Liechtenstein: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Ventic (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 9:
|strefa czasowa = UTC +1 – zima<br />UTC +2 – lato
|powierzchnia = 160
|ludność = 3437 761340
|język urzędowy = niemiecki (dialekt alemański)
|religia = katolicyzm
Linia 20:
}}
[[Plik:Liechteinstein-map.png|thumb|upright=1.3|Mapa Liechtensteinu]]
'''Liechtenstein''' – bardzo małe, górskie państwo w [[Europa|Europieeuropejskie]] ([[Europaksięstwo Środkowa]]).położone Niew maAlpach dostępu do morza, graniczy zmiędzy [[Austria|Austrią]] i [[Szwajcaria|Szwajcarią]]. Posiada dobrze rozwiniętą ofertę turystyczną; większość turystów zwiedza stołeczny [[Vaduz]], lub korzysta z infrastruktury górskiej.
 
== Charakterystyka ==
Jest to państwo o ścisłych związkach ze Szwajcarią, wysokim poziomie dochodu narodowego, z rozbudowanym systemem bankowym i stanowi siedzibę licznych przedsiębiorstw zagranicznych. Turystów zainteresują liczne muzea (głównie w Vaduz), 400 km szlakó turystycznych, ośrodek narciarski Malbun, zabytki.
 
=== Historia ===
Ziemie dzisiejszego Liechtensteinu w starożytności zamieszkiwały prawdopodobnie plemiona Retów. Po podboju rzymskim zostały one zromanizowane i do XII wieku mieszkańcy używali języka retoromańskiego – stąd liczne nazwy geograficzne mają mało germańskie brzmienie (np. Malbun, Vaduz, Valüna). W późnym średniowieczu na terenie dzisiejszego państwa osiedlili się chłopi ze szwajcarskiego Wallis, którzy do początku XX wieku utrzymali odrębny dialekt i obyczaje. Politycznymi przodkami Księstwa były Władztwo Schellenberg, zajmujące północne 1/5 terytorium, które wydzieliło się w IX wieku, oraz Hrabstwo Vaduz, wydzielone z Hrabstwa Werdenberg w 1342 r. Obie ziemie te nabył kolejno w 1699 i 1712 r. bogaty austriacki ród Liechtensteinów, który w 1719 r. zjednoczył je tworząc współczesne księstwo. Liechtenstein uniknął zjednoczenia z Niemcami w XIX wieku ze względu na oddzielenie Austrią i Szwajcarią od reszty jednoczonych ziem, oraz bliskie związki rodu panującego z Habsburgami. Po I wojnie światowej kraj zbliżył się politycznie i gospodarczo ze Szwajcarią, a rodzina książęca osiedliła się w Vaduz dopiero w 1938 r. po aneksji Austrii przez Niemcy. Małe państwo jest ważnym centrum finansowym przyciągającym niskimi podatkami firmy z całego świata, co skutkuje ponawianymi oskarżeniami o bycie rajem podatkowym.
 
=== Geografia ===
Księstwo Liechtenstein znajduje się na terenie Alp Wschodnich, najwyższym szczytem Liechtensteinu jest Grauspitz (2599 m n.p.m.). Od zachodu granicę ze Szwajcarią wyznacza Górny Ren i wzdłuż niego skupia się większość ludności. Państwo dzieli się na 11 gmin, które skupiają kilkanaście wsi – żadna miejscowość nie jest oficjalnie rozpoznana jako miasto, choć centrum Vaduz ma miasteczkowy charakter. Księstwo zajmuje fragment Doliny Górnego Renu oraz Doliny Saminy na wschodzie. Oddziela je masyw górski Drei Schwestern (2052 m n.p.m.), a przejazd między obszarami zapewnia przełęcz Steg. Tradycyjnie państwo dzieli się na północny Unterland i południowy Oberland, będące dawnymi Władztwem Schellenberg i Hrabstwem Vaduz. Mimo bycia jednym z najmniejszych niezależnych państw świata, powierzchnia Liechtensteinu jest 2,5-krotnie większa niż [[San Marino]] i 81-krotnie większa niż [[Monako]]; jest to też jedno z dwóch państw na świecie, którego sąsiedzi nie mają dostępu do morza.
Liechtenstein to malowniczy górski, alpejski kraj położony nad górnym Renem. Większość zamieszkałych terenów znajduje się w dolinie Renu. Najwyższym szczytem Liechtensteinu jest Grauspitz (2599 m n.p.m.) Powierzchnia Liechtensteinu jest 2,5-krotnie większa niż [[San Marino]] i 81-krotnie większa niż [[Monako]].
 
=== Klimat ===
Kraj posiada klimat górski, z mroźnymi i śnieżnymi zimami oraz umiarkowanie ciepłymi latami.
 
=== Fauna i flora ===
Flora kraju jest typowo alpejska i charakteryzuje się występowaniem pięter roślinnych. Wśród fauny często spotykanym zwierzęciem są świstaki.
 
=== Kultura i sztuka ===
Kultura ludowa Liechtensteinu jest zbliżona do sąsiednich regionów Austrii i Szwajcarii; wpływ na nią miał też katolicyzm. Bogaty ród von und zu Liechtenstein (piąta najzamożniejsza rodzina monarsza świata) jest znanym mecenasem sztuki, dzięki czemu oferta kulturalna kraju jest dość bogata.
 
