Bardo (województwo dolnośląskie)

Bardo
Panorama Barda
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Region	województwo dolnośląskie
Powierzchnia	4,71 km²
Wysokość	260-320 m n.p.m.
Ludność	2794
Nr kierunkowy	(+48) 74
Kod pocztowy	57-256
Strona internetowa

Bardo – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bardo.

Informacje

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa wałbrzyskiego.

Współrzędne geograficzne: 50°30′17,05″N 16°44′01,05″E

Według danych GUS z 31 marca 2011 miasto liczyło 2 794 mieszkańców.

Najstarsza część miasta położona jest na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej. W 1808 r. w wyniku reorganizacji granic do Barda przyłączono Radkowice, Brune oraz część Przyłęku (ul. Fabryczna). W latach 1808-1969 należały do niego część Opolnicy i Dębowiny.

Sanktuarium maryjne: kościół i klasztor w Bardzie

Sanktuarium maryjne: kościół i klasztor w Bardzie

Sanktuarium maryjne: kościół i klasztor w Bardzie

Panorama miasta Bardo

klasztor ss. urszulanek w Bardzie

klasztor ss. urszulanek w Bardzie

Zabytkowy most na Nysie Kłodzkiej

Zabytkowy most na Nysie Kłodzkiej

Zabytkowy most na Nysie Kłodzkiej

Budynek stacji kolejowej

Historia

Założone w X w. jako gród obronny w Górach Bardzkich nad przełomem Nysy Kłodzkiej. Gród wymieniony był po raz pierwszy przez kronikarza Kosmasa pod rokiem 1096 jako zniszczony przez czeskiego księcia Brzetysława II.

O polskości tego terenu świadczy fakt, że kasztelanami bardzkimi byli wyłącznie rycerze polscy (Sobiesław w 1203 r., Dzierżko-Peregryn w 1223 r., Bogusław Jarosławowic w 1261 r., Jan syn Żerzucha w 1269 r., Jarosław Mroczkowic z Owiesna w 1283), a okoliczne miejscowości w większości już istniały i były zamieszkane przez ludność słowiańską. Gród po czeskim najeździe został odbudowany o czym świadczą wzmianki z 1155 i 1245 r. Na terenie grodu istniała już wówczas kaplica, wymieniona po raz pierwszy w 1189 r. jako przekazana przez biskupa Żyrosława II zakonowi joannitów (Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników św. Jana Jerozolimskiego zwany Rodyjskim i Maltańskim). W 1210 roku biskup Wawrzyniec przekazał kościół kanonikom regularnym z Kamieńca. Według tradycji już ok. 1200 r. szerzył się tutaj kult maryjny, związany z cudowną figurką Matki Boskiej, która jest do dzisiaj największym skarbem Barda. Około 1290 r. Bardo przestało być kasztelanią. W związku z budową przez Bolka II nowego murowanego zamku na Kalwarii (Góra Bardzka) teren grodu w 1301 r. kupili cystersi i od tego momentu do 1810 r. byli właścicielami miejscowości.

W 1322 r. – uzyskało prawa miejskie, znajdowało się w granicach księstwa świdnicko-jaworskiego. Potem było kolejno w księstwie ziębickim, księstwie legnicko-brzeskim i od 1742 – w Królestwie Pruskim w powiecie ząbkowickim (Powiat Frankenstein), następnie w Niemczech. Od połowy XIV w. Bardo rozwijało się dzięki swojemu położeniu i coraz częściej przyjeżdżającym tutaj pątnikom.

W 1874 r. wybudowano linię kolejową Wrocław – Kłodzko. Linia kolejowa z Wrocławia dotarła do Barda w 1872 r. Mieszkańcy miasta korzystali z przystanku kolejowego zbudowanego na przedmieściu Przyłęk, na którym kończyła się dotychczasowa linia. Przez 2 lata budowano tunel o długości ok. 270 m pod Tunelową Górą i wykuwanie półki skalnej w zboczu doliny Nysy Kłodzkiej. Pracowali przy tym głównie robotnicy z zagranicy, z Włoch. Przystanek kolejowy w Bardzie powstał 30 lat później w 1905 r., co związane było ze zwiększającym się w samym mieście ruchem pielgrzymkowo-turystycznym. Obecnie to przystanek osobowy na linii kolejowej nr 276 z Wrocławia Głównego do Międzylesia (na granicy państwa).

W 1945 r. miejscowość znalazła się w granicach Polski a dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Ze względu na niewielki obszar i niewielką liczbę ludności utraciło prawa miejskie, w 1954 r. uzyskało status osiedla a od 1969 r. stało się ponownie miastem. W latach 1945-1954 była to wieś w powiecie ząbkowickim w województwie wrocławskim.

Obecne Bardo jest niewielkim letniskiem, specjalizującym się w koloniach dziecięcych oraz ważnym ośrodkiem turystyki i pielgrzymowania. Zlokalizowany jest też tu drobny przemysł papierniczy i meblarski.

