Toruń: Różnice pomiędzy wersjami

|region=[[KujawyWojewództwo kujawsko-pomorskie]]

Toruń jest słynny ze swojej doskonale zachowanej średniowiecznej Starówki (wpisana na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]]), domu rodzinnego Mikołaja Kopernika, pierników, wypiekanych tutaj już od XIII wieku, siedziby „Radia "Radia Maryja"Maryja” oraz sportu żużlowego.

== Dzielnice miasta ==

Historycznym centrum Torunia mieszczącym wszystkie najcenniejsze zabytki i większość atrakcji turystycznych jest '''[[Zespół staromiejski w Toruniu|Stare i Nowe Miasto]]''', otoczone przez pierścień parków (plant) założonych w miejscu rozebranych w okresie międzywojennym fortyfikacji. Na zachód od niego leży '''Bydgoskie Przedmieście''', dzielnica willowo-parkowa zbudowana dla pruskich urzędników, o zabudowie przeważnie z końca XIX w. i przełomu XIX/XX w., sąsiaduje ona od południa z najstarszym parkiem miejskim Torunia i Ogrodem Zoobotanicznym. Dalej na zachód znajdują się '''Bielany''' z miasteczkiem uniwersyteckim. Na wschodzie, za dawnym przedmieściem ('''Jakubskie''') leży największa dzielnica mieszkaniowa, '''Rubinkowo''', budowana od 1975 r. Inne dzielnice prawobrzeżne to '''Chełmińskie''', '''Kaszczorek''', '''Bielawy''' i '''Grębocin'''. Na lewym brzegu Wisły znajdują się: '''[[Podgórz]]''' -– dawne miasto (prawa miejskie w 1611), włączone w 1938 r. do Torunia, '''Rudak''', '''Stawki''', '''Czerniewice'''.

== Historia ==

===Pociągiem= Dojazd ==

* Toruń Główny -– dość daleko od centrum, na lewym brzegu Wisły

* Toruń Miasto -– blisko centrum

* Toruń Wschodni -– we wschodniej części miasta, w pobliżu największego osiedla mieszkaniowego -– Rubinkowa

=== Autobusem ===

* [[Bydgoszcz]] -– połączenia mniej więcej co godzinę

* [[Gdańsk]] -– 4 połączenia dziennie, w tym 2 ekspresowe (2,5h)

* [[Warszawa]] -– do kilkunastu połączeń dziennie

* [[Wrocław]] -– 1 połączenie

=== Samochodem ===

* Z [[Warszawa|Warszawy]]: drogą krajową nr 7 (E77, na [[Gdańsk]]), w pobliżu [[Płońsk]]a skręcić w drogę nr 10 (na [[Bydgoszcz]]), odległość ok. 230 km

* Z [[Gdańsk]]a: cały czas drogą krajową nr 91/E75 (na [[Łódź]]), odległość ok. 195 km. Alternatywnie autostradą A1 (ok. 180km180 km)

* Z [[Łódź|Łodzi]]: cały czas drogą krajową nr 1/E75 (na [[Gdańsk]]), odległość ok. 170 km)

* Z [[Bydgoszcz]]y -– dwie możliwości:

** drogą krajową nr 10 przez [[Solec Kujawski]], za Cierpicami skręcić w lewo na drogę krajową nr 1, odległość ok. 60 km

** drogą krajową nr 80 przez [[Fordon]] i Złąwieś Wielką, odległość ok. 48 km

* Z [[Poznań|Poznania]]: wyjazd ul. Gnieźnieńską, następnie drogą krajową nr 5 do [[Gniezno|Gniezna]] (na Bydgoszcz), w GnieźneGnieźnie wjechać na drogę krajową nr 15, dalej przez [[Trzemeszno]], [[Strzelno]] i [[Inowrocław]] do Torunia, odległość ok. 154 km

* Z [[Olsztyn]]a: drogą krajową nr 16, za [[Ostróda|Ostródą]] wjechać na drogę krajową nr 15, po drodze [[Nowe Miasto Lubawskie]] i [[Brodnica]], odległość ok. 176 km

* Z [[Katowice|Katowic]]: najpierw drogą krajową nr 86, za Sarnowem wjechać na drogę krajową nr 1, po drodze [[Siewierz]], [[Częstochowa]], 26-km odcinek autostrady A-1 w okolicach [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowa Trybunalskiego]], [[Łódź]], [[Łęczyca]], [[Włocławek]], odległość ok. 360 km

==Komunikacja Transport ==

=== Pieszo ===

===Samochodem Taxi ===

=== Inne ===

* ''Kursuje:'' od 10.00 do 18.00

* ''Ceny biletów:'' normalny w 1 stronę 3 zł, ulgowy 2 zł

== Zobacz ==

* '''Stare i Nowe Miasto''' -– przez prawie 200 lat oddzielne miasta (Stare lokowane w 1233, Nowe w 1264), z osobnymi władzami i systemami obronnymi, połączone w 1454 r. Do dzisiaj zachowany czytelny średniowieczny układ urbanistyczny najstarszej części miasta z dwoma rynkami -– Staromiejskim i Nowomiejskim, ruinami zamku krzyżackiego, trzema gotyckimi kościołami, Ratuszem, kamienicami mieszczańskimi i częściowo zachowanymi murami obronnymi. Warto wybrać się na drugą stronę [[Wisła|Wisły]] żeby podziwiać panoramę miasta (można tam dostać się autobusem nr 22 z placu Rapackiego w stronę dworca PKP Toruń Główny i wysiąść na ostatnim przystanku, ale znacznie bardziej atrakcyjnym środkiem transportu jest słynna Katarzynka, łódka kursująca z nabrzeża Wisły przy bramie Mostowej na Kępę Bazarową).

