Monako

Monako
Lokalizacja
Flaga
Główne informacje
Stolica	Monako
Ustrój polityczny	monarchia konstytucyjna
Waluta	euro
Powierzchnia	2,02
Język	francuski
Religia	katolicyzm
Numer kierunkowy	+377
Domena internetowa	.mc
Strefa czasowa	UTC +1 – zima UTC +2 – lato

Monako – niewielkie miasto-państwo położone w Europie Południowej nad Morzem Śródziemnym w obrębie Riwiery Francuskiej. Jest to najmniejszy w pełni uznany kraj świata posiadający rdzenną ludność i będący członkiem ONZ; za mniejsze niezależne państwo uznaje się jednak Watykan. Monako od dekad przyciąga elity całego świata i jest znane z blichtru oraz bogactwa, mimo tego posiada ciekawą ofertę turystyczną dla szerokiego grona odwiedzających.

Charakterystyka

Geografia

Monako jest położone na zboczu Alp Nadmorskich nad Morzem Śródziemnym. W efekcie jest to obszar pagórkowaty, malowniczo otoczony górami i wodą. Historyczne stare miasto jest położone na półwyspie znanym jako Skała Monakijska, otoczonym z trzech stron urwiskami. Niemal cały obszar państwa jest zabudowany i zachowały się jedynie skromne pozostałości naturalnej roślinności. Mimo tego, państwo jest zaskakująco bogate w zieleń urządzoną, taką jak skwery, parki, ogrody, a nawet dachy budynków. Aż 1/4 terytorium Księstwa znajduje się na gruntach pozyskanych od morza, a w najbliższych latach mają dojść kolejne. Przyległe tereny Francji są również gęsto zabudowane, tworząc ponad stutysięczną aglomerację.

Miasto-państwo dzieli się na 9 osiedli, z czego dwa (stare miasto i Ravin de Sainte-Dévote) mają status specjalny. Tradycyjnie osiedla się grupuje w cztery dzielnice: Monako, Monte Carlo, La Condamine i Fontvieille.

Klimat

Państwo leży w strefie klimatu podzwrotnikowego. Zimy są wilgotne i suche, zaś lata suche i ciepłe. Średnie temperatury wahają się od 12°C w zimie do 26°C latem. Opady występują przeważnie jesienią i zimą, latem są niewielkie.

Historia

Historia Księstwa zaczyna się z grecką kolonią Monoikos założoną przez starożytnych Greków. W średniowieczu obszar dzisiejszego państwa podlegał Genui. Na przełomie XIII i XIV wieku Skałę Monakijską opanował Franciszek I Grimaldi, zakładając dynastię rządzącą terytorium do dziś. Wraz z Mentoną i Roquebrune Monako tworzyło niezależny kraj o obszarze 25 km², który w 1633 r. został podniesiony do rangi księstwa. W owym czasie głównym źródłem utrzymania była uprawa cytrusów i świadczenie usług żeglarskich obcym państwom, przede wszystkim Francji.

Duże zmiany nastąpiły w połowie XIX wieku. W wyniku wiosny ludów Monako utraciło w 1848 r. kontrolę nad Mentoną i Roquebrune, stanowiącymi 95% terytorium i 80% ludności. Oba miasta ostatecznie przejęła w 1861 r. Francja w zamian za 4,1 mln franków w złocie i obietnicę budowy linii kolejowej, ukończonej w 1868 r. Książę Karol III miał pod swoją władzą 1,5 km² ziemi i 1,5 tysięczne miasteczko. Sporą część sumy zainwestował w budowę resortu nadmorskiego z kasynem, nazwanego na jego cześć Monte Carlo. Klimat i liberalne prawo hazardowe jak na ówczesne czasy zaczęły przyciągać elity całego kontynentu. Po II wojnie światowej Monako zaczęło przyciągać śmietankę Hollywood ze względu na głośny ślub księcia Rainiera III z aktorką Grace Kelly. Obecnym władcą państwa jest Albert II.

Demografia

Jest to jedno z najgęściej zaludnionych państw świata, a 100% ludności mieszka w mieście. Rdzenna ludność księstwa, Monegaskowie, stanowi zaledwie 21,5% mieszkańców. Francuzi stanowią ponad 28% ludności, Włosi 18,5%, Brytyjczycy 7,5%, a pozostałe 24,5% obywatele około 140 państw. Blisko 78% mieszkańców wyznaje katolicyzm, poza tym bezwyznaniowcy i niewielkie mniejszości protestanckie, judaistyczne i muzułmańskie.

