Laos

Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna
Flaga
Lokalizacja
Informacje
Stolica	Wientian
Ustrój	republika ludowa
Waluta	1 kip = 100 atów
Strefa czasowa	UTC +7
Powierzchnia	236 800 km²
Liczba ludności	6 858 160
Język urzędowy	laotański
Religia dominująca	buddyzm
Kod telefoniczny	+856
Napięcie elektryczne	230 V / 50 Hz
Typ gniazdka	E, C
Kod samochodowy	LAO
Ruch samochodowy	prawostronny
Domena internetowa	.la

Laos (Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna, ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ) – państwo w Azji Południowo-Wschodniej na Półwyspie Indochińskim. Stolica Wientian (180 tys. mieszkańców), główna rzeka Mekong. Na północy Laos graniczy z Mjanmą i Chinami, na wschodzie z Wietnamem, na południu z Kambodżą, a na zachodzie z Tajlandią.

Charakterystyka

Geografia

Laos znajduje się na Półwyspie Indochińskim w południowo-wschodniej Azji. Jest jedynym krajem regionu pozbawionym dostępu do morza, prawie w całości porośniętym puszczą. Na północy kraju rozciągają się liczne wyżyny i góry. Najwyższym szczytem jest Phou Bia (2817 m n.p.m.). Na północnym wschodzie tereny wyżynne przechodzą w Równinę Dzbanów, romboidalnego kształtu obszar żyznych ziem zarzucony wielkimi, kamiennymi urnami grzebalnymi datowanymi na tysiące lat wstecz. Na południu rozciąga się wąski pas lądu opadającego ku płaskowyżowi Bolovens. W czasach kolonialnych rozciągały się tu liczne plantacje kawy i francuskie ośrodki wypoczynkowe. Rzeka Mekong w znacznej części jest rzeką graniczną z Tajlandią.

Klimat

W Laosie panuje klimat monsunowy – od końca maja do końca października trwa pora gwałtownych deszczy tropikalnych, a od grudnia do kwietnia pora sucha z wysokimi temperaturami. Krótkie wiosna i jesień wypełniają czas pomiędzy tymi dwiema porami. Kraj jest silnie rozciągnięty południkowo (północ-południe) i z tego tytułu potrafią występować znaczne różnice temperatur pomiędzy północną a południową częścią Laosu, zwłaszcza nocami.

Historia

W VII-I w. p.n.e. zasiedlony przez napływową ludność z południowych Chin. W 1353 Laotańczycy zrzucili władzę tajskiego królestwa Ayutthaya i założyli własne państwo Lan Xang. Po śmierci króla Setthathiratha II, Lan Xang został w 1707 podzielony na 3 królestwa: Vientiane, Champasak i Luang Prabang. Viang Chan zostało podbite przez Tajlandię w 1828, zaś Champassak i Luang Prabang znalazły się od 1893 pod protektoratem francuskim. W czasie II wojny światowej okupowany przez Japończyków. W 1945 roku powstał antykolonialny ruch wyzwoleńczy Lao Issara. Lao Issara w październiku 1945 roku ogłosił niepodległość kraju i powołał rząd. W 1946 Francja ponownie okupowała Laos zwalczając oddziały Lao Issara. W 1946 po wygaśnięciu linii królewskiej w Champasak, król Luang Prabang Sisavang Vong połączył oba kraje w królestwo Laosu. W 1949 roku Francja formalnie ogłosiła niepodległość Laosu. W 1950 roku powstał powiązany z organizacją Việt Minh antyfrancuski i antykolonialny ruch Pathet Lao w którym współpracowali komuniści księcia Souphanouvonga, centryści księcia Souvanaphoumy i byli urzędnicy królewscy oraz przedstawiciele niektórych plemion. W 1953 roku 1/3 terytorium kraju znalazło się pod kontrolą Pathet Lao.