* '''Ratusz Staromiejski''' -– jeden z najwybitniejszych przykładów średniowiecznej architektury mieszczańskiej w Europie. Czworoboczna budowla z prostokątnym dziedzińcem i wieżą w narożu południowo-wschodnim. Rozpoczęty w połowie XIII w., rozbudowywany w XIV w. i podwyższony o jedno piętro na początku XVII w. Wewnątrz m.in. tzw. Sala Królewska, miejsce śmierci w 1501 króla Jana Olbrachta. Obecnie mieści się w nim główny oddział Muzeum Okręgowego (patrz [[#Muzea i galerie|Muzea i galerie]]). Jest możliwość wejścia na wieżę, skąd wspaniały widok na Stare Miasto.

* '''Katedra św. Jana Chrzciciela i ''' -– dawny kościół parafialny Starego Miasta, od 1992 katedra diecezji toruńskiej. Położony między ul. Żeglarską i Łazienną, od Rynku Staromiejskiego w stronę Wisły. Gotycki kościół zbudowany na początku XIV w., rozbudowywany w XV. Wewnątrz oprócz wielu dzieł sztuki z okresu gotyku, renesansu i baroku, m.in. kaplica poświęcona Mikołajowi Kopernikowi z XIII-wieczną chrzcielnicą, w której przypuszczalnie astronom był ochrzczony, epitafium z 1589 jemu poświęcone i pomnik Kopernika z 1766 dłuta krakowskiego rzeźbiarza Wojciecha Rojowskiego. W filarze obok epitafium znajduje się wmurowane serce króla Jana Olbrachta, który zmarł w Toruniu. Na wieży, na którą jest możliwość wejścia, znajduje się dzwon ''Tuba Dei'' odlany w 1500 roku, trzeci największy dzwon w kraju, w momencie powstania największy w Polsce.

** ''Wstęp'': Dorośli 2 zł, dzieci i młodzież -– 1zł1 zł, dzieci do lat 13 -– 50 gr, opłata za możliwość fotografowania wewnątrz kościoła -– 10 zł, filmowania -– 30 zł; za darmo można wejść tylko do tylnej części kościoła, oddzielonej kratą; wstęp na wieżę: dorośli -– 6 zł, dzieci, młodzież, emeryci -– 4 zł.

* '''Kościół Wniebowzięcia NMP''' (przy północno-zachodnim narożniu Rynku Staromiejskiego) -– monumentalny gotycki kościół pofranciszkański z XIV w.

* '''Kościół św. Jakuba''' (na Nowym Mieście, przy wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego) -– kościół z XIV w., jeden z niewielu na Pomorzu o układzie bazylikowym, jednocześnie najmniejszy gotycki kościół na toruńskiej starówce. Bogato dekorowane prezbiterium jest uważane za jedną z najpiękniejszych budowli gotyku ceglanego. Wnętrze bardziej kameralne niż pozostałych dwóch kościółowkościołów, wyposażenie gotyckie i barokowe oraz zespół gotyckich malowideł z XIV-XV w. W nawie południowej (prawej) duży gotycki krucyfiks z końca XIV w., tzw. Mistyczny, przeniesiony ze zburzonego w XIX w. kościoła dominikanów.

* '''Dom Kopernika''' (ul. Kopernika 15/17), obecnie oddział Muzeum Okręgowego -– zespół dwóch późnogotyckich domów ze zrekonstruowanymi fasadami z XV w. i wnętrzami, mniejszy z nich (nr 17) jest obecnie uznawany za dom narodzin Mikołaja Kopernika (19 lutego 1473 r.), jednak możliwe również, że urodził się w rozebranej w XIX w., bardziej okazałej kamienicy przy Rynku Staromiejskim. Oprócz tego warto dodać, że do 1881 roku za miejsce narodzin astronoma uważano dom przy ul. Kopernika 30 i jako taki był on pokazywany m.in. Napoleonowi i F. Chopinowi.Barokowy kościół i klasztor poreformacki w Toruniu na Podgórzu, ufundowany w 1644 przez Stanisława Sokołowskiego, starostę dybowskiego i kasztelana bydgoskiego; w 1661 ukończono budowę kościoła, klasztor uległ kasacie w 1832, w 1987 powrócili tu franciszkanie. Przy parafii działa Wyższa szkoła filologi hebrajskiej, zalożona przez o. Maksymina Tandka.

