mniejszych miejscowości i wiosek, gdzie dziury w drogach bywają ogromnie i niebezpieczne. Często spotyka się brak oznaczenia poziomego na jezdniach, co szczególnie spowalnia podróżowanie w nocy. Jezdnie są raczej szerokie, co nieco polepsza warunki podróżowania i daje miejsce na omijanie przeszkód i dziur. Z roku na rok też stan dróg w Mołdawii nieco się poprawia. W północnej części kraju drogi są podobne do polskich.

W większych miastach przy większym ruchu samochodów należy bardzo uważać, gdyż zasady ruchu drogowego nie zawsze są tam przestrzegane przez innych kierowców i pieszych. Sygnalizacja świetlna jest rozmieszczona na skrzyżowaniach nieco inaczej niż u nas (sygnalizatory umieszczone są po drugiej stronie skrzyżowania, naprzeciwko naszej pozycji), często spotyka się sygnalizatory poziome.

Benzyna jest generalnie gorszej jakości, spotyka się stacje z dystrybutorami z paliwem ze standardowo spotykaną liczbą oktanową (95 i 98), ale także czasem dystrybutory z paliwem z liczbą oktanową wyższą i niższą od standardowych wartości. LPG również jest dostępny na stacjach paliw w Mołdawii, jednak stacje takie zdarzają się nieco rzadziej i zwykle w większych/ ważniejszych miejscowościach. Cena benzyny jest stosunkowo niska, tak samo niewielka jest różnica między paliwem 95 i 98, stąd, biorąc pod uwagę jego słabą jakość, polecane jest tankowanie benzyny o liczbie oktanowej 98. Stacje benzynowe w Mołdawii należą głównie do dwóch producentów paliw – rosyjskiego Łukoil i rumuńskiego Rompetrol. Stacje te zorganizowane są podobnie jak w Polsce i z każdym rokiem ich ilość i wyposażenie znacznie się poprawia. Jedyną różnicą jest słaba dostępność toalet na stacjach benzynowych.

Mieszkańcy państw UE, Szwajcarii, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Japonii nie potrzebują wizy na wjazd i pobyt do 90 dni na terytorium Republiki Mołdawii. Polacy przy wjeździe muszą jednak okazać paszport, którego termin ważności jest dłuższy od zamierzonego pobytu (przepisy nie określają jednak minimalnego okresu ważności). Przy pobytach przekraczających 3 miesiące należy uzyskać pozwolenie na pobyt czasowy. Na niektórych przejściach granicznych na wschodniej i południowej granicy nie ma punktów kontroli granicznej Republiki Mołdawii. Więcej informacji o przepisach w Mołdawii znajdziesz na specjalnej stronie MSZ.

Honorowane są międzynarodowe polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych, jeżeli swym zasięgiem obejmują Mołdawię. Ubezpieczenia osobowe nie są wymagane, natomiast ubezpieczenie komunikacyjne OC jest obowiązkowe. Istnieje możliwość ubezpieczenia się w tutejszych towarzystwach. Z doświadczenia, należy koniecznie sprawdzić, czy w tzw. zieloną kartę mamy Mołdawię wpisaną. W przypadku kontroli drogowej przez policję, zielona karta jest pierwszym dokumentem, o który zostaniemy zapytani.

Autobusem

Do Mołdawii kursują raz w tygodniu, z Warszawy i Wrocławia, autobusy międzynarodowej sieci.

Transport

Sieć kolejowa jest bardzo słabo rozwinięta (1455 km), a pociągi kursują bardzo wolno (pociąg jadący z Warszawy trasę od północnej granicy Republiki Mołdawii przez Ungheni do Kiszyniowa pokonuje w ciągu 10 godz.). Jakość dróg w Mołdawii pozostawia wiele do życzenia, łączna długość dróg samochodowych to 15,5 tys. km (z tego o twardej nawierzchni 12,8 tys. km). Można także żeglować po Dniestrze.