W 1954 roku po bitwie pod Điện Biên Phủ Francja uznała niepodległość i niezależność Laosu. Od 1954 Laos był niepodległym królestwem, ale wojna trwała nadal – losy Laosu układały się zależnie od wypadków w ościennym Wietnamie. W marcu 1955 roku komuniści laotańscy kierowani przez księcia Souphanouvonga utworzyli laotańską partię komunistyczną, początkowo pod nazwą Laotańska Partia Ludowa a Pathet Lao stał się ruchem komunistycznym. Od 1964 roku północno-wschodnie terytoria Laosu opanowane przez Pathet Lao były bombardowane przez lotnictwo Stanów Zjednoczonych, głównie z uwagi na szlaki zaopatrzeniowe Wietkongu przebiegające w tym rejonie i znane jako Szlak Ho Chi Minha. W kraju ścierały się wpływy prawicy, centrystów księcia Souvannaphoumy i komunistów kierowanych przez księcia Souphanouvonga. Premier Souvanaphouma trzykrotnie tworzył rządy koalicyjne. Wojna domowa i naloty Stanów Zjednoczonych trwała z przerwami do 1973 roku. Po zwycięstwie Pathet Lao w wyborach do parlamentu 1960 roku miał miejsce prawicowy zamach stanu. Po stronie komunistów występowała Demokratyczna Republika Wietnamu, po stronie prawicy – Stany Zjednoczone. W 1971 roku Pathet Lao kontrolowało 2/3 terytorium kraju. W 1973 roku zawarto pokój i utworzono III rząd koalicyjny premiera Souvannaphoumy.

Upadek Wietnamu Południowego spowodował opanowanie stolicy Wientian przez partyzantów komunistycznych w kwietniu – maju 1975. Komuniści deportowali ok. 30 tys. funkcjonariuszy poprzedniego systemu wraz z rodzinami do tzw. „obozów reedukacji” na następnych 5 lat, gdzie wielu z nich zabili lub torturowali – szczególną uwagę poświęcono 3 tys. byłych oficerów wojska i policji laotańskiej, dla których utworzono obóz o zaostrzonym rygorze na wyspie Nam Ngum. Król Savang Vatthana został zmuszony do abdykacji w dniu 2 grudnia 1975. Laos ogłoszono republiką a władzę przejął przywódca komunistów książę Souphanouvong, zaś Souvanaphouma początkowo został doradcą rządu. Król wraz z następcą tronu i rodziną, najpierw internowany w swym pałacu w Wientianie, także został 11 marca 1977 wysłany do „obozu reedukacji” na północy kraju. Od tej chwili wszelki ślad po nich zaginął, aż do 17 grudnia 1989 kiedy to rząd ogłosił, że rodzina królewska zmarła w obozie.

Od 1975 roku nastąpił ścisły sojusz kraju z Wietnamem, w 1977 podpisano porozumienie o przyjaźni i współpracy gospodarczej, wojskowej i kulturalnej. W tym samym roku komunistyczny rząd w Wientianie podjął decyzję o bombardowaniu baz partyzantów, złożonych głównie z dążących do utworzenia własnego państwa członków plemienia Meo (Hmong), wspieranych w czasie wojny indochińskiej przez CIA – podczas których, według niepotwierdzonych źródeł, miało dojść do użycia broni chemicznej i bakteriologicznej. Jednocześnie począwszy od 1975 nasila się exodus ludności cywilnej Laosu, uciekającej przez granicę głównie do Tajlandii – ocenia się, iż podczas ucieczek komunistyczne wojsko i policja zabiły na granicy do 45 tys. ludzi, spośród ogólnej liczby 300 tys. uchodźców (10% ogólnej liczby ludności Laosu, w tym 30% Meo) w których skład wchodziła także liczna grupa najbardziej wykształconej część społeczeństwa (ok. 90% inżynierów, techników, intelektualistów i wyższych urzędników państwowych). Całkowitą ilość zabitych (cywilów i wojskowych) w konfliktach toczonych w latach 1962–1973 szacuje się na 200-300 tys. ludzi.