=== Muzea i galerie ===

* '''Muzeum Okręgowe -– Ratusz Staromiejski''' -– główny oddział muzeum ze zbiorami sztuki gotyckiej z terenu Pomorza Wschodniego i Śląska (witraże z kościołów Torunia i Chełmna, rzeźba i malarstwo), rzemiosła artystycznego Torunia (m.in. stare formy piernikowe). Na piętrze portrety mieszczańskie z XVI-XIX w. (słynny portret Kopernika z 2 połowy XVI w.), malarstwo polskie z XVIII-XX w. Czynne w godzinach 10:00-16:00 (od VI do VIII do 18:00), bilety 10 i 6 zł (w poniedziałki nieczynne, w środy na ekspozycje mieszczące się na parterze wstęp bezpłatny). Osobno trzeba wykupić bilety na wieżę (w okresie od VI do VIII czynna 10:00-19:00) -– cena 10 i 6 zł.

'''Muzeum Etnograficzne''' -– w Toruniu powstało 1 stycznia 1959 roku. Jego twórczynią i pierwszym wieloletnim dyrektorem była prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa, której imię, Muzeum nosi od 15 grudnia 1999 roku. Muzeum Etnograficzne w Toruniu jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju. Jest samorządową instytucją kultury i działa w oparciu o ustawę o muzeach z dnia 21 listopada 1996 roku a jego Organizatoremorganizatorem jest Województwowojewództwo Kujawskokujawsko-Pomorskiegopomorskiego. Muzeum jest wpisane do Państwowego Rejestru Muzeów.

Podstawowym zadaniem Muzeum jest gromadzenie, naukowe opracowywanie, przechowywanie, ochrona, konserwacja i udostępnianie dóbr kultury. Muzeum gromadzi także materiały dokumentacyjne dotyczące etnologii oraz nauk pokrewnych. Prowadzi również działalność edukacyjną i wydawniczą oraz współpracuje z organizacjami posiadającymi podobne cele.

* <see name="Muzeum Piernika" alt="" address=" ul. Rabiańska 9" directions= "" phone= "" email= "" fax= "" url="http://www.muzeumpiernika.pl" hours="'''Godziny otwarcia:''' 9-18, styczeń -– marzec 10-18" price="">Interaktywny pokaz wypieku piernika według starych toruńskich tradycji. Najpierw, pod okiem Mistrza Piernikarskiego i Wiedźmy Korzennej wszyscy wyrabiają ciasto piernikowe, dokładnie tak jak robiono to dawniej. Potem każdy czyni własnego piernika, jest on następnie wypiekany. Goście mielą ziarna zbóż przy pomocy żarna, przesiewają mąkę, odmierzają składniki, mieszają je razem. Pokaz ma także charakter edukacyjny, goście poznają przyprawy korzenne, dawne jednostki miar i wag. Grupy zorganizowane (szkolne, biura podróży) powinny rezerwować terminy odwiedzin z dużym wyprzedzeniem.Pokazy odbywają się o pełnych godzinach przy obecności minimum 5 osób. </see>

* <see name=" Planetarium im. Władysława Dziewulskiego" alt='Centrum Popularyzacji Kosmosu "Planetarium - Toruń"' address="" directions="" phone= "" email= "" fax= "" url= "" hours= "" price="Ceny biletów: bilet grupowy szkolny 8 zł od osoby, bilet ulgowy 10 zł, bilet normalny 12 zł, bilet z wersją angielską 15 zł SALA GEODIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 zł, bilet normalny 9 zł SALA ORBITARIUM: bilet grupowy szkolny 6 zł od osoby, bilet ulgowy 7 z, bilet normalny 9 zł. W soboty, niedziele i święta obowiązują bilety ulgowe"> Zostało otwarte 17 lutego 1994 roku, a pierwszy publiczny pokaz odbył się 2 dni później, w rocznicę urodzin Kopernika. Blisko 70 profesjonalnych rzutników wyświetla panoramy, a w systemie „all-sky”, pokrywa obrazem slajdów całą kopułę. Pokazy mają tematykę astronomiczną, ale są także o toruńskiej Starówce i miejskich zabytkach. W Planetarium są także: sala Orbitarium i sala Geodium.Czynne przez cały rok</see>

== Rozrywka ==

== Zakupy ==

=== Sklepiki w mieście ===

* Galeria Copernicus (hipermarket realReal), ul. Żółkiewskiego -– przy stacji PKP Toruń Wschodni, dojazd autobusami nr 15, 19, 22, 24, 25, 26, 31, 33, 34, 40, C, tramwajem nr 2 (wysiąść przy Dworcu Wschodnim)

* CH Bielawy (z hipermarketem Carrefour), ul. Olsztyńska 8 -– we wschodniej części miasta, za dzielnicą Rubinkowo, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskim nr 40.

* CH Kometa (z hipermarketem realReal), ul. Grudziądzka 162, na północ od centrum, dojazd bezpłatnymi autobusami oraz miejskimi nr 0, 12, 14, 17, 28, 34, C.

== Jedzenie ==

=== Restauracje ===

===Hotele Bary ===

==Przewodnicy= Puby ===

==Konsulaty= Kawiarnie ===