Polityka

Monako jest monarchią konstytucyjną rządzoną przez ród Grimaldich, aktualnym władcą jest Albert II. Państwo posiada podpisany traktat o współpracy z Francją, przez którą ma bliskie związki z Unią Europejską. Samorząd terytorialny miasta Monako i obszar księstwa są jednokładne, mają jednak odrębne kompetencje.

Gospodarka

Gospodarka Monako opiera się na usługach, handlu (w szczególności nieruchomościami) i budownictwie. Ważny wkład w gospodarkę Księstwa ma też turystyka, generująca 25% dochodów państwa. Monako jest członkiem strefy euro.

Dojazd

Samochodem

Dojazd do Monako z Francji i Włoch zapewnia autostrada A8, z której należy zjechać na zjeździe 57 Roquebrune-Cap Martin. Uwaga: wjazd na teren Księstwa dla pojazdów kempingowych jest mocno ograniczony.

Pociągiem

W Monako znajduje się stacja kolejowa, obecnie podziemna, obsługiwana przez francuskie SNCF. Jest ona na trasie pociągów z Nicei, Cannes i Marsylii do Ventimiglii we Włoszech. W Monako zatrzymują się też pociągi dalekobieżne, w tym międzynarodowe. Czasy przejazdu:

• Nicea 15-20 minut
• Ventimiglia około 30 minut
• Cannes około godziny
• Marsylia około 3 godziny 15 minut pociągiem osobowym bezpośrednim, 3 godziny 30 minut z przesiadką, około 2 godziny 55 minut pospiesznym
• Genua około 3 godziny 20 minut osobowym z przesiadką, 2 godziny 35 minut bezpośrednim pospiesznym
• Paryż około 6 godzin (TGV)

Autobusem

Linia autobusowa 100 łączy centrum Nicei z Monako. Połączenie to jest znacząco wolniejsze niż pociąg, ale wiedzie widokową drogą wzdłuż wybrzeża i jest tańsze.

Samolotem

Najbliższym międzynarodowym portem lotniczym jest Nicea-Lazurowe Wybrzeże we Francji. Z niego istnieje możliwość dojazdu koleją, autobusem (45 min), albo helikopterem do heliportu znajdującego się w osiedlu Fontvieille (7 min).

Statkiem

W Monako znajdują się dwa porty turystyczne: Port Herkulesa i Port Fontvieille. Istnieje też terminal przy którym mogą cumować wycieczkowce oferujące rejsy po Morzu Śródziemnym.

Podział administracyjny

Państwo składa się w całości z jednego miasta – Monako. Część autorów traktuje (błędnie) historyczne dzielnice jako oddzielne miasta.

Monako dzieli się na cztery tradycyjne dzielnice:

• Stare Miasto położone na Skale Monakijskiej, gdzie znajduje się także pałac książęcy
• Monte Carlo słynące z kasyna i opery
• La Condamine znane z Portu Herkulesa
• Fontvieille zbudowane całkowicie na gruncie uzyskanym w połowie XX wieku od morza

Ciekawe miejsca

Księstwo posiada ciekawą ofertę turystyczną dostępną dla większości turystów. Składają się na nią zabytki, muzea, zieleń miejska, wydarzenia kulturalne i sportowe, restauracje, życie nocne.

Atrakcje turystyczne

• Stare Miasto Monako, malowniczo położone na Skale Monakijskiej i otoczone murami miejskimi, a w nim:

Katedra Matki Boskiej Niepokalanej – zbudowana w XIX wieku z grobami przedstawicieli rodu panującego, m.in. Grace Kelly

Muzeum Oceanograficzne – imponujący budynek zbudowany na 85-metrowym urwisku, otwarty w 1910 r.