Sytuację kraju pogarszał bardzo niski poziom rozwoju, wstrzymanie pomocy USA oraz powstania mniejszości narodowej z plemiona Meo. Od 1986 roku po rezygnacji prezydenta Souphauvonga rządy w państwie przejął były dowódca oddziałów wojskowych Pathet Lao premier Kaisone Phomvihane. Rozpoczęto przywracanie mechanizmów rynkowych w gospodarce, znormalizowano stosunki z Chinami i Tajlandią. W ideologii państwowej wprowadzono odwołania do buddyzmu. Rozluźniono stosunki z Wietnamem – w 1988 wycofano z Laosu ostatnich 50 tys. żołnierzy wietnamskich. W 1991 w więzieniach i „obozach reedukacyjnych” znajdowało się nadal 55 tys. obywateli Laosu (w tym 45 tys. z plemienia Meo). W 1992 roku po śmierci prezydenta Phomvihane rządy przejął prezydent Khamtai Siphandon, liberalizując gospodarkę i otwierając zamkniętą do tej pory granicę z Tajlandią – do kraju powróciło jednak tylko kilka tysięcy uchodźców.

Polityka

Jedyną legalną partią polityczną jest Laotańska Partia Ludowo-Rewolucyjna. Głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament na pięcioletnią kadencję. Szefem rządu jest premier wybierany przez prezydenta za aprobatą parlamentu.

Laos jest republiką z jednoizbowym parlamentem – Sapha Heng Xat (Zgromadzenie Narodowe) liczące 109 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Zgodnie z konstytucją z 1991 roku Zgromadzenie Narodowe liczyło 85 deputowanych. W roku 1997 na wniosek prezydenta liczba miejsc wzrosła do 99, a w lutym 2002 roku do 109. Władza wykonawcza należy do rządu powoływanego przez prezydenta.

Gospodarka

Laos jest krajem rozwijającym się. 80% ludności zatrudnionych jest się w rolnictwie, które dostarcza 49% PKB. W lasach prowadzi się wyrąb drzewa tekowego, hebanu, palisandru i drzew różanych. Przemysł jest słabo rozwinięty. Rozwija się sektor usług, od 1989 roku rozwija się turystycznych.

Dojazd

Wizy

Obywatele Polski są objęci obowiązkiem wizowym. Wizy można otrzymać w przedstawicielstwach dyplomatycznych Laosu (najbliższe w Berlinie) oraz na granicy (visa on arrival), ale tylko na określonych przejściach i w okresie pracy danych posterunków granicznych. Wiza kosztuje 30 USD – można też płacić w THB (bahtach tajskich), ale wychodzi drożej, przy próbie zapłaty LAK (kipami laotańskimi) można spotkać się z odmową. Czasami doliczana jest dodatkowo opłata (1-2 USD) za obsługę w weekend lub „po godzinach” (na niektórych przejściach wisi nawet stosowna informacja obok okienka wizowego). Potrzebny jest wypełniony wniosek, otrzymywany na granicy oraz jedna fotografia.

Obecnie tylko 3 przejścia wydają wizy bez ograniczeń:

• lotniska międzynarodowe w Wientian
• lotniska międzynarodowe w Luang Prabang
• Most Przyjaźni pomiędzy Tajlandią a Laosem (23 km od Wientianu, otwarty w godzinach 6.00-22.00)

Oprócz tego wizę można uzyskać na poniższych przejściach, ale tylko w ich godzinach pracy (zazwyczaj jest to 8:00-16:00) i zaleca się każdorazowo potwierdzić, że w danym okresie posterunek nie wstrzymał wydawania wiz:

Tajlandia

• Houay Xai – stolica prowincji Bokeo na północy Laosu, wjazd promem z Chiang Khong w północnej Tajlandii
• Parksane – prowincja Sayanbouli w środkowym Laosie, wjazd z Beungkane
• Thakhek – prowincja Khammouane w środkowym Laosie, wjazd z Nakornphanom promem
• Thaheuasavanh – prowincja Savannakhet w środkowym Laosie, wjazd z miejscowości Mukdahan w tajskiej prowincji Ubon Ratchathani
• Vangtau – prowincja Champassak na południu Laosu, wjazd z Tajlandii z Chong Mek

