Monako: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 7:
| ustrój=monarchia konstytucyjna
| waluta=euro
| powierzchnia=
| ludność=
| język=francuski
| religia=katolicyzm
Linia 17:
}}
[[Plik:Monaco CIA map PL.png|thumb|upright=1.4]]
'''Monako''' – niewielkie miasto-państwo położone w [[Europa Południowa|Europie Południowej]] nad Morzem Śródziemnym w obrębie Riwiery francuskiej. Jest to najmniejszy w pełni uznany kraj świata posiadający rdzenną ludność i będący członkiem ONZ; za mniejsze niezależne państwo uznaje się jednak [[Watykan]]. Monako od dekad przyciąga elity całego świata i jest znane z blichtru oraz bogactwa, mimo tego posiada ciekawą ofertę turystyczną dla szerokiego grona
== Charakterystyka ==
Linia 26:
=== Klimat ===
Państwo leży w strefie klimatu podzwrotnikowego. Zimy są wilgotne i suche, zaś lata suche i ciepłe.
=== Historia ===
Linia 32:
Duże zmiany nastąpiły w połowie XIX wieku. W wyniku wiosny ludów Monako utraciło w 1848 r. kontrolę nad Mentoną i Roquebrune, stanowiącymi 95% terytorium i 80% ludności. Oba miasta ostatecznie przejęła w 1861 r. Francja w zamian za 4,1 mln franków w złocie i obietnicę budowy linii kolejowej, ukończonej w 1868 r. Książę Karol III miał pod swoją władzą 1,5 km² ziemi i 1,5 tysięczne miasteczko. Sporą część sumy zainwestował w budowę resortu nadmorskiego z kasynem, nazwanego na jego cześć ''Monte Carlo''. Klimat i liberalne prawo hazardowe jak na ówczesne czasy zaczęły przyciągać elity całego kontynentu. Po II wojnie światowej Monako zaczęło przyciągać śmietankę Hollywood ze względu na głośny ślub księcia Rainiera III z aktorką Grace Kelly. Obecnym władcą państwa jest Albert II.
=== Demografia ===
Jest to jedno z najgęściej zaludnionych państw świata, a 100% ludności mieszka w mieście. Rdzenna ludność Księstwa, Monegaskowie, stanowi zaledwie 21,5% mieszkańców. Francuzi stanowią ponad 28% ludności, Włosi 18,5%, Brytyjczycy 7,5%, a pozostałe 24,5% obywatele około 140 państw. Blisko 78% mieszkańców wyznaje katolicyzm, poza tym bezwyznaniowcy i niewielkie mniejszości protestanckie, judaistyczne i muzułmańskie.
=== Polityka ===
Monako jest monarchią konstytucyjną rządzoną przez ród Grimaldich, aktualnym władcą jest Albert II. Państwo posiada podpisany traktat o współpracy z Francją, przez którą ma bliskie związki z Unią Europejską. Samorząd terytorialny miasta Monako i obszar księstwa są jednokładne, mają jednak odrębne kompetencje.
=== Gospodarka ===
Linia 41 ⟶ 44:
== Dojazd ==
=== Samochodem ===
Dojazd do Monako z Francji i Włoch zapewnia autostrada A8, z której należy zjechać na zjeździe 57 Roquebrune-Cap Martin. Uwaga: wjazd na teren Księstwa dla pojazdów kempingowych jest mocno ograniczony.
=== Koleją ===
W Monako znajduje się stacja kolejowa, obecnie podziemna, obsługiwana przez francuskie linie kolejowe SNCF. Jest ona na trasie pociągów z Nicei, Cannes i Marsylii do Ventimiglii we Włoszech. W Monako zatrzymują się też pociągi dalekobieżne, w tym międzynarodowe. Czasy przejazdu:
* '''Nicea''' 15-20 minut
* '''Ventimiglia''' około 30 minut
* '''Cannes''' około godziny
* '''Marsylia''' około 3 godziny 15 minut pociągiem osobowym bezpośrednim, 3 godziny 30 minut z przesiadką, około 2 godziny 55 minut pospiesznym
* '''Genua''' około 3 godziny 20 minut osobowym z przesiadką, 2 godziny 35 minut bezpośrednim pospiesznym
* '''Paryż''' około 6 godzin (TGV)
=== Autobusem ===
Linia 50 ⟶ 60:
=== Samolotem ===
Najbliższym międzynarodowym portem lotniczym jest Nicea-Lazurowe Wybrzeże we Francji. Z niego istnieje możliwość dojazdu koleją, autobusem (45 min), albo [https://www.heliairmonaco.com/fr/a-propos-d-heliair-monaco/info-pratiques.html,33 helikopterem] do helioportu znajdującego się w osiedlu Fontvieille (7 min).
=== Statkiem ===
Linia 67 ⟶ 77:
== Ciekawe miejsca ==
Księstwo posiada ciekawą ofertę turystyczną dostępną dla większości turystów. Składają się na nią zabytki, muzea, zieleń miejska, wydarzenia kulturalne i sportowe, restauracje, życie nocne.