Pałac Książęcy – wielokrotnie przebudowywana rezydencja Grimaldich; niektóre komnaty można zwiedzić w sezonie letnim

Ogród Świętego Marcina – obok oceanarium, znajdujący się nad urwiskiem Skały Monakijskiej

Kaplica Nawiedzenia NMP – barokowa

Kaplica Miłosierdzia – barokowa

Muzeum Miejskie – muzeum przedstawiające historię miasta

• Muzeum Znaczków i Monet – prezentuje monegaskie tradycje filatelistyczne i numizmatyczne
• Kolekcja Samochodów Księcia Monako
• Nowe Muzeum Narodowe – znajdujące się w willach Sauber i Paloma, koncentruje się na sztuce współczesnej
• Ogród Egzotyczny – duża kolekcja kaktusów i sukulentów na jednym z najwyższych wzgórz Księstwa; na jego obszarze znajduje się Jaskinia Obserwatorium i Muzeum Antropologiczne
• Kasyno Monte Carlo – znana na całym świecie świątynia hazardu. Wstęp zabroniony rodzinie panującej i obywatelom Monako.
• Opera – zbudowana w XIX wieku przez Karola Garnier, znanego z zaprojektowania opery paryskiej
• Plaża Larvotto – jedyna plaża publiczna w państwie
• Ogród Japoński – założony przez Księżną Grace
• Kaplica Św. Dewoty – patronki państwa
• Grimaldi Forum – centrum targowo-wystawiennicze
• Ogród Różany – w Fontvieille
• Stadion Ludwika II – w Fontvieille, gdzie gra zespół AS Monaco

Wydarzenia

• Grand Prix Monako w Formule 1, na wiosnę
• Rajd Monte Carlo otwierający w styczniu cykl mistrzostw świata
• Masters Monte Carlo w tenisie, w kwietniu
• Międzynarodowy festiwal cyrkowy
• Monaco Solar & Energy Boat Challenge - międzynarodowe zawody łodzi solarnych i innych konstrukcji organizowane w Yacht Club de Monaco

Transport

Ze względu na niewielki rozmiar, po księstwie łatwo poruszać się na pieszo. Większość ulic jest zaopatrzona w chodniki, istnieją też strefy o ograniczonym ruchu. Do pomocy służą liczne windy ułatwiające pokonywanie wzniesień.

Monako posiada dobrze funkcjonującą sieć autobusów miejskich, dzięki której można łatwo dotrzeć w każdy zakątek małego państwa. Obecnie istnieje sześć linii miejskich wzmocnione przez linię nocną i prom osobowy w Porcie Herkulesa. Linia nr 2 łączy większość atrakcji turystycznych (Stare Miasto, Port Herkulesa, Monte Carlo, Dworzec Kolejowy, Ogród Egzotyczny). Bilety można nabyć w automatach, internecie lub w pojazdach. Bilet jednorazowy kosztuje 1,50€ lub 2€ u kierowcy, bilet dobowy 5,50€ (stan na styczeń 2018). Dzieci poniżej 5 roku życia podróżują za darmo.

Monako posiada dobrze utrzymaną sieć dróg. Należy pamiętać o bezwzględnym pierwszeństwie pieszych na przejściach, ograniczeniu prędkości do 50 km/h, ograniczeniach dla wjazdu z przyczepami kempingowymi. Niektóre ulice, przede wszystkim na Skale Monakijskiej, są zamknięte dla pojazdów nie zarejestrowanych w Księstwie lub pobliskim departamencie Francji. Parkingi oferują zazwyczaj pierwszą godzinę za darmo. Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc parkingowych, praktyczniejsze jest poruszanie się pieszo lub transportem publicznym.

Język

Językiem urzędowym jest francuski, a narodowym dialektem – monegaski (odmiana włoskiego). Większość ludności potrafi się posługiwać po angielsku, a także w innych językach, jak włoski czy rosyjski.

Zakupy

Miasto, a w szczególności osiedle Monte Carlo, jest znane z szerokiej gamy produktów luksusowych. Mimo tego, znajdują się tu także zwykłe sklepy obsługujące miejscową ludność oraz dwie galerie handlowe (w Monte Carlo i Fontvieille).

Gastronomia

Monako oferuje szeroką gamę restauracji, od ekskluzywnych po budżetowe.

Noclegi

O nocleg w Monako jest trudno, szczególnie w niższych cenach, stąd większość turystów korzysta z oferty w pobliskich miastach Francji i Włoch, z Niceą na czele.

Bezpieczeństwo

Monako jest bardzo bezpieczne, co zawdzięcza m.in. najwyższemu stosunkowi policjantów na mieszkańca na świecie. Mimo tego, warto przestrzegać podstawowych zasad bezpieczeństwa, szczególnie w czasie dużych wydarzeń takich jak Grand Prix.

Zdrowie

W Monako znajduje się jeden szpital noszący imię Księżnej Grace.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Brak polskiej placówki dyplomatycznej. Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Paryżu (Francja).

Brak placówki - Polskę obsługuje Ambasada Księstwa Monako w Berlinie (Niemcy).