Chiny

• Ban Boten – prowincja Luang Namtha, wjazd z Bohane

Wietnam

• Densanvanh – prowincja Savannakhet, wjazd z Lao Bao na trasie z Hue
• Namphao – prowincja Khammouane, wjazd z Cao Treo na trasie z Vinh
• Nam Kane – prowincja Xiengkhouang, wjazd z Namekane
• Namsoue – wjazd z Nameo

Samolotem

Laos posiada trzy porty lotnicze, obsługujące połączenia międzynarodowe:

• Wientiane (VTE) – linie Lao Airlines, Lao Central Airlines, Thai Airways, Vietnam Airlines
• Luang Prabang (LPQ) – linie Lao Airlines, Lao Central Airlines, Thai Airways, Bangkok Airways, Vietnam Airlines
• Pakxe (PKZ) – loty z/do Siem Reap (Lao Airlines) i z/do Ho Chi Minh

Ponadto w Laosie operują niskokosztowi przewoźnicy jak AirAsia oraz Nok Air.

Pociągiem

Jedyne połączenie kolejowe w Laosie prowadzi od granicy z Tajlandią w Nong Khai do Thanaleng około 20 km od Wientiane. Możliwe jest skorzystanie z nocnego połączenia z Bangkokiem.

Autobusem

Istnieje wiele połączeń autobusowych do Laosu z państw ościennych: Tajlandii, Kambodży, Chin i Wietnamu. Z Kambodży autobusy odjeżdżają z Siem Reap. Z Tajlandii jest wiele połączeń, m.in. z Ubon Ratchathani (3 h), Chaing Mai (6 h), Chiang Rai (2 h), jak również samego Bangkoku (ok. 12 h).

Regiony

Mapa Laosu z pokolorowanymi regionami

Laos północny (Ban Nalan Trail, Bokeo Nature Reserve, Houay Xai, Luang Prabang, Luang Namtha, Muang Ngoi Neua, Muang Long, Muang Ngeun, Muang Xay, Nong Khiaw, Pakbeng, Vieng Phoukha) Wioski górskich plemion, góry i niezwykła dawna stolica

Laos centralny (Dolina Dzbanów, Paksan, Phonsavan, Tha Khaek, Tham Nong Pafa Cave, Vang Vieng, Vieng Xai, Wientian) Najsenniejsza stolica południowo-wschodniej Azji i rolniczy kraj

Laos południowy (Champassak, Pakxe, Savannakhet, Si Phan Don) Wyspy Mekongu, góry i rzadko odwiedzane przez turystów strony

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2009 roku Laos posiadał ponad 20 miast o ludności przekraczającej 3 tys. mieszkańców. Stolica kraju Wientian jako jedyne miasto liczyło ponad 100 tys. mieszkańców; 2 miasta z ludnością 50÷100 tys.; 4 miasta z ludnością 25÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 25 tys. mieszkańców.

• Wientian – senna stolica na brzegu Mekongu
• Huay Xai – położona na północy miejscowość graniczna z Tajlandią
• Luang Namtha – największa miejscowość północnego Laosu, popularny punkt startowy trekingów w puszczy
• Luang Prabang – miasto z listy dziedzictwa UNESCO, z kolonialną architekturą i kolorowymi świątyniami
• Vang Vieng – turystyczna miejscowość, wśród skał, pól ryżowych oraz jaskiń na rzeką Nam Song
• Pakxe – brama do krainy „czterech tysięcy wysp” oraz ruin Wat Phu
• Thakhek - miejsce bardzo znane i popularne wśród wspinaczy skalnych - zobacz wspinanie w Laosie
• Pek

Ciekawe miejsca

• Champasak – khmerska świątynia Wat Phu w stylu budowli z Angkoru, obiekt na liście dziedzictwa UNESCO
• Równina Dzbanów – kamienne „dzbany”, pozostałości cmentarzy z ery żelaza
• Si Phan Don – kraina „czterech tysięcy wysp” rozrzuconych na rzece Mekong przy granicy z Kambodżą
• jaskinia Konglo – 7 km nieoświetlona jaskinia przecinana przez podziemną rzekę, którą można przepłynąć łódką
• Bolaven Plateau – płaskowyż na którym uprawia się kawę i herbatę, zwiedzanie plantacji kawy i herbaty, możliwe wycieczki zorganizowane lub indywidualne z Pakxe

