Zamek Grodno

Zamek Grodno. Autor zdjęcia Barbara Maliszewska
Zamek Grodno. Autor zdjęcia Barbara Maliszewska
Zamek Grodno, armata na dziedzińcu. Autor zdjęcia Barbara Maliszewska
Zamek Grodno, dziedziniec. Autor zdjęcia Barbara Maliszewska
Zamek Grodno, krzyż pokutny. Autor zdjęcia Pnapora
Zamek Grodno, lipa, zabytek przyrody. Autor zdjęcia Skibaa1
Zamek Grodno, dziedziniec dolny. Autor zdjęcia Mirosława Mielczarek
Zamek Grodno, portal bramny Autor zdjęcia Autostopowicz

Zamek Grodno – zamek położony w Górach Czarnych (część Gór Wałbrzyskich), na szczycie góry Choina (450 m n.p.m.) wznoszącej się nad lewym brzegiem Bystrzycy.

Chcąc zwiedzić zamek z XIII w. trzeba wspiąć się leśnym traktem na Zamkowe Wzgórze. Wytrwałym w nagrodę ukaże się budynek bramny ze wspaniałą fasadą ozdobioną techniką sgraffito. Zamek otoczony jest murem z obecną w wielu miejscach renesansową śląską attyką i dwiema półkolistymi bastejami.

Historia zamku być może zaczyna się pod koniec XII w. dzięki księciu Bolesławowi Wysokiemu, a być może w XIII w. dzięki księciu świdnickiemu Bolkowi I Surowemu, który miał zbudować zamek dolny a w I połowie XIV w. ostatni książę świdnicki Bolko II Mały powiększył o zamek górny. W XV w. stał się siedzibą rycerzy rabusiów i został nazwany gospodą morderców. W 1545 r. kupiony i przebudowany na renesansową rezydencję przez Macieja z Łagowa (Matthias von Logau). Potem miał wielu właścicieli.

Wewnątrz godne obejrzenia są przede wszystkim detale architektoniczne.

Do zamku wchodzimy przez budynek z renesansowym portalem z herbem rodziny von Zedlitz und Neukirch (ostatnich właścicieli zamku) i sentencją po łacinie „Fortiter et Fideliter” (odważnie czy dzielnie i wiernie). Także barwna dekoracja figuralna z lat 1903–1904 z lwami strzegącymi wejścia do zamku. Wewnątrz budynek bramny ozdobiony jest dekoracjami sgraffito z XVI w. Na dziedzińcu zamku dolnego lipa „sądowa” (pomnik przyrody o 16 m wysokości, a wiek szacowany na 500 lat; było to miejsce procesów, stąd nazwa) i działo z 1870 r. z monogramem Napoleona. Portal w przedbramiu na zamku dolnym z około 1570 r., wykonany z żółtego i czerwonego piaskowca, na którym przedstawione są personifikacje cnót rycerskich: Wierności, Sprawiedliwości, Umiarkowania, Miłosierdzia, Siły, Cierpliwości, Mądrości i Nadziei, powyżej poziomy fryz z herbami ośmiu byłych właścicieli zamku, a nad nim dwugłowy orzeł z mitrą między dwoma gryfami. W sieni zamku górnego dwa krzyże pokutne wraz z interesującą tablicą informacyjną.

Następnie zwiedzamy zamkowe apartamenty tworzące muzeum. W 1947 r. zamek został przekazany Polskiemu Towarzystwu Tatrzańskiemu, a następnie PTTK. W 1965 r. utworzono Muzeum Regionalne PTTK nad którym opiekę sprawował Oddział PTTK w Wałbrzychu. Znajdują się w nim eksponaty zastane na zamku po II wojnie światowej (przed wojną też było muzeum), a także wypożyczone z Muzeum Okręgowego w Wałbrzychu. Od 1 stycznia 2009 r. pieczę nad zamkiem wraz z muzeum sprawuje Urząd Gminy Walim.

Zwiedzamy m.in. salę tortur z wymyślnymi eksponatami, jak np. madejowe łoże czy inkwizytorskie krzesło. Dalej dawna zbrojownia, sala myśliwska oraz dwie reprezentacyjne sale książęce.

Jest też sala mokra, funkcjonująca jako prognoza pogody. Jej ściany stają się wilgotne, gdy nadciąga burza.

Na szczycie zamkowej wieży znajdziemy się, gdy pokonamy około 100 dość stromych schodków (wieża ma wysokość 34 m), ale za to do woli możemy rozkoszować się wspaniałą panoramą Gór Wałbrzyskich i, w drugą stronę Gór Sowich.

Kto ma ochotę, może na zamku przenocować. Zamek jak każdy szanujący się zamek ma swoją legendę i swojego ducha, zatem trzeba mieć się na baczności, bo ponoć po zmroku po zamkowych komnatach snuje się duch księżniczki Małgorzaty. Jak głosi legenda, owa nieszczęsna niewiasta została zagłodzona w zamkowym lochu przez swojego ojca, gdyż nie akceptowała wybranego przez niego kandydata na męża, uważanego przez nią za starca (miał zapewne z 30-40 lat).

W zamku kasyno online, bodaj jedyne w kraju w zamku, w przepięknej scenerii.

Od Zamku Grodno rozpoczyna się Szlak Zamków Piastowskich na Dolnym Śląsku – pieszy szlak turystyczny oznakowany kolorem zielonym. Przebiega przez 15 zamków o piastowskim rodowodzie (stąd jego nazwa) - od Zamku Grodno do Zamku Grodziec przez Góry Wałbrzyskie, Pogórze Bolkowsko-Wałbrzyskie, Góry Kaczawskie, Rudawy Janowickie, Kotlinę Jeleniogórską i Pogórze Kaczawskie. Całkowita długość szlaku wynosi 146 km.

Zamek czynny codziennie od 9 do 18 (w sobotę, niedzielę i święta do 19). Bilety: 20 zł normalny i 16 zł ulgowy. Zwiedzanie z przewodnikiem trwa godzinę i zaczyna się o równych godzinach (od 10.00). Jest tu Karczma Rycerska i noclegi (pokój 2-osobowy 200 zł). Tel. 74 845-33-20.

Po zwiedzeniu zamku rozpoczynamy wędrówkę szlakiem zielonym (którym można też przyjść do zamku z Zagórza Śląskiego) po wygodnej drodze leśnej przez rezerwat krajobrazowy „Góra Choina” w którym znajdują się ładne okazy dębów, lip i buków, po lewej mijamy opuszczony zespół pałacowy z drugiej połowy XIX w. (zaniedbany park z ładną aleją dębową, zamknięty budynek pałacu, stojące pośród zieleni ciekawe ruiny dawnej powozowni) dochodzimy do centralnego placu Zagórza Śląskiego.

Odcinek ten jest bardzo dobrze oznakowany.