Porozumiewanie się

Język mołdawski to język z grupy języków wschodnioromańskich, który bywa zazwyczaj utożsamiany z językiem rumuńskim lub uważany za jego odmianę (dialekt). Między urzędowym językiem mołdawskim a urzędowym językiem rumuńskim nie występują jednak żadne różnice. W Rumunii dialekt mołdawski uważany jest powszechnie za jeden z dialektów języka rumuńskiego i nie posiada statusu oficjalnego. Liczbę osób posługujących się dialektem mołdawskim w Rumunii szacuje się na 6-7 mln. Całkiem przydatne są wszelkie rozmówki polsko-rumuńskie. W polskich księgarniach można pojedyncze takie wydania znaleźć, ale nie ma ich zbyt wiele. Na miejscu ciężko się w takie rozmówki zaopatrzyć, w księgarniach i kioskach spotkać można za to bez problemu rozmówki angielsko-rumuńskie. Podobnie wygląda dostępność słowników i innych książek przydatnych do nauki języka – podręczniki i słowniki z polskim tłumaczeniem należą do rzadkości lub nie można ich kupić wcale.

Drugim, nieoficjalnym, językiem Mołdawii, jest rosyjski. Jego znajomością może pochwalić się ponad 90% obywateli, wśród których dla wielu osób jest to jedyny język, ponieważ ponad 30% Mołdawian nie zna języka urzędowego (mołdawskiego/rumuńskiego).

Zakupy

Walutą obowiązującą w Mołdawii jest lej mołdawski, który dzieli się na 100 bani. Aktualny kurs leja mołdawskiego wynosi 1 MDL = 0,21464 PLN (stan na dzień 5 maja 2021).

Walutę należy wymieniać w kantorach, których jest stosunkowo dużo. Większość kantorów, podobnie jak banki, pracuje od 10.00 do 18.00; niektóre (w dużych miastach) pracują non stop. Przed wymianą należy sprawdzić kurs walut w kilku kantorach, ponieważ może się on znacznie różnić. Niektóre kantory, oferujące atrakcyjny na pierwszy rzut oka kurs wymiany, pobierają 2 procentową prowizję niwelującą różnicę. Przy wyborze kantoru przed wymianą waluty warto też zapytać miejscowe, zaufane osoby, który najlepiej wybrać. Nie ma też preferencji, czy lepiej wymieniać dolary, czy euro, obie waluty bez problemu można wymienić we wszystkich właściwie kantorach.

Zakwaterowanie

Sieć miejsc noclegowych jest dość słabo rozwinięta, jednak w każdym mieście w Mołdawii można znaleźć hotel. Ceny od ok. 120 MDL (25 PLN) za osobę za noc. W miejscowościach turystycznych funkcjonują też kwatery prywatne. Jednak w większości mniejszych miejscowości trudno znaleźć nocleg. Standard jest bardzo różny, dlatego warto obejrzeć pokój wcześniej oraz zapytać się o ciepłą wodę. Zdarza się, że nie wszystkie pokoje mają ją w standardzie. Zazwyczaj nie ma problemu z miejscem i pozwoleniem na rozbicie namiotu. Couchsurfing nie jest zbyt popularny ze względu na niezbyt łatwe warunki mieszkaniowe w Mołdawii, jednak można tą drogą znaleźć nocleg.

Oczywiście alternatywą jest spanie na dziko.

Bezpieczeństwo

Zagrożenie przestępczością w Mołdawii jest podobne jak w innych państwach Wspólnoty Niepodległych Państw. W autobusach, trolejbusach i mikrobusach należy uważać na złodziei kieszonkowych.

Zdrowie

Nie są wymagane szczepienia ochronne, jednak występuje zagrożenie cholerą, dyfterytem i żółtaczką zakaźną. Obowiązuje zakaz kąpieli w wielu zbiornikach wodnych, jeziorach i stawach, gdyż stwierdzono w nich obecność zarazków cholery. Woda w sieci wodociągowej nie nadaje się do bezpośredniego spożycia. Opieka lekarska jest płatna. W większych miastach czynne są prywatne kliniki o dobrym standardzie. Przeciętna cena wizyty lekarskiej wynosi ok. 40 MDL.

Kontakt

Telefon

Najpopularniejszymi operatorami sieci komórkowych są Orange i Moldcell. Raczej nie ma problemu z zasięgiem, a ceny połączeń są niskie.

Internet

W większych miejscowościach nie ma problemu z dostępem do internetu w miejscach publicznych.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Mołdawii

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Kiszyniowie

str. Grenoble, nr 126 A

MD-2019 Kiszyniów

Telefon: +373 22 28 59 50

Fax: +373 22 28 90 00

Strona www: https://kiszyniow.msz.gov.pl/pl/

E-mail: kiszyniow.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Adres: ul. Imielińska 1, 02-710 Warszawa

Telefon: + 48 22 646 20 99; + 48 22 646 55 07

Fax: + 48 22 646 20 99

e-mail: varsovia@mfa.md

---