Podróżowanie po kraju

Samochodem/motocyklem

Dokumentem uprawniającym do poruszania się pojazdem mechanicznym jest międzynarodowe prawo jazdy lub też prawo jazdy wydane przez władze miejscowe. Obowiązuje ruch prawostronny. Stan nawierzchni, poza drogami głównymi, jest zły. Miejscowi kierowcy często nie przestrzegają przepisów drogowych. Liczba wypadków drogowych, zwłaszcza nocą, jest bardzo wysoka, a ich przyczyną jest nierzadko jazda pod wpływem alkoholu. Zdarzenia drogowe z udziałem obcokrajowców są stosunkowo częste. W sytuacjach konfliktowych związanych z wypadkiem/kolizją drogową z udziałem obcokrajowca, asysta miejscowej policji może okazać się nieskuteczna.

Uwaga: Polskie prawo jazdy nie jest dokumentem uznawanym jako dokument uprawniający do poruszania się samochodem, skuterem, czy jakimkolwiek innym pojazdem mechanicznym. W razie wypadku/kolizji drogowej, kierowcy grozi utrata wszelkich uprawnień wynikających z wykupionego ubezpieczenia zdrowotnego i konieczność samodzielnego pokrycia kosztów leczenia

(więcej informacji: Poradnik MSZ – Polak za granicą).

Język

Językiem urzędowym jest laotański.

Gastronomia

Laap neua – sałatka z wołowiny, z miętą i chili

Lepki ryż z mango

• Charakterystycznym daniem w Laosie jest laap, rozdrobniony smażony kurczak, ryba lub wołowina przyprawiony dużą ilością chilli podany z dużą ilością mięty i innych ziół.
• Bardzo popularny jest również lepki ryż z mango, podawany na talerzu z ryżem jest polany jogurtem obok pokrojonej połówki świeżego owocu mango.
• Z uwagi na obecność francuskich zwyczajów w czasach kolonialnych w Laosie można kupić bardzo dobre bagietki, często w budkach przy ulicy, które są smarowane pastą z mielonego mięsa, z sałatką z papai, na życzenie z dodatkiem chili (5000 kip^{(stan na: paź.2013)}).

Noclegi

Noclegi w Laosie są bardzo tanie, w przedziale 50-100 tys. kip^{(stan na: paź.2013)}, co jest równowartością śniadania w restauracji (lub w hotelu w którym przebywamy). Przy tak niskiej cenie warto zwrócić uwagę na jakość obiektu, gdyż zdarzają się pokoje nie do końca pozbawione pluskiew (zwłaszcza w Wientian nie warto zbytnio oszczędzać). Generalnie im mniej turystycznie atrakcyjna miejscowość tym wyższy standard za niską cenę. Nie ma ograniczeń dla cudzoziemców w korzystaniu w miejsc noclegowych (w przeciwieństwie np. do Chin), wszędzie zostaną przyjęci. Czasami wymagana jest opłata z góry za pierwszą dobę hotelową. WiFi jest dostępne praktycznie we wszystkich noclegowniach. Nocując w domach gościnnych (guesthouse) należy się liczyć z tym, że jest on zamykany w określonych w jego regulaminie godzinach nocnych (wymóg administracyjny w Laosie). Wprawdzie cudzoziemcy są traktowani często ulgowo to zalecane jest nie nadużywanie takiej gościnności (zbyt późne powroty do pokoju), bo Laotańczycy mogę mieć z tego tytułu problemy.