=== Społeczeństwo ===
Kraj w większości katolicki. Ludność ma poczucie odrębności państwowej. Spora mniejszość imigrancka, poza tym większość zatrudnionej ludności mieszka na co dzień w sąsiednich obszarach Austrii i Szwajcarii.
 
== Regiony ==
Linia 40 ⟶ 47:
 
== Miasta ==
Liechtenstein oficjalnie nie posiada żadnego miasta i wszystkie miejscowości mają status wsi. Mimo tego '''[[Vaduz]]''' – stolica i siedziba władz centralnych – ma w centrum charakter miasteczkowy z deptakiem, nowoczesnymi budynkami i licznymi muzeami. Miejscowość tworzy około 15-tysięczną aglomerację, skupiającą blisko połowę mieszkańców księstwa.
* [[Vaduz]] – stolica i siedziba władz centralnych
* [[Balzers]]
* [[Malbun]] – sporty zimowe
* [[Schaan]]
* [[Triesen]]
* [[Triesenberg]] – alpejskie miasteczko
* [[Ruggell]]
* [[Bendern]]
* [[Nendeln]]
* [[Schellenberg]]
 
== Inne ciekawe miejsca ==
* '''Balzers''' posiada dobrze zachowany i udostępniony do zwiedzania średniowieczny zamek
* '''Malbun''' jest główym ośrodkiem sportów zimowych i miejscowością letniskową
* '''Schaan''' położone na północ od Vaduz posiada główną stację kolejową państwa, można zwiedzić galerię sztuki
* '''Schellenberg''' położony na niewielkim wzgórzu posiada dwie ruiny średniowiecznych zamków i nieduże muzeum
* '''Triesenberg''' położony na wzgórzu kilkaset metrów nad doliną Renu posiada zachowaną drewnianą zabudowę i muzeum poświęcone osadnikom z Wallis
* '''Valüna''' dolina alpejska w której można kupić lokalnie produkowany ser i zrobić prosty szlak turystyczny.
 
=== Wybrane szlaki turystyczne ===
* '''Fürstensteig''' – szlak wykuty w skale nad Vaduz pod koniec XIX wieku oferuje wspaniałe widoki na Dolinę Górnego Renu i alpejskie urwiska; zaczyna się w przysiółku Gaflei (dojazd linią autobusową 22)
* '''Szlak Księżnej Giny''' – dość prosty szlak turystyczny wokół Malbun na wysokościach do 2359 m n.p.m. (dojazd linią autobusową 21)
* '''Drei Schwestern''' – nieco bardziej wymagający szlak na dominujący nad Vaduz szczyt Drei Schwestern (2052 m n.p.m.), szlak może być przedłużeniem Fürstensteigu.
 
== Dojazd ==
=== Samolot ===
Najbliższe lotnisko znajduje się w Zurychu, około 1,5h jazdy samochodem lub pociągiem z Vaduz.
Istnieje połączenie do Berna lub Genewy. Z Genewy lub Berna można dojechać od razu do Vaduz lub wstąpić do Bazylei.
 
=== Pociąg ===
Przez Liechtenstein przejeżdża linia kolejowa łącząca Buchs z Feldkirch. Mimo przejeżdżających pociągów nocnych z Zurychu do Wiednia, nie zatrzymują się one w państwie – należy wysiąść w Buchs, Feldkirch lub Sargans i przesiąść się na autobus.
 
=== Samochód ===
Wzdłuż zachodniej granicy kraju przejeżdża szwajcarska autostrada A13, którą można dojechać z Zurychu, Włoch i Niemiec. Pobliskie Feldkirch jest skomunikowane z resztą Austrii i Niemcami za pomocą autostrady A14. Międzynarodowe prawo jazdy nie jest konieczne, lokalne przepisy drogowe i oznaczenia są zbliżone do szwajcarskich.
Międzynarodowe prawo jazdy nie jest konieczne.
 
=== Autobus ===
Autobusy Liemobil dojeżdżają do dworców kolejowych w Buchs (linia 12), Feldkirch (11, 13, 14), Sargans (11, 12E) i Sevelen (24).
 
== Transport ==
Kraj posiada bardzo dobrą sieć transportu publicznego [http://www.liemobil.li/ Liemobil]. Istnieje kilkanaście linii zapewniających dojazd do każdej wsi i do stacji kolejowych w sąsiednich wsiach. Głownymi węzłami przesiadkowymi są Vaduz, Schaan i Bendern.
 
Przez państwo przejeżdża linia kolejowa z Buchs do Feldkirch, obsługiwana przez koleje austriackie ÖBB.
 
== Porozumiewanie się ==
Językiem urzędowym jest język niemiecki. Spora część ludności zna dobrze język angielski, a także inne języki (włoski, francuski, serbskochorwacki i in.)
Łatwo się porozumiemy po włosku lub niemiecku. Porozumiemy się także w j. angielskim.
 
== Zakupy ==
Wielu turystów kupuje w Liechtensteinie pamiątki i gadżety turystyczne. Cenione są pocztówki ze zdjęciem rodziny królewskiej i znaczki pocztowe.
<!--
=== Koszty ===