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są:

• miasto, obręb Starego Miasta, z 1300 r.
• kościół parafialny pw. Nawiedzenia NMP, z XV w., l. 1686-1704, przebudowany XVII i XVIII w., teraz barokowa bazylika – sanktuarium maryjne.
• plebania, pl. Wolności 5, z l. 1712-16
• klasztor ss. jadwiżanek, ul. Główna 19, z poł. XVIII w., 1835 r.
• klasztor Zgromadzenia Sióstr Marii Niepokalanej, ul. 1 Maja 12, z 1935 r.
• klasztor ss. urszulanek, ul. Krakowska 30, z 1916 r.
• zespół kaplic drogi różańcowej na Górze Różańcowej, z lat 1905-1939
• kaplica NMP położona na szczycie Góry Bardzkiej w Górach Bardzkich, z XVIII w.
• zespół fortów ziemnych, z 1813 r.: fort nr 3, 4, 6
• ratusz i szkoła parafialna, obecnie dom mieszkalny, pl. Wolności 4, z XVIII w., XIX w.
• dawna gospoda „Pod Złotym Lwem”, ul. Główna 4 (d. 21), z XVII w., druga połowa XIX w. XX,
• domy, ul. Główna 6, z 1887 r. i nr 23
• zajazd „Pod Czarnym Niedźwiedziem”, obecnie dom mieszkalny, ul. Główna 25, z XVII w., druga połowa XIX w.
• hotel „Pod Gwiazdą”, ob. dom mieszkalny, ul. Główna 27, z XVII w., druga połowa XIX w.
• dom, ul. Główna 31, z XVIII w./XIX w.
• park przy pensjonacie, ul. Polna 10, z 1913 r.
• zajazd „Pod Złotym Kubkiem”, obecnie dom mieszkalny, pl. Wolności, z XVIII w., druga połowa XIX w.
• kamienny most na Nysie Kłodzkiej, z XV w., 1515 r.

Bardo – Opolnica

• zespół zameczku myśliwskiego, z poł. XIX w., 1884 r.:
  • zameczek
  • dwie oficyny

Transport

Przez miasto przebiega:

• droga krajowa nr 8: Kudowa-Zdrój – Budzisko
• linia kolejowa nr 276: Wrocław Główny – Międzylesie, w mieście znajduje się stacja kolejowa Bardo Śląskie

Turystyka

• Parkowanie na terenie całego miasta jest bezpłatne.
• Przez szczyt Bardzka Góra prowadzi niebieski szlak turystyczny, fragment europejskiego długodystansowego szlaku pieszego E3 z Barda do Lądka-Zdroju.
• Na górnej krawędzi osuwiska położony jest punkt widokowy, z którego roztacza się panorama Barda, Przełomu Bardzkiego i północnej części Grzbietu Zachodniego Gór Bardzkich.
• Przez cały sezon działa w Bardzie przystań wodna, oferując spływy pontonami.
• Kilka razy do roku na Nysie Kłodzkiej odbywają się cykliczne spływy kajakowe organizowane przez kluby kajakowe KTP „Szarotka” i KTK „Ptasi Uskok”, „Hydroplanet”, SKI RAFT.

Ciekawostki

• W Bardzie i jego okolicach toczy się część akcji powieści historycznej Andrzeja Sapkowskiego Narrenturm, Warszawa 2002.
• Na terenie Barda kręcono film Marcowe migdały (w filmie wyraźnie widać charakterystyczne budynki miasta, a także dworzec kolejowy i Górę Bardzką z kapliczkami drogi krzyżowej).
• Atrakcja dla dzieci. W dawnej krypcie kościoła urządzono ruchomą szopkę panoramiczną, która zadziwia bogactwem kolorów oraz dynamiką i różnorodnością postaci. Czynna codziennie od 9:00 do 17:00, pl. Wolności 5, tel. 74 81 71 421.

Gastronomia

• Zajazd Pod Złotym Gryfem ul. Główna 23
• Restauracja „Zajazd Pod Złotym Lwem” ul. Główna 19
• Karczma Misoni, Opolnica 51 (przy trasie Bardo-Kłodzko)
• Zajazd „Złote Wrota” Dębowina 2 (przy trasie Bardo-Kłodzko)
• Restauracja „Złota Jabłoń” Opolnica 1.

Noclegi

• Dom Wczasowy „Brido” Bardo, ul. Grunwaldzka 41
• „Zajazd Pod Złotym Lwem” ul. Główna 19
• Dom Wczasów Dziecięcych, ul. Polna 10
• Karczma Misoni, Opolnica 51 (przy trasie Bardo-Kłodzko)
• Zajazd „Złote Wrota” Dębowina 2 (przy trasie Bardo-Kłodzko)
• Ośrodek „Złota Jabłoń” Opolnica 1.

strona www miasta: http://www.bardo.pl

strona poświęcona historii : http://www.bardo.info.pl

strona poświęcona Bazylice Nawiedzenia N.M.P.: http://bardo.redemptor.pl/