Bezpieczeństwo

• Informacje ogólne – Laos jest co do zasady krajem bezpiecznym i przyjaznym dla turystów, choć rośnie zagrożenie przestępczością pospolitą (kradzieże, włamania), w szczególności w miejscach uczęszczanych przez turystów i w czasie lokalnych świąt. Dokumenty podróżne powinny być dobrze zabezpieczone (bilet, paszport). Warto wykonać ich fotokopie, co może okazać się przydatne w razie utraty oryginałów.
• Podróżowanie – pojazdy nie odbiegają standardem od innych krajów regionie choć na luksusy liczyć nie można, chyba że skorzysta się z oferty biur turystycznych. Wprawdzie jeszcze w roku 2009 zdarzały się napady zbrojnych band na autobusy jadąc w kierunku Wientian co było powodem, iż w każdym autobusie na tych trasach podróżował ochroniarz z bronią automatyczną (zazwyczaj AK-47), ale obecnie^{(stan na: paź.2013)} to zjawisko nie występuje. Podczas złej pogody wzrasta liczba wypadków drogowych, zwłaszcza w terenach górskich podczas mgły. Należy zachować szczególną ostrożność w pobliżu granicy z Mjanmą, gdzie znajdują się trasy przemytników narkotyków i mogą pojawić się uzbrojone grupy przestępcze.
• Niewybuchy – w wielu mniej uczęszczanych miejscach zalegają niewybuchy. Należy trzymać się utartych szlaków, zwłaszcza w prowincji Xieng Khouang, w prowincji Luang Prabang oraz w pobliżu granicy z Wietnamem.
• Narkotyki – są dość powszechne, zwłaszcza na północy kraju (okolice Złotego Trójkąta aż po Luang Namtha włącznie) oraz w Vang Vieng. Kary za ich posiadanie (zażywanie, produkcję, handel itp.) są drastyczne: oprócz grzywny (kilka tysięcy USD) grozi jednocześnie od 5 do 20 lat więzienia, przy dużych ilościach nawet kara śmierci. W najlepszym wypadku można się wymigać wysoką łapówką (Laos jest krajem o wysokiej korupcji), ale nie należy traktować tej informacji zbyt optymistycznie. W przypadku postawienia w stan oskarżenia prawa oskarżonego są znikome lub wręcz żadne.

(więcej informacji: Poradnik MSZ – Polak za granicą)

Zdrowie

• Pora deszczowa trwa od maja do listopada i jest powiązana z występowaniem cyklonów w Azji Południowo-Wschodniej. Istnieje wówczas duże ryzyko osunięć na obszarach górskich oraz powodzi. Dostęp do niektórych rejonów może być utrudniony. Przed podróżą należy sprawdzić bieżące prognozy pogody.
• W Laosie występuję zagrożenie malarią, dlatego należy zastosować odpowiednią profilaktykę.
• Wbrew opisom z niektórych przewodników turystycznych nastąpił znaczny postęp w dostępie do służby zdrowia – lekarze są dostępni praktycznie w każdej większej miejscowości (prywatni więc trzeba liczyć się z poniesieniem kosztów wizyty), szpitale zostały również wybudowane nie tylko w Wientian, ale są np. w Luang Prabang czy Pakxe. Nie ma szpitala w Louang Namtha ani w Vang Vieng^{(stan na: paź.2013)}. Tym nie mniej w bardzo poważnych przypadkach konieczny jest transport chorego do Tajlandii, co w krótkim czasie możliwe jest jedynie za pomocą helikoptera i po niebotycznych kosztach.

Zwyczaje

Laos jest krajem buddyjskim, obowiązują w nim zwyczaje podobne do tych w Tajlandii. Głowa jest świętą częścią człowieka, nie należy nikogo dotykać po głowie, zwłaszcza dzieci. Stopy są częścią nieczystą i nie należy nigdy wskazywać na coś stopą, zwłaszcza w kierunki posągów Buddy. Siadając w świątyni należy robić to w sposób taki, aby stopy były skierowane w przeciwną stronę niż posąg/wizerunek Buddy. Wchodząc do świątyni należy mieć zakryte ramiona i nogi – dla kobiet często są dostępne odpowiednie nakrycia na stojaku przed wejściem.