=== Atrakcje turystyczne ===
* '''Stare Miasto Monako''', malowniczo położone na Skale Monakijskiej i otoczone murami miejskimi, a w nim:
:'''Katedra Matki Boskiej Niepokalanej''' – zbudowana w XIX wieku z grobami przedstawicieli rodu panującego, m.in. Grace Kelly
:'''Muzeum Oceanograficzne''' – imponujący budynek zbudowany na 85-metrowym urwisku, otwarty w 1910 r.
:'''Kaplica Nawiedzenia NMP'''▼
:'''Pałac Książęcy''' – wielokrotnie przebudowywana rezydencja Grimaldich; niektóre komnaty można zwiedzić w sezonie letnim
:'''Ogród Świętego Marcina''' – obok oceanarium, znajdujące się nad urwiskiem Skały Monakijskiej
▲:'''Kaplica Nawiedzenia NMP''' – barokowa
* '''Kolekcja Samochodów'''▼
:'''Kaplica Miłosierdzia''' – barokowa
:'''Muzeum Miejskie''' – muzeum przedstawiające historię miasta
* '''Muzeum Znaczków i Monet''' – prezentuje monegaskie tradycje filatelistyczne i numizmatyczne
* '''Kasyno Monte Carlo'''▼
▲* '''Kolekcja Samochodów Księcia Monako'''
* '''Nowe Muzeum Narodowe''' – znajdujące się w willach Sauber i Paloma, koncentruje się na sztuce współczesnej
* '''Ogród Egzotyczny''' – duża kolekcja kaktusów i sukulentów na jednym z najwyższych wzgórz Księstwa; na jego obszarze znajduje się '''Jaskinia Obserwatorium''' i '''Muzeum Antropologiczne'''
* '''Kasyno Monte Carlo''' – znana na całym świecie świątynia hazardu. Wstęp zabroniony rodzinie panującej i obywatelom Monako.
* '''Kaplica Św. Dewoty'''▼
* '''Opera''' – zbudowana w XIX wieku przez Karola Garnier, znanego z zaprojektowania opery paryskiej
* '''Plaża Larvotto''' – jedyna plaża publiczna w państwie
* '''Ogród Japoński''' – założony przez Księżną Grace
▲* '''Kaplica Św. Dewoty''' – patronki państwa
* '''Grimaldi Forum''' – centrum targowo-wystawiennicze
* '''Ogród Różany''' – w Fontvieille
* '''Stadion Ludwika II'' – w Fontvieille, gdzie gra zespół AS Monaco
=== Wydarzenia ===
* '''Grand Prix Monako''' w Formule 1, na wiosnę
* '''Rajd Monte Carlo''' otwierający w styczniu cykl mistrzostw świata
* '''Mędzynarodowy festiwal cyrkowy'''
== Transport ==
Ze względu na niewielki rozmiar, po księstwie łatwo poruszać się na pieszo.
Monako posiada dobrze funkcjonującą [http://www.cam.mc/ sieć autobusów miejskich], dzięki której można łatwo dotrzeć w każdy zakątek małego państwa. Obecnie istnieje sześć linii miejskich wzmocnione przez linię nocną i prom osobowy w Porcie Herkulesa. Linia nr 2 łączy większość atrakcji turystycznych (Stare Miasto, Port Herkulesa, Monte Carlo, Dworzec Kolejowy, Ogród Egzotyczny). Bilety można nabyć w automatach, internecie lub w pojazdach. Bilet jednorazowy kosztuje 1,50€ lub 2€ u kierowcy, bilet dobowy 5,50€ (stan na styczeń 2018). Dzieci poniżej 5 roku życia podróżują za darmo.
Monako posiada dobrze utrzymaną sieć dróg. Należy pamiętać o bezwzględnym pierwszeństwie pieszych na przejściach, ograniczeniu prędkości do 50 km/h, ograniczeniach dla wjazdu z przyczepami kempingowymi. Niektóre ulice, przede wszystkim na Skale Monakijskiej, są zamknięte dla pojazdów nie zarejestrowanych w Księstwie lub pobliskim departamencie Francji. Parkingi oferują zazwyczaj pierwszą godzinę za darmo. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc parkingowych, praktyczniejsze jest poruszanie się pieszo lub transportem publicznym.
== Język ==
Linia 92 ⟶ 118:
== Zakupy ==
Miasto, a w szczególności osiedle Monte Carlo, jest znane z szerokiej gamy produktów luksusowych. Mimo tego, znajdują się tu także zwykłe sklepy obsługujące miejscową ludność oraz dwie galerie handlowe (w Monte Carlo i Fontvieille).
== Gastronomia ==
Monako oferuje szeroką gamę restauracji, od ekskluzywnych po budżetowe.
== Noclegi ==
Linia 99 ⟶ 127:
== Bezpieczeństwo ==
Monako jest bardzo bezpieczne, co zawdzięcza m.in. najwyższemu stosunkowi policjantów na mieszkańca na świecie. Mimo tego, warto przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa, szczególnie w czasie dużych wydarzeń takich jak Grand Prix.
=== Zdrowie ===
W Monako znajduje się jeden szpital noszący imię Księżnej Grace.
== Kontakt ==
{{Atrybucja}}
{{Jest w|Europa}}
| |||