Żmigród

Żmigród – miasto w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żmigród, leży nad rzekami Barycz i Sąsiecznica.

Żmigród
Żmigród panorama
Herb
Informacje
Państwo	Polska
Region	dolnośląskie
Powierzchnia	9,49 km²
Wysokość	85 do 103 m n.p.m.
Ludność	6583
Nr kierunkowy	(+48) 71
Kod pocztowy	55-140
Strona internetowa

Żmigród baszta

Żmigród Wieża kasztelańska - baszta obronna i mieszkalna

Żmigród Pałac Hatzfeldów, ruina po rewitalizacji

Żmigród budynek stacji kolejowej

Charakterystyka

Położenie geograficzne: 51°28′13″N 16°54′18″E

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do ówczesnego województwa wrocławskiego.

Żmigród położony jest w północnej części województwa dolnośląskiego, w pasie Nizin Środkowo-Polskich, w makroregionie obniżenia milicko-głogowskiego, w mezoregionie Kotliny Żmigrodzkiej.

Dojazd

Pociągiem

Stacja kolejowa znajduje się na linii kolejowej Wrocław – Poznań

Samochodem

45 – 50 km od Wrocławia i 7 km od drogi krajowej nr 5 (Wrocław – Poznań) w kierunku Milicza.

Warto zobaczyć

• W centrum Żmigrodu zachował się średniowieczny układ zabudowy o kształcie zbliżonym do owalu z prostokątnym rynkiem i wychodzącymi z niego ulicami, w pewnym miejscach wskazujących, gdzie do 1819 r. stały bramy miejskie.
• W samym rynku godny uwagi jest gmach Urzędu Miejskiego z ok. 1830 r. i stojąca obok kamienica nr 1 z ok. 1860 roku. Na środku stoi kolumna maryjna z 1873 r.- pozostałość po tzw. kolumnie zwycięstwa, którą ustawiono z okazji zwycięstwa Prus w wojnie z Francją w latach 1870-1871.
• Kościół parafialny pw. Św. Trójcy. Zbudowano go w latach 1595 – 1607 na miejscu starszej drewnianej świątyni p.w. Najświętszej Marii Panny, wzmiankowanej jako Kościół Polski. Nową świątynię konsekrowano w 1607 r. Po dwóch pożarach z 1702 r. wnętrze kościoła zbarokizowano (w latach 1702-1704). W latach 1869 –1870 kościół rozbudowano, dobudowując neogotyckie prezbiterium z nowym wielkim ołtarzem (służy do dziś), w formie tryptyku, przedstawiającym Trójcę Świętą oraz sceny z Nowego Testamentu. W 1895 r. wieża uzyskała nowy hełm (zachowany do dziś), odgromnik i zegar. Do kościoła prowadzi obecnie renesansowy portal. W środku znajduje się duży obraz F. A. Schefflera „Adoracja Krzyża Świętego” z 1739 r. oraz barokowa kaplica grobowa rodziny von Hatzfeldt p.w. św. Krzyża.

W ścianę zewnętrzną kościoła wmurowana została m.in. renesansowa płyta nagrobna Henryka von Kurzbach pochodząca z ok. 1590 r. Przed kościołem znajduje się barokowa figura św. Jana Nepomucena z ok. 1735 r., a teren kościelny otacza mur z ok. 1870 roku.

• Poewangelicki kościół obecnie pw. św. Stanisława Kostki został zbudowany na planie krzyża łacińskiego w latach 1854-58 według projektu H. Wäsermana. Z 1858 r. pochodzi ufundowany przez księcia Hermanna von Hatzfeldt marmurowy ołtarz.

Uroczystej rekonsekracji, po przejęciu przez parafię katolicką, dokonano 26 listopada 1972 r.

• Do rangi jednego z symboli Żmigrodu urosła już, znajdująca się w najwyższym punkcie miasta, wieża ciśnień z 1906 r. Niegdyś wznosił się tutaj gród, jeszcze zanim lokowano miasto. Później w latach 1742-1861 stała tu świątynia ewangelicka.
• Zespół pałacowo-parkowy. Ruiny zamku

Zasadniczym elementem zespołu pałacowo-parkowego są ruiny zamku, który wymieniano w dokumentach po raz pierwszy w 1296 r. Natomiast pierwsza murowana warownia w tym miejscu powstała najprawdopodobniej w XIV w. Obiekt ten posiadał wieżę, mury i fosę. Należał on naprzemiennie do biskupów wrocławskich, książąt oleśnickich oraz stanowił własność rycerską. W latach 1579 i 1605 zamek trawiły pożary. W okresie wojny trzydziestoletniej został przebudowany na twierdzę. Nowi właściciele obiektu (od 1641 r.) – rodzina von Hatzfeldt – w latach 80. XVII w. zburzyła fortyfikacje i wzniosła barokowy pałac. Jako pierwszy element barokowej przebudowy wzniesiono w 1683 r. kaplicę pałacową poświęconą św. Georgowi (św. Jerzemu). Główny korpus pałacu, powstał w latach 1706-1708. Nowy pałac był dwupiętrową i trójskrzydłową barokową budowlą pokrytą dachem mansardowym. Dach otrzymał wówczas dodatkowo wieżyczkę z otwartą latarnią i barokową kopułą. W środkowej części pałacu pomieszczono dużą, bogato wyposażoną salą balową. Następnie do barokowego pałacu przyłączono 96-metrowe klasycystyczne południowe skrzydło. W środkowej części tego skrzydła znajdowała się sala (tzw. „Biała Sala”) przeznaczona na uroczystości. Właśnie w niej w 1813 r. ustalono tzw. „Protokół Żmigrodzki” z planem wojennym walki przeciwko Napoleonowi. Była to letnia część pałacu, a wraz z nią obiekt liczył 130 m długości. Następnie w tylnej części barokowego pałacu dobudowano rząd pokoi tak, że budowla podwoiła się. Ponadto, zgodnie z duchem epoki, barokowej fasadzie tego obiektu nadano wystrój neorenesansowy i zbudowano duży hall wejściowy. Okazała rezydencja Hatzfeldtów została spalona w styczniu 1945 r. a zniszczone skrzydło południowe rozebrano. W latach 2007-2008 dokonano renowacji fasady i zabezpieczenia korpusu głównego pałacu, który jest obecnie dostępny jako trwała ruina.