Laotańczycy są rozbawieni lekko pijanymi osobami a zdolność cudzoziemców do wchłaniania dużej ilości alkoholu budzi u nich podziw. Ale pijaństwo i przebywanie w stanie mocno nietrzeźwym jest uważane za duży nietakt i „utratę twarzy”.

Cierpliwość jest wskazana w Laosie, zwłaszcza w oczekiwaniu (na autobus, wejście, spotkanie itp.). Podobnie jak w Tajlandii, złość i gniew jest przez mieszkańców niezrozumiała i uważana za afront. Nigdy nie należy podnosić głosu, krzyczeć i wyrażać gniewu, i też nigdy takie zachowanie nie odniesie skutku, zwłaszcza w kontaktach ze zbiurokratyzowaną administracją laotańską (gdyż również oznaczałoby to „utratę twarzy”).

Ceremonia rozdawania jałmużny (Tàak Bàat) w Luang Prabang (2009)

Mnisi

W Laosie buddyzm jest dominującą religią, mnisi bardzo poważnie traktują swoje funkcje i cieszą się autentycznym szacunkiem mieszkańców. Nie wolno im przyjmować (nawet dotykać) pieniędzy a ich oferowanie mnichom jest uważane za brak szacunku. Mogą przyjmować w darze jedynie jedzenie; przy czym należy skonsultować się z tubylcami w kwestii jakie (jak przyrządzone) pożywienie może im być ofiarowane. Należy być świadomym, że niewłaściwe (np. kupione na ulicy tanie jedzenie) zostanie przez mnichów wyrzucone. Mnisi nie jedzą pożywienia „stałego” po południu, dlatego wszystkie ceremonie przyjmowania jałmużny kończą się przed 12:00 w południe.

Ofiarowując jałmużnę bądź dotację (nie tylko mnichom, ale też np. żebrakom) nie należy spodziewać się wylewnych podziękowań – w kulturze laotańskiej (jak w wielu kulturach Dalekiego Wschodu) to ofiarodawca powinien być wdzięczny, że jego dar został przyjęty.

Mnichom nie wolno dotykać (i być dotykanym) przez kobiety. Jeśli kobieta chce złożyć mnichowi dar powinna umieścić go na ziemi, na kawałku materiału aby mnich mógł go podnieść. Mnisi którzy złożyli śluby milczenia nie będą odpowiadać na pytania ani rozmawiać (nawet jeśli znają języki obce) – nie należy wówczas powtarzać ani naciskać tylko się oddalić. Nie należy również ich fotografować jeśli nie wyrazili na to zgody.

Łatwiejszy kontakt jest z mnichami w stanie nowicjatu, gdyż nie złożyli oni ślubów wieczystych i/lub nie zamierzają tego robić. W Laosie bardzo często posyła się młodych chłopców i mężczyzn do klasztoru, aby budować ich charakter i uczestnictwo we wspólnocie religijnej, na określony czas po którym opuszczają go, wracając do swoich rodzin.

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Laosie

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Tajlandii

Unit 605-607, 6th Floor, Athenee Tower, Wireless Road, Lumpini, Pathumwan, Bangkok 10330, Tajlandia

Strona www: https://bangkok.msz.gov.pl/pl/

Telefony:

Centrala Ambasady RP w Bangkoku

- dzwoniąc z Polski z tel. stacjonarnego 0066 2 079 7300

- dzwoniąc z Polski z tel. komórkowego +66 2 079 7300

- dzwoniąc z Tajlandii z tel. lokalnego  0 2 079 7300

Fax:

- z Polski 0066 2 079 7303

- z Tajlandii 0 2 079 7303

Adresy e-mail:

Sekretariat Ambasady: bangkok.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Wydział Konsularny: consulate.bangkok@msz.gov.pl

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Ambasada Laosu w Berlinie

Bismarckallee 2a

14193 Berlin

Telefon: +49 30 890 606 47

Fax: +49 30 890 606 48

Strona www: www.laos-botschaft.de

E-mail: info@laos-botschaft.de

Godziny urzędowania:

Ambasada: Pon.-Pt. 09:00 - 12:00, 14:00 - 17:00

Konsulat: Pon.-Pt. 09:00 - 12:00