• Baszta. Najstarszą zachowaną do dziś w całości budowlą zespołu pałacowo-parkowego jest zbudowana w 1560 r. obronna wieża mieszkalna, zwana dziś basztą. W 1642 r., podczas wojny 30-letniej Szwedzi podwyższyli basztę o jedno piętro. W 1707 r. wieżę pokryto dachem namiotowym, który przetrwał do 1837 roku, kiedy to dobudowano jeszcze jedno piętro i basztę pokryto cynową blachą.

Do 1945 r. wieża mieściła archiwum. Był to jeden z największych na Śląsku prywatnych zbiorów dokumentów. A w piwnicy, z uwagi na panującą tam stałą niską temperaturę, urządzono magazyn żywności. Na wieży wisi, odsłonięta w lipcu 1998 r., tablica upamiętniająca podpisanie tzw. Protokołu żmigrodzkiego w 1813 r. Po renowacji, przeprowadzonej w 2008 roku, na parterze mieści się punkt informacji turystycznej, na pierwszym piętrze znajduje się sala konferencyjna. Z kolei trzecie piętro zajmuje tzw. Sala rycerska z miejscem na wystawy. Nad nią mieści się apartament hotelowy, a na samej górze – taras widokowy.

• Park. Ruiny zamku otoczone są romantycznym parkiem, który powstał na przełomie XVIII i XIX wieku na powierzchni mniej więcej 15 ha, w miejscu zlikwidowanych fortyfikacji ziemnych dawnej twierdzy. Natomiast w I poł. XIX wieku, między Baryczą a jej południowym ramieniem założono park krajobrazowy ze stawem. Do parku prowadził wał zamkowy, czyli utworzona w 1680 roku i obsadzona drzewami (lipy i kasztany) aleja, która była dostępną dla wszystkich drogą prywatną o długości 1,5 kilometra łączącą zamek ze Żmigrodem. W parku zwracają naszą uwagę 2 pomniki przyrody: dąb szypułkowy i znajdujący się za nim stary okaz cisa. Obok interesującego starodrzewia, znajduje się tu też zabytkowy żelazny maszt na chorągwie, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku, a w południowej części zespołu – dawna oranżeria zbudowana w II poł. XVIII w.

Gastronomia

1. Restauracja „Parkowa” 55-140 Żmigród, ul. Parkowa (podziemia ruin zamku) tel. 605 106 045, e-mail: agnes331@vp.pl

2. „Pałac Żmigród” 55-140 Żmigród, ul. Poznańska 9C tel. 607 781 997, e-mail: info@palaczmigrod.pl http://www.palaczmigrod.pl/

3. Karczma Rybna Ruda Żmigrodzka 102 tel. 666 300 114 http://www.karczmarybna.pl/karczma-rybna/ 4. Pizzeria „Ola” 55-140 Żmigród, Dom Handlowy przy pl. Wolności tel. 71/385 27 05

5. Kebab Pizza Sjesta 55-140 Żmigród, ul. Lipowa 11/1u tel. 71/725 63 11 6. Pizzeria Questo 55-140 Żmigród, ul. Rybacka 4 tel. 696 038 572

Nocleg

Willa Pod Dębem ul. Krasickiego 1, 55-140 Żmigród tel. kom. 602-678-038

Informacje turystyczne

Centrum jest ciasne, a znalezienie miejsca do zaparkowania na rynku w dni powszednie może być trudne. Miasteczko nie jest rozległe, warto więc zostawić samochód kilka przecznic dalej. Kościoły są dostępne tylko w godzinach nabożeństw (a więc z rana i późnym popołudniem w dni powszednie, w soboty po południu, gdy odbywają się śluby. Najłatwiej jednak wejść do nich w niedziele. Pamiętajmy jednak, by nie zwiedzać w czasie Mszy Świętych! Natomiast pałac Hatzfeldów znajduje się w północno-wschodniej części miasta. Przy wyjeździe ze Żmigrodu w stronę Leszna trzeba wypatrywać po prawej stronie stacji benzynowej Orlenu. Zaraz.za nią skręcamy w prawo w ul. Parkową. Doprowadzi nas do parkingu przy parku Pałac Hatzfeldów i park dostępne są bezpłatnie. W parku warto zwrócić uwagę na dawną oranżerię z II poł. XVIII w. Polecamy zajrzenie do wieży mieszkalnej z 1560 r. Na parterze mieści się informacja turystyczna (w tygodniu w godz. 8-17, a soboty i niedziele: 14-18), a na jednym z pięter apartament hotelowy. Na szczycie jest taras widokowy.

Zobacz też

http://www.it-zmigrod.pl/ Subregionalne Centrum Informacji Turystycznej „Baszta” w Żmigrodzie ul. Parkowa, e-mail: it@zmigrod.com.pl tel. 71 385 39 31